Tờ Nihon Keizai Shimbun (Nikkei) của Nhật hôm 5-6 cho hay chính quyền của ông Obama đã phân chia chiến lược xử lý việc Trung Quốc xây đảo nhân đạo trái phép ở Biển Đông thành ba giai đoạn.
Đầu tiên, Mỹ sẽ đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, công khai hành vi của Trung Quốc tới dư luận quốc tế. Theo đó, đài truyền hình CNN đã được phê chuẩn cho phép thực hiện các cuộc phỏng vấn, ghi hình trên máy bay chiến đấu Mỹ.
Điển hình, hôm 20-5 vừa qua, CNN đã chuyển tải tới thế giới những hình ảnh trực tiếp ghi lại khi máy bay do thám Mỹ P-8A Poseidon làm nhiệm vụ ở Biển Đông bị Trung Quốc đe dọa tám lần.
CNN cũng đã công bố hình ảnh đường băng mà Bắc Kinh xây trái phép ở đảo nhân tạo có thể cho phép chiến đấu cơ của tàu sân bay cất và hạ cánh.
Cuối tháng 5 vừa qua, tờ Wall Street Journal cũng công bố việc Trung Quốc đưa hai khẩu pháo cơ giới lên đảo nhân tạo. Thông tin này sau đó đã được chính phủ Mỹ xác nhận.
Thứ hai, Mỹ nhiều lần nhắc lại và khẳng định, chỉ trích Trung Quốc đang gây trở ngại cho tự do hàng hải và thực thi luật pháp quốc tế ở biển Hoa Đông cũng như Biển Đông.
Thứ ba, Washington chắc chắn sẽ điều máy bay vào khu vực 12 hải lý của các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây trái phép ở Biển Đông để tỏ rõ cho Bắc Kinh thấy rằng Mỹ không thừa nhận chủ quyền mà Trung Quốc nhận bừa tại khu vực này.
Cũng trong tháng 6, truyền thông quốc tế sẽ tập trung sự chú ý vào Đối thoại kinh tế và chiến lược Trung – Mỹ là một cuộc giao lưu quan trọng trước khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thực hiện chuyến thăm Mỹ cấp nhà nước vào tháng 9 tới.
Nếu không có gì thay đổi, đây sẽ là chuyến thăm chính thức nước Mỹ đầu tiên của ông Tập Cận Bình kể từ khi ông lên giữ chức Chủ tịch Trung Quốc vào năm 2012.
Nikkei bình luận, từ tháng 6 cho đến tháng 9, nếu Washington vẫn không nhận thấy sự thay đổi trong thái độ của Bắc Kinh thì Tổng thống Barack Obama rất có thể sẽ chính thức lên tiếng cảnh cáo về sự ảnh hưởng quan hệ Trung-Mỹ.
Bên cạnh đó, việc Bắc Kinh đang tìm kiếm thỏa thuận để ông Tập phát biểu trước Quốc hội Mỹ cũng có khả năng bị từ chối với lý do không có được sự đồng thuận của đảng Cộng hòa nắm quyền kiểm soát lưỡng viện.
Nikkei đồng thời chỉ ra, đối với vấn đề Biển Đông, mặc dù cộng đồng quốc tế đang gia tăng áp lực để tìm kiếm cơ hội giải quyết bằng đối thoại với Bắc Kinh, nhưng nhiều khả năng Trung Quốc cũng sẽ phớt lờ điều này.
V.Đ (DNSGCT)
