Từ dây chuyền lắp ráp tự động khổng lồ đến siêu máy tính được trang bị “hệ điều hành không đối thủ” và “robot giống người”, những phát minh sáng chế của nhiều thập niên qua đã giúp ích rất nhiều và làm thay đổi mạnh mẽ cách chúng ta sống, làm việc, suy nghĩ, trị bệnh và vui hưởng tuổi già.
Trong sự phát triển như vũ bão của công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng xác lập được vai trò quan trọng của nó với nhiều ứng dụng mới, công cụ mới, đáp ứng được yêu cầu “an toàn tuyệt đối” trong vai trò “trợ thủ đắc lực của con người”.
“Máy móc thông minh, biết tư duy và hành động như người” đã trở thành cụm từ quen thuộc trong thế kỷ 21 và đây cũng là mục tiêu của con người khi dân số trong độ tuổi lao động ở nhiều quốc gia đang suy giảm nghiêm trọng. Theo thống kê đầu năm 2019, hiện đã có 62% công ty trên thế giới đang vận dụng trí tuệ nhân tạo trong các lĩnh vực khác nhau để tăng hiệu năng công việc và giảm chi phí.
Thực tế cho thấy một số ứng dụng AI đã trở thành quen thuộc. Nhiều người đã làm quen với chúng và sử dụng trong cuộc sống hàng ngày như Netflix, Spotify, Siri… Số ít hơn đã từng tiếp xúc với robot y tế, robot giúp việc, các AI đánh bài và những trò chơi khác như cờ vua. Nhưng cũng có những ứng dụng AI rất ít người biết chỉ phổ biến trong thế giới tương lai rất khác thế giới hiện nay. Sau đây là một số công nghệ AI nổi bật.
AI chuyển dữ liệu thành giọng nói
“Trợ thủ AI” này được trang bị thuật toán để chuyển dữ liệu (data) thành văn bản (text) rồi cuối cùng là ngôn từ với độ chính xác cao. Nhiều doanh nghiệp đang dùng “Trợ thủ AI” (do các công ty như Attivio, Automated Insights, Cambridge Semantics, Digital Reasoning, Lucidworks, Narrative Science, SAS, Yseop cung cấp) để làm báo cáo tổng kết tự động, cả doanh thu lẫn xu hướng thị trường.
AI nhận biết giọng nói
Thư ký ảo Siri là một trong những tiên phong của thuật toán nhận biết giọng nói. Nhiều hệ thống tương tác và ứng dụng điện thoại di động mới cũng làm rất tốt việc này. Các công ty như NICE, Nuance Communications, OpenText và Verint Systems chuyên cung cấp cho khách hàng những trợ lý ảo nghe, hiểu được mệnh lệnh và trả lời tức thì.
- Xem thêm: Xu hướng khởi nghiệp năm 2020
Nhân viên AI
Một nhân viên ảo có thể là máy tính hay ứng dụng được trang bị thuật toán để có thể tự thực hiện các giao tiếp với con người như trả lời điện thoại, đặt vé máy bay hay bán bảo hiểm. Nhiều bộ phận hỗ trợ khách hàng và công ty kinh doanh nhà đất đang dùng nhân viên ảo thay cho nhân viên thật, vừa tiết giảm chi phí mà hiệu năng chỉ có hơn chứ không thua kém. Trong số các công ty cung cấp nhân viên ảo có Amazon, Apple, Artificial Solutions, Assist AI, Creative Virtual, Google, IBM, IPsoft, Microsoft, Satisfi và nhiều nữa.
AI giáo viên của máy tính
Machine Learning (ML) là sản phẩm của khoa học máy tính và là một phân nhánh của AI. Mục tiêu của ML là phát triển những kỹ thuật cho phép máy tính tự học nhờ thuật toán phân tích, API, kho dữ liệu và các công cụ hỗ trợ học tập khác. ML còn dạy cho máy tính cách phát hiện các khách hàng tiềm năng và thành phần dân số giá trị nhất trong hoạt động quảng cáo một sản phẩm nào đó. Chuyên cung cấp ML là các công ty Amazon, Fractal Analytics, Google, H2O.ai, Microsoft, SAS, Skytree và Adext.
AI giúp phần cứng thân thiện hơn
Cả công cụ đồ hoạ lẫn bộ xử lý trung tâm của máy tính đang thân thiện hơn với người dùng nhờ được tích hợp AI bên trong. Ví dụ loại chip silicon AI gọn nhẹ có thể được cho mọi công cụ di động. Các công ty Alluviate, Cray, Google, IBM, Intel và Nvidia đi tiên phong trong lĩnh vực này.
Hệ thống tự động hoá AI bắt chước con người
Với hệ thống tự động hoá AI bắt chước con người các công ty sẽ bớt được chi phí nhân công, đặc biệt là ở những công việc nguy hiểm tiền lương cao hay đòi hỏi hiệu năng lớn. Hệ thống Adext AI là một ví dụ điển hình và nó làm rất tốt những công việc đòi hỏi nhiều thời gian và lập đi lập lại. Nó giúp giải phóng nguồn nhân lực để tăng cường cho khâu sáng tạo, nghiên cứu phát triển. Advanced Systems Concepts, Automation Anywhere, Blue Prism, UiPath và WorkFusion thuộc số các công ty đang sử dụng hệ thống này.
Nhạc sĩ ảo AI
Bạn đã từng nghe nói về AI có thể soạn nhạc giống như nhạc sĩ hay ít nhất là trợ thủ đắc lực của họ? Ca khúc mới Not Easy của bộ ba Ambassadors, Elle King và Wiz Khalifa đạt được vị trí số 4 trong danh sách Hot Tracks hàng tuần trên iTunes là một ví dụ. Nhạc sĩ ảo AI đã “tham khảo” hàng triệu tài liệu liên quan đến chủ đề “trái tim tan vỡ” để tìm nguồn cảm hứng cho ca khúc trên. Ứng dụng đã dùng thuật toán nó được lập trình để tạo thành ca khúc mà không cần sự can thiệp của con người.
Đầu bếp ảo AI
Hãy tưởng tượng có một đầu bếp ảo đứng bên cạnh mỗi khi bạn vào bếp, hướng dẫn bạn cách chế biến rất nhiều món ăn theo yêu cầu mà các đầu bếp bình thường không làm được. Đầu bếp ảo “Chef Watson” được lập trình sẽ dùng thuật toán để cho ra cách chế biến hợp lý nhất món ăn dựa vào các thành phần và gia vị bạn có sẵn trong nhà.
Xe hơi tự lái AI
Công nghệ AI kết hợp tự động hoá sẽ giúp những chiếc xe được lập trình tự hành mà không cần người điều khiển. Tesla và những xe tự lái tương lai của các hãng như Audi, Cadillac, Volvo… đã trở thành quen thuộc trên các phương tiện truyền thông. Mới đây Uber đã chuyển giao thành công 50.000 lon bia bằng một chiếc xe tải tự hành.
“Song sinh số” của máy móc
Song sinh số (digital twin) là phần mềm được xây dựng để làm cầu nối giữa máy móc và thế giới số. Ví dụ công ty General Electric (GE) đang xây dựng một “lực lượng lao động ảo AI” để kiểm tra động cơ máy bay, đầu máy xe lửa, turbine khí và dự báo hỏng hóc dựa vào những song sinh phần mềm của máy.
Phần mềm song sinh gồm các bản vẽ thiết kế được trợ giúp bởi máy tính 3-D với đầy đủ sơ đồ, chi tiết của máy thật. Thông qua các song sinh này, GE sẽ kiểm tra, phát hiện và giải quyết những “vấn đề” của máy chính.
AI phòng thủ
AI phòng thủ trên không gian mạng là một hệ thống máy tính có nhiệm vụ chủ yếu ngăn cản, phát hiện và phản ứng kịp thời đối với mọi mối đe doạ cho an ninh mạng như tấn công cơ sở hạ tầng và thông tin từ bên ngoài. AI và ML đang phối hợp để đẩy “nghệ thuật phòng thủ không gian mạng” lên tầm cao mới trước những kẻ thù ngày càng manh động.
Cuộc điều tra Breach Level Index đã phát hiện trên 2 tỉ vụ mất cắp dữ liệu ở cấp độ khác nhau trong năm 2017. 67% mất do “tai nạn” và 69% mất do bị hacker xâm nhập và ăn trộm. Hiện nay có nhiều công ty tham gia vào lĩnh vực phòng thủ trên không gian mạng.
Ví dụ công ty Darktrace có trong tay thuật toán giúp tự động phát hiện ra những dấu hiệu đáng ngờ trong hệ thống máy tính của một công ty và công ty Cylance chuyên dùng thuật toán AI để chận đứng việc phát tán mã độc và những hành vi nguy hiểm khác. Công ty DeepInstinct có dự án phòng thủ Most Disruptive Startup rất được quan tâm.
Nội dung số
“Trợ thủ nội dung AI” còn có thể tạo ra các video, post, biểu đồ, bài báo. USA Today, Hearst, CBS thuộc số các nhà xuất bản dùng AI để tạo ra nội dung. Nhờ được trang bị công nghệ chế biến video, ứng dụng Wibbitz của SaaS cho phép tạo ra một video đi kèm bài báo trong vòng chỉ vài phút. Wordsmith của công ty Automated Insights dễ dàng chế ra bài viết dựa vào những thông tin nạp vào “tai” nó.
Các công ty truyền thông như BBC, CBS, the New York Times, Forbes, Associated Press, Reuters hàng ngày vẫn dùng AI để biên tập và đăng những bài viết mới. Các phần mềm “biên tập viên ảo” như Hemingway App, Articoolo, Wordsmith, Quill hay Wibbitz giúp ích rất nhiều vào việc này.
AI nhận biết cảm xúc
Phần mềm AI này có thể nhận biết được mọi loại cảm xúc trên khuân mặt nhờ công nghệ xử lý hình ảnh và giọng nói tiến bộ. Từ thay đổi nhỏ của nét mặt, của ngôn ngữ cơ thể, của giọng nói nó đều có thể dùng thuật toán phân tích và cho biết lý do.
Cảnh sát một số nước đang dùng phần mềm nhận biết cảm xúc để hỏi cung can phạm, nhưng ứng dụng của nó rất rộng. Phần mểm Emotion AI của công ty Affectiva có thể dùng trong game, xe hơi, robotics, giáo dục, chăm sóc y tế để phát hiện tình trạng cảm xúc qua giọng nói và các biểu hiện khác trên cơ thể.
Thầy bói ảo AI
Một ngày nào đó, thầy bói AI sẽ tiên đoán về người khác chính xác hơn chủ nhân của nó. Ví dụ nó có thể mách bạn người trước mặt bạn là “bình thường” hay “đồng tính” dựa vào nhận diện khuân mặt. Một nghiên cứu của Stanford University cho thấy thuật toán lập trình khuân mặt có thể xác định “giới tính thứ 3” chính xác đến 81% đối với nam và 74% đối với nữ.
Facebook cũng đang sử dụng AI để cứu những người có nguy cơ tự tử. Nhờ chương trình AI tiền phong của công ty Fast Company Facebook đã phân tích “những khác thường” trên các post đưa lên và phát hiện sớm hơn 100 chủ tài khoản có ý định tự tử để can thiệp kịp thới. Một thử nghiệm của công ty IBM cho thấy AI còn có thể biết trước ai sắp nghỉ việc trong công ty dựa vào thuật toán nhận biết các yếu tố dẫn đến nghỉ việc.
Cuộc cách mạng trong mua sắm
Người khổng lồ thương mại điện tử Amazon đã thu hẹp thời gian giữa việc “thích” một món hàng và “sở hữu” nó nhờ một ứng dụng AI trên điện thoại di động. Bạn chỉ cần chụp ảnh mặt hàng mình thích ở đâu đó và ứng dụng sẽ hiển thị món hàng tương tự trước mắt bạn để bạn chọn mua ngay mà không phải chờ đợi. Nhờ AI, thời gian giữa thích một món hàng và có nó trong tay được kéo giảm tối đa.
Bác sĩ siêu nhân AI
AI không chỉ là trợ thủ đắc lực bảo vệ môi trường và dọn dẹp hệ sinh thái mà còn cứu được mạng sống nhiều người nhờ được tích hợp với “bác sĩ”. Thông qua những gì học được và khả năng phân tích vô song, bác sĩ ảo có thễ chẩn đoán sớm và chính xác ung thư. Công ty khởi nghiệp Infervision của TQ thuộc số tiên phong nghiên cứu về “bác sĩ siêu nhân” có khả năng đọc phim X-ray, tài liệu, phân tích chính xác và đưa ra giải pháp điều trị cho bệnh nhân.
