Khi các nhà đầu tư mạo hiểm tìm hiểu về các dự án, họ thường tập trung rất kỹ vào phương diện tài chính.
Công ty startup có xây dựng được một mô hình kinh doanh thú vị hay không? Thị trường mục tiêu có đủ lớn? Các kế hoạch tăng trưởng của công ty là gì?
Và các nhà đầu tư này thường thuê các chuyên gia với mức thù lao rất cao, sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu tiên tiến để trả lời những câu hỏi nói trên, đảm bảo mọi chi tiết về tài chính đều được làm rõ trước khi ra quyết định đầu tư.
Tuy nhiên, khi đánh giá đội ngũ các nhà sáng lập, các nhà đầu tư lại có khuynh hướng dùng cảm tính và nhận thức trực giác.
Tiến sĩ Eva de Mole, tốt nghiệp từ VU University Amsterdam và Trường Kinh doanh Berkeley Haas, hội viên sáng lập của CapitalT, (một quỹ đầu tư mạo hiểm của Hà Lan chuyên đầu tư vào các công ty mới thành lập trong lĩnh vực công nghệ với nguồn nhân sự sáng lập đa dạng) cho rằng đây không phải là một phương pháp tốt.
Số liệu thực tế cho thấy 60% các công ty mới thành lập gặp thất bại vì những vấn đề liên quan đến đội ngũ sáng lập.
- Xem thêm: 5 châm ngôn để khởi nghiệp thành công
Mole cho rằng nguyên nhân phổ biến là các nhà đầu tư thường nghĩ rằng những kinh nghiệm khởi nghiệp trước đây, kiến thức về sản phẩm và các kỹ năng về ngành của những người sáng lập sẽ quyết định thành công của một startup.
Nhưng câu hỏi đặt ra là liệu những điều này có giúp các nhà sáng lập làm việc hiệu quả với nhau hay không?
Qua một nghiên cứu gần đây được thực hiện với 95 startup ở Hà Lan, Mole đã nhận thấy rằng kinh nghiệm không đủ để một nhóm các nhà sáng lập phát triển cùng nhau.
Nó có thể giúp họ làm việc hiệu quả, nhận diện tốt hơn các cơ hội kinh doanh, nhưng theo Mole các nhà sáng lập cần có các kỹ năng “mềm” để thật sự trở nên lớn mạnh và đi cùng nhau xa hơn.
Nghiên cứu của Mole cũng chỉ ra rằng nếu có cùng đam mê khởi nghiệp và tầm nhìn chiến lược, các nhà sáng lập sẽ cùng nhau đạt được nhiều kết quả tốt đẹp trong kinh doanh, được các nhà đầu tư bên ngoài đánh giá cao.
Trong các startup được khảo sát, những công ty có các nhà sáng lập cho biết có nhiều kinh nghiệm trước đây nhưng niềm đam mê khởi nghiệp và tầm nhìn chung chỉ ở mức trung bình hoặc thấp đã bộc lộ hiệu quả làm việc theo nhóm khá thấp trong nhiều vấn đề, từ đổi mới sản phẩm, dịch vụ, sự hài lòng của khách hàng, kiểm soát chi phí đến tăng trưởng kinh doanh.
Ngược lại, những công ty mà các nhà sáng lập cho biết kinh nghiệm trước đây chỉ ở mức trung bình nhưng có niềm đam mê và tầm nhìn chung ở mức cao lại chứng minh được hiệu quả làm việc tốt hơn nhiều.
Khi nói về sự cân bằng giữa kinh nghiệm của các thành viên sáng lập (kỹ năng “cứng”) với niềm đam mê và tầm nhìn (kỹ năng “mềm”), Mole cho rằng, nếu các thành viên đều là những người rất thông minh và có nhiều kinh nghiệm nhưng họ không cảm thấy muốn chia sẻ những hiểu biết của mình cho ai khác vì không có cùng tầm nhìn của công ty thì những kiến thức của họ cũng không giúp ích gì cho doanh nghiệp.
Nói cách khác, sự khác biệt về niềm đam mê, tầm nhìn giữa các thành viên sẽ làm cho nhóm các nhà sáng lập làm việc với nhau kém hiệu quả.
Chẳng hạn, dù giám đốc công nghệ thông tin (CTO) của một startup có rất nhiều kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực phần mềm mạng và những kinh nghiệm ấy rất hữu dụng cho việc phát triển doanh nghiệp mới, nhưng nếu không thống nhất với tổng giám đốc (CEO) về chiến lược tương lai của doanh nghiệp thì anh ta sẽ không muốn chia sẻ kinh nghiệm, hiểu biết trước đây với các thành viên sáng lập khác.
Để minh họa cho tầm quan trọng của việc đánh giá nhóm thành viên khởi nghiệp với sự cân bằng giữa các kỹ năng cứng và kỹ năng mềm, Mole đưa ra trường hợp ví dụ của Emma, một nhà đầu tư của một công ty đầu tư mạo hiểm. Công ty của cô đang có kế hoạch đầu tư vào Clocker, một công ty phầm mềm.
Sau khi tìm hiểu về Clocker và nhận được các tài liệu cần thiết, Emma cảm thấy rất muốn tiếp xúc với các nhà sáng lập của công ty này.
Bên cạnh tình hình tài chính tốt, các thành viên sáng lập Clocker còn đạt được nhiều thành tích nổi bật. CEO có kiến thức sâu rộng về ngành, từng làm nhiều năm trong lĩnh vực phần mềm và đứng đầu bộ phận sản phẩm của Salesforce.
CTO thì tốt nghiệp từ Harvard, đã từng làm việc cho Bain & Company trước khi gia nhập Clocker và có kiến thức rất tốt về tài chính.
Giám đốc kinh doanh lại là một người rất năng động, từng là giám đốc quản lý khách hàng của Microsoft.
Thành viên thứ tư trong nhóm sáng lập là một doanh nhân rất am hiểu thị trường, từng trải nghiệm không ít thành công lẫn thất bại trong một số lần khởi nghiệp trước.
Nói chung, nếu nhìn bề ngoài thì có thể đánh giá đây là một nhóm nhà sáng lập lý tưởng để đưa Clocker đi đến thành công với những kết quả kinh doanh tốt đẹp.
Tuy nhiên, khi các thành viên nói trên trình bày về chiến lược của Clocker, Emma đã cảm thấy rất thất vọng.
Trong khi CEO cho biết muốn mở rộng sang thị trường Mỹ và trở thành một “salesforce” thứ hai thì CTO của công ty lại không chia sẻ tham vọng này và cho rằng công ty sẽ có thể quá bận rộn với các dự án vươn ra toàn cầu trong năm nay. Điều nhận thấy rõ ở đây là các thành viên sáng lập của Clocker không có cùng mục tiêu.
Thêm vào đó, niềm đam mê mà họ dành cho công ty cũng ở các mức độ khác nhau. Giám đốc kinh doanh vẫn đang tiếp tục duy trì hoạt động kinh doanh của mình ở bên ngoài còn CTO thì liên tục tìm việc ở những nơi khác.
Khi nói chuyện với CEO của Clocker vài tuần sau đó, Emma biết được nhóm các thành viên sáng lập nói trên đã tan rã.
Vì đặt ra những mục tiêu khác nhau, các thành viên đã không thể trao đổi, làm việc với nhau hiệu quả và không chia sẻ kinh nghiệm, hiểu biết của mình cho nhóm. Điều này đã khiến cho nhóm mất đi động lực để phát triển và ra những quyết định đúng đắn.
Mole kết luận rằng, mặc dù các kinh nghiệm trong quá khứ của các nhà sáng lập thường được cho là một yếu tố quan trọng quyết định thành công trong khởi nghiệp nhưng chúng chỉ là điều kiện cần chứ chưa đủ.
Thay vào đó, tất cả các yếu tố gồm kinh nghiệm, kiến thức, kỹ năng và niềm đam mê của các nhà sáng lập đều có tầm quan trọng ngang nhau đối với sự thành công của một startup.
Kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn của các nhà sáng lập chỉ đem lại kết quả kinh doanh tốt đẹp cho các startup nếu các thành viên này chia sẻ với nhau những kinh nghiệm, kiến thức ấy và có cùng tầm nhìn của công ty.
