Tháng Ba năm nay là dịp kỷ niệm 40 năm phát hành album Dark side of the moon, một cột mốc không chỉ trong sự nghiệp của Pink Floyd mà còn trong lịch sử âm nhạc thế giới. Trước album này, Pink Floyd được đánh giá cao nhưng chưa thật sự nổi bật so với các nhóm psychedelic và progressive rock khác.Sự ra đời của Dark side of the moon đánh dấu một bước phát triển rõ rệt của nhóm, cả về nghệ thuật lẫn thương mại. Đĩa nhạc xếp đầu Top Billboard khi phát hành và tiếp tục nằm trong top 200 này đến 741 tuần lễ kể từ năm 1973 đến năm 1988. Ước tính có khoảng 50 triệu album Dark side of the moon được bán ra giúp album là đĩa nhạc thành công nhất của Pink Floyd và là một trong những đĩa nhạc bán chạy nhất thế giới, một điều hiếm thấy với dòng nhạc progressive rock. Các thành viên của nhóm bỗng dưng giàu có như chưa từng được giàu, mua nhà (Richard Wright và Roger Waters mua điền trang lớn ở thôn quê), sắm xe (Nick Mason sưu tập xe cao cấp). Họ cũng tìm được một hợp đồng mới với hãng Columbia, nơi ấn tượng về thành công của Dark side of the moon đến mức đã ứng trước 1 triệu đôla (tương đương với 5 triệu đôla hiện nay).
Kỹ sư phụ trách âm thanh của đĩa là Alan Parsons được đề cử giải Grammy và sau đó, tự mình có một sự nghiệp biểu diễn khá thành công với nhóm Alan Parsons Project. Rất nhiều kỹ thuật ghi âm, trộn tiếng mới lạ ở thời điểm đó đã được sử dụng trong đĩa, dễ nhận ra là ở bài On the run với âm thanh mô phỏng máy bay từ loa trái qua loa phải. Rất nhiều loại âm thanh khác thường cũng được sử dụng trong đĩa để tạo ra không gian phù hợp với chủ đề của album. Đĩa nhạc bắt đầu với tiếng đập của trái tim trong bài Speak to me và kết thúc cũng với tiếng đập trái tim trong bài Eclipse. Khoảng giữa, tức là trọn album là những trải nghiệm trong đời sống con người: hoài nghi, mâu thuẫn, tham lam, tác động của thời gian và cả cái chết, sự điên loạn. Phần điên loạn là ảnh hưởng từ trạng thái tâm thần bất định của Syd Barrett, thủ lĩnh giai đoạn đầu của Pink Floyd. Ở bài The great gig in the sky, một ca sĩ khách mời là Clare Torry đã tạo ra những âm thanh ngân nga vô nghĩa nhưng rất ấn tượng. Sau một vụ kiện tụng, phần tác giả bài hát này đã được thêm vào cái tên Clare Torry bên cạnh Richard Wright.
Người ta yêu thích Dark side of the moon đến nổi lan truyền nhiều tin đồn, ví dụ cho rằng album này được viết để làm nhạc nền cho phim The wizard of Oz. Huyền thoại có tên là Dark side of the rainbow (ghép giữa tên album và bài Over the rainbow nổi tiếng trong phim) được thêu dệt rằng khi canh chỉnh mở đĩa Dark side of the moon sau tiếng gầm thứ ba của con sư tử (logo của hãng MGM mở đầu phim The wizard of Oz), phần hình ảnh của phim và phần nhạc của Pink Floyd sẽ có những điểm tương đồng, ví dụ khi nhân vật Dorothy nhón chân bước đi trên hàng rào thì trùng với phần lời của bài Breathe lúc đó là “balanced on the biggest wave” hoặc khi Dorothy bắt đầu chạy bộ thì phần lời của bài Time hát lên “no one told you when to run”.
Có nhiều thử nghiệm chơi lại Dark side of the moon, từ việc tập hợp các nghệ sĩ dòng progressive rock kỳ cựu như Bill Bruford, Peter Banks, Geoff Downes, Rick Wakeman (nhóm Yes) cho tới Adrian Belew (King Crimson), Robby Krieger (The Doors), Colin Moulding (XTC), Tommy Shaw (Styx), John Wetton (Asia) để chơi lại toàn bộ album cho đến việc cover theo kiểu rất không liên quan như acapella hay bluegrass. Nhóm Dream Theater cũng đã chơi lại trọn vẹn album này ít nhất hai lần trong live show của họ và bản ghi âm buổi diễn này vẫn có thể dễ dàng tìm được trên mạng.
Theo trang web chính thức của Nguyên Lê, guitar người Pháp gốc Việt rất có tiếng tăm trong dòng jazz và world music, dự án lớn của anh trong năm 2013 chính là diễn tấu lại album Dark side of the moon theo kiểu của mình, cùng với Michael Gibbs và dàn bigband NDR vào tháng Năm. Năm nay 76 tuổi, Michael Gibbs là band leader tiếng tăm trong giới, dù rằng các ghi âm của ông tương đối hiếm hoi. Back in the days phát hành năm 2012 là đĩa nhạc gần đây nhất của Michael Gibbs với dàn nhạc NDR.
Trí Quyền
