Hiện tượng những người trẻ biết sử dụng các trang mạng để quảng bá giọng hát của mình dường như đang trở thành một xu thế trong thời hiện đại. Cách làm này xem ra khá hiệu quả vì có thể tiếp cận đến khoảng 90% giới trẻ vốn thường xuyên “ăn, ngủ cùng internet”, hơn nữa lại tốn rất ít chi phí. Đến khi việc những người trẻ tự quảng bá đã trở thành một điểm nhấn của trang mạng nào đó thì cũng là lúc giới truyền thông vào cuộc, vô tình giúp cho những người vô danh được nhiều người biết đến và tất nhiên là họ trở thành ca sĩ mà không cần phải có nhiều show diễn. Nếu ca sĩ được khuếch trương hình ảnh thì các trang mạng lại “câu” được nhiều lượt người xem, nhờ đó mà doanh số ngày một tăng. Do lợi ích đến với cả hai bên như vậy nên cách thức này đã được nhiều ca sĩ trẻ vận dụng triệt để, nổi bật là Lily Allen, Lana Del Rey, Justin Bieber, Conor Maynard hay Carly Rae Jepsen – cô ca sĩ đang giữ vị trí đầu bảng xếp hạng âm nhạc Billboard trong nhiều tuần qua.
Ảo từ Tây…
Phải thừa nhận rằng những ca sĩ bước ra từ thế giới ảo đều là những người biết hát và với bản sắc riêng cùng sự tự tin, họ mạnh dạn trình diễn tài năng của mình trước công chúng và được đón nhận ở những mức độ khác nhau.
Chàng ca sĩ Justin Bieber của Canada được xem là ví dụ điển hình nhất trong thời gian gần đây. Cuối năm 2007, anh bắt đầu phát những đoạn phim video lên YouTube và kết quả là chúng đã chinh phục được người nghe, thậm chí vài ông bầu cũng săn tìm để cố gắng tạo ra cú đột phá mới. Sau nhiều lời mời hợp tác, Bieber đã kết hợp với ca sĩ R&B Usher – người đã có đủ kinh nghiệm để đưa một tên tuổi lên hàng sao. Sản phẩm đầu tiên của sự hợp tác ấy là album My World, được phát hành ngày 17-11-2009 với những đĩa đơn như One Time, One Less Lonely Girl, Love Me, Favorite Girl… liên tiếp đứng ở vị trí cao trong các bảng xếp hạng âm nhạc thế giới. Cứ thế, Bieber dần trở thành một ngôi sao sáng trên bầu trời âm nhạc suốt vài năm nay.
Phàm đã nổi tiếng thì dường như những gì chưa hẳn tuyệt vời vẫn được dễ dàng chấp nhận và người có liên quan cũng được hưởng lợi theo. Điều này thể hiện rõ nhất khi Bieber hát lại ca khúc nổi tiếng như Call Me, Maybe của Carly Rae Jepsen: ngay lập tức nó đã để lại dấu ấn đậm nét khi đứng ở vị trí số một trên bảng xếp hạng Billboard Hot 100. Thế rồi cái tên Carly Rae Jepsen cũng trở thành một hiện tượng được săn tìm trên YouTube và trong làng âm nhạc thế giới. Tới đây, người hâm mộ Carly sẽ được thưởng thức sản phẩm đầu tay của cô mang tên Kiss với những ca khúc do cô tự sáng tác, dự kiến sẽ phát hành vào ngày 18-9 sắp tới.
Cũng nổi lên từ YouTube và được ví von như “phiên bản Anh” của Justin Bieber, Conor Maynard đang dần chứng tỏ mình là đối thủ đáng gờm khi album đầu tay của anh vừa phát hành ngày 30-7 đã dẫn đầu bảng xếp hạng ở nước Anh.
Ngay từ khi O.M.G của Usher được Conor Maynard thể hiện và được phát trên YouTube, đã có hơn một triệu lượt người xem và trong số này nhiều người tỏ ra yêu thích. Điểm thu hút ở giọng ca trẻ này là sự sáng tạo trong phong cách. Nhiều ca khúc nổi tiếng của Taizo Cruz, Rihanna, Chris Brown… đã được Conor hát lại với một sắc thái hoàn toàn mới mẻ. Vì vậy, mỗi khi anh xuất hiện ở đâu thì ở đó hiện ra cơn sóng lớn do những người hâm mộ tạo thành. Conor Maynard đang hướng đến con đường ca hát chuyên nghiệp dưới sự dẫn dắt của nam ca sĩ Ne-Yo.
Góp phần vào thành công của những ca sĩ này còn phải nói đến sự giúp sức nhiệt tình của các bậc đàn anh đi trước – những người đã có chỗ đứng trong nghề nghiệp và am hiểu rõ “đường đi nước bước” nhằm biến một ca sĩ nghiệp dư thành ngôi sao nổi tiếng.
…sang ảo ở ta
Dường như con đường từ thế giới mạng bước ra đời thực của các ca sĩ trong nước có vẻ không được suôn sẻ như những đồng nghiệp quốc tế.
Ca sĩ trẻ Anh Khang được xem là đại diện thành công của lớp ca sĩ đầu tiên bước ra từ thế giới ảo. Sau khi “làm mưa làm gió” trên mạng với vài ca khúc được “cover” lại và đã có được một lực lượng fan hùng hậu, Anh Khang quyết định chuyển hướng sự nghiệp của mình ra đời thực. Đầu quân về Music Faces, có được sự giúp đỡ nhiệt tình của nhạc sĩ Đức Trí, chàng trai này đã trình làng sản phẩm đầu tay Ai còn chờ ai sau đó không lâu. Thế nhưng album đã không thật sự gây được tiếng vang và ngay cả hình ảnh Anh Khang đứng hát trên sân khấu cũng chưa tạo được ấn tượng với nhiều người.
Tương tự trường hợp của Anh Khang là Bích Phương, Yanbi…, những người trẻ đang cố gắng tìm con đường thuận lợi nhất để bước ra đời thực. Nếu như nữ thí sinh từng lọt vào top sáu của Vietnam Idol có những sản phẩm thu hút lượt download với tốc độ chóng mặt (các ca khúc Vẫn, Có khi nào…), thì Yanbi gần đây với Thu cuối cũng thu hút được một lượng khán giả không nhỏ. Thế nhưng, tất cả những gì họ gặt hái được vẫn đang chỉ dừng ở mức “thế giới online”.
Nguyên nhân thì nhiều, có thể là do họ chưa có hướng đi bài bản như các bạn trẻ bên trời Tây, hay không có được công ty âm nhạc lớn nào hỗ trợ, hoặc chính họ chưa có đủ nội lực và sự tự tin cần thiết để lên sân khấu thực mà chinh phục khán thính giả.
Một điều đáng nói là liệu việc Hiệp hội công nghiệp ghi âm Việt Nam (RIAV) đưa ra quy định sẽ đồng loạt thu phí download nhạc tại các website và dịch vụ âm nhạc trực tuyến với mức phí 1.000 đồng cho một bài hát sẽ có ảnh hưởng ra sao đến những người trẻ có ý định bắt đầu sự nghiệp của mình bằng thế giới ảo? Theo quy định này, với số tiền bản quyền thu được, sau khi trừ đi các chi phí, đơn vị phân phối và các website được hưởng 45%, phần còn lại (55%) sẽ được trả cho đơn vị cung cấp nội dung (ca sĩ, nhạc sĩ, hãng ghi âm…). Việc chi trả dự kiến được thực hiện theo từng quý. Tuy nhiên, hiện mới chỉ có năm webiste âm nhạc lớn tham gia ký kết và thỏa thuận hợp tác. Theo dự kiến là vào ngày 1-11 tới đây, việc thu phí đồng loạt (1.000 đồng cho một bài hát) hoặc thu theo thuê bao hằng tháng (việc nghe nhạc trực tuyến vẫn hoàn toàn miễn phí) sẽ được thực hiện.
Đời sống âm nhạc Việt Nam rồi sẽ chuyển mình với việc thu phí nói trên? Liệu xu hướng các ca sĩ trẻ lựa chọn con đường đi lên từ các trang mạng để trở thành ca sĩ chuyên nghiệp sẽ còn phát triển? Câu trả lời có lẽ phải chờ vào thời gian, nhưng dù bằng cách thức nào chăng nữa, điều quan trọng nhất vẫn là có hay không tài năng thực sự của những người trẻ. Tạm thời thì, xin… hãy chờ đợi.
- Hữu Nhã
