Cuba đã là huyền thoại và vẫn luôn là huyền thoại. Cho dù công cuộc cải cách đã bắt đầu từ cuối năm 2010 nhưng chúng ta vẫn nhìn thấy hình ảnh của một Cuba xưa cũ, nhất là ở Trinidad, thành phố nằm bên bờ nam hòn đảo hình con cá này. Giống như tấm gương đặt trên đại lộ dọc bờ biển Malecon ở thủ đô Havana, sắc màu cuộc sống ở Trinidad vẫn luôn phản ánh ý thức hệ, thói quen cũ của người Cuba. Những trải nghiệm lịch sử và những kỳ vọng cho tương lai dung hòa trong trạng thái tinh thần lạc quan, sôi nổi của các thế hệ ngườiCuba. Những con phố cổ Trinidadsan sát các ngôi nhà kiểu thuộc địa đã được quét ve hồng, vàng, xanh… tươi tắn cứ mỗi độ cuối năm nhưng cái hồn xưa của hàng thế kỷ vẫn còn đó. UNESCO đã công nhận phố cổ Trinidad là Di sản thế giới từ năm 1988 và đến nay thành phố vẫn luôn xứng đáng với danh hiệu ấy.
Không khí bảo tàng
Người ta vẫn hay ví Trinidad như là một bảo tàng khổng lồ ngoài trời, khi mà mỗi ngôi nhà đều có giá trị lịch sử quý giá, chưa kể đến hàng loạt bảo tàng lớn nhỏ, các nhà thờ cổ kính, lâu đài và dinh thự quyền quý xưa… Được thành lập từ năm 1514 bởi một thủy thủ, ngài Diego Velázquez de Cuéllar, sau này Trinidad phát triển phồn thịnh cho mãi đến thế kỷ XIX như là một xứ sở chúa trùm về sản xuất và buôn bán đường mía. Thung lũng phía ngoài rìa thành phố tập trung nhiều nông trường trồng mía, nhà máy ép mía và làm đường cũng trở thành Di sản thế giới như phố cổTrinidad. Những người nô lệ da đen được đưa đến bằng tàu biển từ châu Phi, góp phần lớn sức người vào quá trình làm cho vùng này trở nên thịnh vượng.
Khu vực quảng trường Mayor nhìn từ trên tháp cao
Các dãy phố gồm toàn nhà cửa từ thế kỷ XVIII, XIX vẫn đang sử dụng tốt, một số khu không thường được khách du lịch lui tới đã xuống cấp do chủ nhà hầu như là người già, không có kinh phí và sức lực tu sửa. Một số căn nhà kiểu thuộc địa được cải tạo lại, làm thành nhà cho du khách nước ngoài thuê phòng. Nội thất vẫn y nguyên như trước kia với nhiều phòng sinh hoạt chung đặt đầy ghế dựa bập bênh thư giãn, mảnh vườn xanh trong sân trời giữa nhà làm dịu mát không khí nóng nực những tháng hè; sống trong những ngôi nhà cũ ấy, ngủ trên đệm giường trải vải bông trắng và áp má trên gối mềm thêu đăng ten, những người khách ngoại quốc bỗng thấy chốn này thân quen quá đỗi.
Nhà thờ Holy Trinity trong nắng chiều vàng suộm
Đứng ở trên tháp cao nhìn ra toàn cảnh phố cổ, nhà cửa đều lợp một loại ngói lòng máng bằng đất nung đã pha màu thời gian, tường nhà pha màu nhạt đan xen nhau vui mắt và các con phố nhỏ lát đá đan nhau như bàn cờ. Màu tường nhà nhạt đúng tông pastel thịnh hành khắp thế giới trong mùa thời trang mới gần đây. Những người mở đầu trào lưu ấy lấy cảm hứng từ phố cổ Trinidad chăng?