Việc Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng trong chuyến công tác trong hai ngày 20 và 21-8 tại Campuchia đạt được nhất trí về mặt nguyên tắc với nước bạn, giao các cơ quan liên quan nghiên cứu triển khai phương án mở đường bay thẳng Hà Nội – TP. Hồ Chí Minh qua không phận Campuchia là điều được dư luận quan tâm, đánh giá cao. Được biết, hai bên còn nhất trí khuyến khích và tạo thuận lợi để các hãng hàng không của Việt Nam và Campuchia mở các đường bay hai chiều mới giữa hai nước trong thời gian tới như Hà Nội – Phnom Penh, TP. Hồ Chí Minh – Xiêm Riệp, Phú Quốc – Xiêm Riệp.
Còn nhớ, từ năm 2009, cựu phi công Mai Trọng Tuấn đã đề xuất phương án “đường bay vàng” Hà Nội – TP. Hồ Chí Minh theo kinh tuyến 106 độ Đông nhằm mục đích tiết kiệm được 142km so với đường bay hiện tại, giảm được 550 tỉ đồng/năm nếu tính theo tần suất bay khi đó. Tuy nhiên, Bộ Giao thông Vận tải đã bác bỏ vì cho rằng phương án thiếu khả thi về hiệu quả kinh tế và còn nhấn mạnh về nguy cơ uy hiếp an toàn bay, gây khó khăn cho việc chuyển giao của các cơ quan kiểm soát không lưu. Bộ Quốc phòng lúc đó cũng cho rằng đường bay thẳng có các yếu tố ảnh hưởng lớn đến an ninh – quốc phòng khi đi qua khu vực cấm bay Hà Nội, khu vực hạn chế bay sân bay Biên Hòa.
Năm 2012, TS Trần Đình Bá (Hội Khoa học kinh tế Việt Nam) tiếp tục đề xuất với Bộ Giao thông Vận tải ý tưởng về đường bay Hà Nội – TP. Hồ Chí Minh đi ngang vùng trời của hai nước Lào và Campuchia. Thế nhưng Cục Hàng không cũng bác bỏ đề xuất đó vì cho rằng các tính toán của TS Trần Đình Bá thiếu thông tin, chưa có đủ cơ sở khoa học. Chưa kể một số chuyên gia quốc phòng e ngại nếu bay qua Lào và Campuchia, đường bay nội địa hiện tại sẽ thành đường bay quốc tế, phát sinh nhiều vấn đề, trong đó có quản lý an toàn bay.
Đầu năm nay, TS Trần Đình Bá tiếp tục gửi thư tới Chính phủ kiến nghị áp dụng các đường bay thẳng. Tại cuộc họp với Cục Hàng không ngày 11-7 vừa qua, Bộ trưởng Đinh La Thăng đã chỉ đạo cơ quan này lập đề án nghiên cứu rút ngắn đường bay Hà Nội – TP. Hồ Chí Minh, giúp các hãng hàng không giảm thời gian bay, tiết kiệm nhiên liệu, bố trí mặt bằng sân bay, đồng thời giảm thời gian phục vụ dưới mặt đất và trên trời như theo đề xuất “đường bay vàng” của TS Trần Đình Bá.
Theo TS Bá, đường bay Hà Nội – TP. Hồ Chí Minh hiện nay so với “đường bay vàng” đang lãng phí 26 phút bay với máy bay Boeing 777, tính bình quân lãng phí 25% chí phí sản xuất. Tương tự, đường bay Hà Nội – Cần Thơ lãng phí 28%, đường bay Hà Nội – Phú Quốc lãng phí 38%… Tính chung, đường bay vòng hiện nay đang “đốt” trên 300 triệu USD mỗi năm vốn liếng của các hãng hàng không trong các tuyến nội địa, khiến họ bị lỗ nặng. Đường bay có tần suất cao nhất là Hà Nội – TP. Hồ Chí Minh với 60 chuyến/ngày đêm hiện có hiệu quả kinh tế thấp, lãng phí lên tới 26,8%. Nếu “đường bay vàng” trở thành hiện thực thì mỗi chuyến bay sẽ tiết kiệm được 28 phút bay, mỗi năm tiết kiệm được 42.770 tấn nhiên liệu, 9.125 giờ bay, tính ra được 103 triệu USD/năm chỉ riêng đường bay này.
Nguyễn Thắng
