Bộ phim Mulholland Drive của đạo diễn David Lynch đã đứng ở vị trí số 1 trong danh sách 100 phim hay nhất thế kỷ XXI do BBC Culture tổ chức bình chọn từ ý kiến của 177 nhà phê bình phim đến từ 36 quốc gia – vùng lãnh thổ. Thật ra bản danh sách này có tới 102 phim thay vì 100. Lý do là BBC Culture đã xếp ba bộ phim cùng ở thứ hạng 100.
Đứng ở vị trí thứ 2 là một tác phẩm điện ảnh châu Á – Tâm trạng khi yêu (đạo diễn Vương Gia Vệ) và tiếp theo là phim của Paul Thomas Anderson – There Will Be Blood. Giải thích lý do vì sao tổ chức cuộc bình chọn 100 phim hay nhất của thế kỷ XXI khi mà thế kỷ này chưa đi qua con số 20 năm, ban biên tập BBC Culture cho biết: “Năm 2015, chúng tôi đã yêu cầu giới phê bình chọn ra các bộ phim Mỹ hay nhất mọi thời đại, và rất bất ngờ là chỉ có sáu phim làm từ năm 2000 trở đi vào top 100. Lẽ nào một tác phẩm kinh điển phải cần đến thời gian để chứng minh giá trị? Với cuộc bình chọn này, chúng tôi muốn chứng tỏ rằng thế kỷ XXI cũng đã cho chúng ta những bộ phim sẽ vượt qua thử thách của thời gian. Chúng tôi cũng đã quyết định tính luôn cả các phim ra mắt năm 2000, mặc dù chính xác thì năm 2001 mới là bắt đầu của thế kỷ. Năm 2000 đã đánh dấu bước ngoặt lớn trong nền điện ảnh toàn cầu, đặc biệt là với sự bùng nổ của nhiều tác phẩm kinh điển châu Á chưa từng thấy trước đó”. Thật tự hào là trong top 10 có đến bốn bộ phim châu Á, ngoài Tâm trạng khi yêu, ba bộ phim còn lại là: Spirited Away (#4, Hayao Miyazaki, 2001), Yi Yi: A One and a Two (#8, Edward Yang, 2000) và A Separation (#9, Asghar Farhadi, 2011). Đặc biệt, Spirited Away còn là bộ phim hoạt hình duy nhất có mặt trong top 10, đồng thời là đại diện duy nhất của Nhật Bản trong bảng xếp hạng này. Cũng không có nhiều phim hoạt hình được bình chọn: WALL-E (#29), Inside Out (#41), Ratatouille (#93), Finding Nemo (#96)… Top 10 cũng tạo ra “kha khá” cuộc tranh cãi, vì có những phim từng thất bại ở hạng mục Phim hay nhất ở giải Oscar: There Will Be Blood, Boyhood và The Tree of Life và đặc biệt là top 3, không có phim nào từng được đề cử hạng mục Phim hay nhất của Oscar.
Điện ảnh Hàn Quốc chỉ có đúng hai đại diện trong top 100 là Oldboy (Báo thù) của Park Chan Wook ở vị trí 30 và Spring, Summer, Fall, Winter… and Spring (Xuân, hạ, thu, đông rồi lại xuân) của Kim Ki Duk ở vị trí 64.
Ngoài ra, có rất nhiều bộ phim mới ra mắt năm 2015 được các nhà phê bình bầu chọn, bao gồm Mad Max: Fury Road (#19), Son of Saul (#34), Brooklyn (#48), The Assassin (#50), Carol (#69) và Spotlight (#88).
Báo Independent tỏ ra tiếc nuối khi những bộ phim xuất sắc như Lost in Translation (#23) của Sofia Coppola, #23), hay The Social Network (#27) không thể có được thứ hạng cao hơn. Thậm chí, Birdman (đoạt bốn giải Oscar, trong đó có Oscar dành cho Phim hay nhất năm 2015) còn không có mặt trong danh sách 100.
Trang web indiewire.com đưa ra một số các thống kê khác cũng khá thú vị, chẳng hạn như: The Act of Killing (#14) là bộ phim tài liệu được xếp hạng cao nhất; Paul Thomas Anderson và anh em nhà Coen (Joel và Ethan Coen) cùng có hai phim nằm trong top 25, các phim phát hành vào năm 2012 và 2013 chiếm đa số trong top 100; hơn 50% phim có ngôn ngữ tiếng Anh; chỉ có 12 bộ phim trong danh sách đã được thực hiện bởi đạo diễn nữ mặc dù các nhà phê bình phim là nữ chiếm 31%… Còn báo The Guardian đã bình luận rằng: “Không có chỗ cho những “bom tấn” như Harry Potter, Hobbits, Pirates of the Caribbean… nhưng Mad Max: Fury Road (#19) là một ngoại lệ thú vị”. The Guardian cũng chỉ ra rằng, những đạo diễn “chiếm lĩnh” top 100 là những người được yêu thích nhất, chứ không hẳn là những vị có “quyền lực” nhất tại Hollywood: Paul Thomas Anderson(3 phim), Anh em nhà Coen (3 phim), Christopher Nolan (3 phim), Micheal Haneke (3 phim), Lý An (2 phim), David Fincher (2 phim)… Đặc biệt là đạo diễn trẻ người Thái Lan (sinh năm 1970) – Apichatpong Weerasethakul có ba phim trong danh sách này, gồm: Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives (#37), Tropical Malady (#52) và Syndromes and a Century (#60).
- Mai Khôi
