Tờ Bloomberg, số ra ngày 31-5 đã đăng bài viết về phản ứng của Việt Nam trước những hành động vi phạm chủ quyền biển đảo do Trung Quốc gây ra, trong đó có đoạn: “Việt Nam đã chuẩn bị bằng chứng pháp lý về thách thức tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở vùng biển ngoài khơi của Việt Nam và đang cân nhắc thời điểm tốt nhất để trình vụ kiện ra tòa án quốc tế”. Bài báo còn trích dẫn ý kiến của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phản đối việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan trong vùng biển chủ quyền của nước ta với phóng viên Bloomberg hôm 30-5: “Hành động của Trung Quốc vừa qua đã xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), đe dọa nghiêm trọng hòa bình, ổn định ở khu vực. Việt Nam kiên quyết đấu tranh và yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan ra khỏi vùng biển chủ quyền của mình. Việt Nam cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế lên tiếng mạnh mẽ yêu cầu Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế, rút giàn khoan ra khỏi vùng biển của Việt Nam”. Thủ tướng còn cho biết thêm rằng liên quan đến giải pháp đấu tranh pháp lý, Việt Nam đã chuẩn bị hàng chục năm nay, còn thời điểm nào đưa vụ việc ra tòa án quốc tế sẽ do Bộ Chính trị quyết định. Những thông tin tương tự cũng đã được đăng tải kịp thời tại cổng thông tin điện tử của Chính phủ Việt Nam (chinhphu.vn).
Hai ngày trước đó (28-5), phái đoàn đại diện thường trực của Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc đã gửi thư đến Tổng thư ký Ban Ki-moon, đề nghị lưu hành công hàm của Bộ Ngoại giao Việt Nam gửi Bộ Ngoại giao Trung Quốc phản đối Trung Quốc không chịu chấm dứt các hoạt động vi phạm chủ quyền của Việt Nam đối với vùng đặc quyền kinh tế theo quy định của Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982.
Tham dự diễn đàn Đối thoại về an ninh khu vực Shangri-La 13 diễn ra tại Singapore, sáng 31-5, Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh đã có bài phát biểu thể hiện rõ thái độ hữu hảo với nước bạn láng giềng Trung Quốc, nhưng kiên quyết phản đối việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan HD-981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, gây bức xúc cho nhân dân Việt Nam, gây lo ngại cho các quốc gia trong khu vực và cộng đồng quốc tế.
Trong một diễn biến liên quan, suốt ngày 1-6, tàu Trung Quốc đã điên cuồng tấn công làm hư hại nặng tàu cảnh sát biển Việt Nam ở vị trí gần giàn khoan HD-981. Tàu Trung Quốc lợi dụng thời tiết xấu tổ chức ba đợt tấn công liên tục vào các lực lượng Việt Nam đang yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan về.
Nguyễn Thắng