Triển vọng phát triển mô hình đào tạo luân phiên tại Việt Nam

Mô hình đào tạo luân phiên được đánh giá là một hướng đi có nhiều triển vọng và tạo ra sự kết nối bền chặt hơn giữa hai khu vực kinh tế và giáo dục, đặc biệt là trong bối cảnh tăng cường tự chủ đại học nhằm khuyến khích huy động mọi nguồn lực và sáng kiến cải tiến chất lượng đào tạo phục vụ các mục tiêu tăng trưởng kinh tế xã hội cả về lượng lẫn về chất. 

Ngày 31-8 tới đây, Tổ chức Đại học Pháp ngữ AUF phối hợp với Trường Đại học Kinh tế TP.HCM tổ chức Hội thảo quốc tế xoay quanh chủ đề “Phát triển mô hình đào tạo luân phiên”. Sự kiện được tổ chức dưới hình thức trực tuyến và quy tụ hàng trăm người tham gia đại diện cho giới học thuật và giới doanh nghiệp từ nhiều quốc gia trong khu vực và trên thế giới.

Mô hình đào tạo luân phiên hay đào tạo kép (“dual education” trong tiếng Anh và “formation par alternance” trong tiếng Pháp) là một hướng tiếp cận mới mẻ, với sự luân phiên xen kẽ nhịp nhàng giữa thời gian đào tạo lí thuyết tại trường đại học và đào tạo thực tiễn tại nơi làm việc. Thông thường, nhịp điệu luân phiên hàng tuần gồm 2-3 ngày học tại trường và thời gian còn lại tại doanh nghiệp. Cũng có nơi áp dụng chế độ luân phiên theo học kỳ, trong đó mỗi năm gồm các học kỳ tại trường xen kẽ với ít nhất một học kỳ tại doanh nghiệp.

Mô hình đào tạo luân phiên được đánh giá là một hướng đi có nhiều triển vọng và tạo ra sự kết nối bền chặt hơn giữa hai khu vực kinh tế và giáo dục, đặc biệt là trong bối cảnh tăng cường tự chủ đại học nhằm khuyến khích huy động mọi nguồn lực và sáng kiến cải tiến chất lượng đào tạo phục vụ các mục tiêu tăng trưởng kinh tế-xã hội cả về lượng lẫn về chất. Đây là nhân tố then chốt giúp xây dựng các chương trình đào tạo hiện đại, thích ứng ở mức cao nhất với yêu cầu của xã hội và thị trường lao động.

Thế nhưng bên cạnh những lợi ích, mô hình này còn gặp phải không ít những rào cản, điển hình có thể kể đến như chi phí đào tạo (do doanh nghiệp chi trả) và sự cần thiết của các chính sách hỗ trợ quốc gia về mặt tài chính hay thông qua các cơ chế trợ cấp, miễn giảm thuế ; khả năng tiếp nhận hạn chế của các doanh nghiệp vừa và nhỏ; nhu cầu cải tiến quy trình quản trị nội bộ tại cả doanh nghiệp lẫn trường học; cơ chế kiểm soát chất lượng…

Trước tất cả những cơ hội và thách thức đó, liệu Việt Nam có thể học tập kinh nghiêm của các quốc gia trên thế giới như Đức, Áo, Pháp, Thuỵ Sĩ, Trung Quốc, Hàn Quốc… để phát triển mô hình này trong các trường đại học tại Việt Nam nhằm đảm bảo cơ hội nghề nghiệp tốt nhất cho sinh viên tốt nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh các trường đại học Việt Nam cần nâng cao năng lực cạnh tranh, đào tạo ra nguồn nhân lực đạt chất lượng theo các chuẩn mực quốc tế, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế ngay càng tăng cao quốc gia? Chính sách nhân sự của doanh nghiệp cũng sẽ hưởng lợi gì từ mô hình hợp tác với các trường đại học này? Hội thảo sẽ là dịp để các chuyên gia trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm nhằm mở ra cơ hội phát triển mô hình đào tạo này tại Việt Nam.

Để đưa ra một cái nhìn toàn cảnh và rõ ràng hơn về những cơ hội và thách thức của việc phát triển mô hình này tại Việt Nam, Hội thảo sẽ tập trung chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn nhằm có một cái nhìn toàn diện về hiện trạng hoạt động hợp tác giữa trường đại học và doanh nghiệp thông qua mô hình đào tạo luân phiên (dual education), có sự phối hợp xen kẽ chặt chẽ giữa các nội dung học tại trường và học tại doanh nghiệp trong suốt quá trình đào tạo; Nhận diện những khó khăn, rào cản chủ yếu hiện nay ảnh hưởng đến khả năng và chất lượng triển khai mô hình đào tạo luân phiên trong các chương trình đào tạo đại học hiện hành.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng sẽ đi cụ thể vào những thách thức cần giải quyết để khuyến khích triển khai và nhân rộng mô hình đào tạo luân phiên theo những cách thức phù hợp và hiệu quả trong mạng lưới các trường thành viên AUF; Xác định các lĩnh vực có tiềm năng phát triển nhanh chóng mô hình đào tạo luân phiên; Xác định các đối tác kinh tế kĩ thuật hay các nhà tài trợ quốc tế lớn có khả năng hỗ trợ, hậu thuẫn xây dựng một dự án hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này…