Nhà tuyển dụng tìm kiếm kỹ năng và tố chất gì ở người xin việc? Người trong ngành này làm gì hằng ngày? là những băn khoăn thường thấy của sinh viên. Câu trả lời chính xác và đáng tin cậy nhất sẽ đến từ những người đã đi làm và dày dặn kinh nghiệm trong ngành. Từ đó, nhiều trường đại học bắt đầu triển khai các chương trình cố vấn nghề nghiệp, trong đó, chủ các doanh nghiệp sẽ trở thành những nhà cố vấn, định hướng cho sinh viên trong chính ngành nghề họ chọn.
Hiểu nghề cần gì
Khi Eugenia Ferracin, hiện đang học Thạc sĩ Kinh doanh quốc tế tại RMIT Việt Nam, biết về chương trình cố vấn nghề nghiệp của trường, cô biết ngay rằng chương trình có thể giúp cô trong việc phát triển sự nghiệp của mình.
Là người Ý đã đến sống tại Việt Nam từ năm ngoái, Eugenia xem chương trình cố vấn nghề nghiệp là cơ hội để mở rộng nền tảng kiến thức cho bản thân. Cô mong muốn đi sâu vào các lĩnh vực như marketing, truyền thông và CSR – trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.
“Khi biết về chương trình, tôi nghĩ ngay đây có thể là cơ hội thú vị để tìm hiểu thêm về thị trường Việt Nam”, Eugenia nhớ lại.
Đặc biệt muốn tìm hiểu về mảng khởi nghiệp đang diễn ra sôi động ở Việt Nam, cô đã chọn Annie Hansen, một chủ doanh nghiệp xây dựng các doanh nghiệp khởi nghiệp ở Việt Nam và Thái Lan, làm cố vấn cho mình. Doanh nghiệp mới nhất mà bà Annie đang làm là Evolve Mobility.
Eugenia chia sẻ: “Buổi gặp đầu tiên với bà Annie rất khả quan. Tôi rất ấn tượng với tính cách và thái độ tích cực của bà. Sau màn chào hỏi ngắn gọn, bà đã mời tôi tham gia cuộc họp với một đối tác tiềm năng. Thật ấn tượng khi được chứng kiến bà làm việc thật sự”.
“Thế giới khởi nghiệp khá mới mẻ với tôi nên tôi hy vọng có thể tìm hiểu cách những doanh nghiệp nhỏ này vận hành như thế nào để tạo ra thay đổi cho mặt bằng kinh tế chung”.
Eugenia chia sẻ rằng đến thời điểm này chương trình cố vấn nghề nghiệp đã đem đến những tác động tích cực: “Khả năng xác định thời gian và mục tiêu của chương trình trực tiếp với cố vấn nghề nghiệp, cũng như theo dõi được tiến triển của quá trình hướng đến mục tiêu mong muốn, khiến chương trình hết sức linh hoạt, thích hợp và hữu ích với sinh viên được cố vấn”.
Với Trần Ngọc Phúc An, sinh viên ngành Quản trị Du lịch và Khách sạn, chương trình cố vấn nghề nghiệp lại giúp bạn thu hẹp các lựa chọn nghề nghiệp cho bản thân.
An nói: “Tôi thực sự có chút ít kinh nghiệm (trong làm việc với doanh nghiệp gia đình). Tôi thích nhiều mảng khác nhau như nhà hàng và khách sạn, và tôi còn có thể làm những việc như dịch thuật, biên tập kỹ thuật và biên tập, nhưng không thực sự biết về yêu cầu chi tiết của những công việc này”.
“Trong danh sách các chuyên gia có trên kênh đăng ký trực tuyến, tôi chọn cố vấn của mình vì bà có kiến thức tư vấn nghề nghiệp khi điều hành doanh nghiệp chuyên về tư vấn và huấn luyện của riêng mình”, An chia sẻ thêm.
“Chúng tôi gặp nhau hầu như mỗi tuần trong ba tháng. Thay vì bảo tôi làm gì, bà lắng nghe và đặt ra hàng loạt câu hỏi có chủ ý, còn tôi là người phải đặt mục tiêu cho quá trình cố vấn và sắp đặt các cuộc gặp hằng tuần. Lúc đầu cũng không dễ dàng, nhưng chủ động đặt mục tiêu cũng như suy ngẫm sau mỗi buổi gặp giúp tôi nhận ra mình cần tập trung vào điều gì”.
Hiện An đã hiểu ra rằng bạn cần tập trung tích lũy thêm kiến thức về du lịch và kinh nghiệm tổ chức sự kiện, và nếu có thể sẽ học thêm ngôn ngữ mới.
Với các bạn học cùng trường, An khuyến khích các bạn: “Chủ động tham gia chương trình cố vấn nghề nghiệp có lợi cho các bạn về cả mặt chuyên môn lẫn riêng tư. Bạn không chỉ có được lời khuyên về chuyên môn, mà còn có thêm một người bạn có thể hướng dẫn bạn qua những giai đoạn rối rắm hoặc chưa rõ ràng trong sự nghiệp của mình”.
Mối quan hệ hai chiều
Việc lựa chọn những nhà cố vấn cũng không hề đơn giản, họ phải đáp ứng các tiêu chí cơ bản. Chẳng hạn, chương trình cố vấn nghề nghiệp kéo dài ít nhất 12 tuần, trong đó các cặp cố vấn và sinh viên phải liên lạc với nhau ít nhất ba lần trong suốt 12 tuần kết đôi, có thể gặp trực tiếp hoặc bằng các hình thức khác. Đặc biệt, tuổi đời của các cố vấn phải lớn hơn sinh viên từ 5-10 năm.
Trong buổi ra mắt lại chương trình cố vấn nghề nghiệp của Đại học RMIT Việt Nam, ông Phạm Khánh Hòa, sáng lập và giám đốc điều hành WISAMI, đồng thời là một cố vấn nghề nghiệp của chương trình chia sẻ: “Một người cố vấn có kinh nghiệm sẽ luôn lắng nghe và tìm hiểu nhu cầu cũng như mục tiêu và nguyện vọng của sinh viên, do đó ít nhất các bạn cần cho chúng tôi biết các bạn cần gì và muốn gì.
Từ đó, với kinh nghiệm và kiến thức, chúng tôi có thể giúp các bạn nhận diện rõ hơn về mục tiêu và tìm ra những con đường phù hợp nhất để đi đến mục tiêu mà các bạn đặt ra. Đừng nghĩ chúng tôi là người giải quyết vấn đề thay cho các bạn hoặc đưa ra một đáp án cụ thể cho câu hỏi của các bạn. Một người cố vấn chuyên nghiệp sẽ biết đặt ra những câu hỏi, đưa ra những thách thức để giúp sinh viên nhìn vấn đề đa chiều hơn và tự đưa ra quyết định. Quan trọng hơn cả là giúp cho các bạn có động lực để thực hiện những thay đổi”.
Trong chương trình, sinh viên được hưởng lợi nhiều nhất nhờ có sự hỗ trợ, tư vấn tận tình của các cố vấn nghề nghiệp, từ đó họ biết được khi ra trường chính xác mình sẽ phải làm việc gì và như thế nào. Tuy nhiên, tham gia chương trình, bản thân những nhà cố vấn nghề nghiệp sau khi hỗ trợ cho các sinh viên cũng nhận được nhiều bài học và kinh nghiệm quý giá.
Bà Annie Hansen – cố vấn nghề nghiệp của Eugenia Ferracin cho biết: “Bản thân tôi cũng học được nhiều điều từ Eugenia, cô ấy là một cô gái trẻ đầy bản lĩnh, tôi như nhìn thấy bản thân mình những ngày đầu khởi nghiệp từ Eugenia. Chính nguồn năng lượng và sức trẻ của cô ấy, cùng kiến thức đa dạng về lĩnh vực cô ấy chọn khởi nghiệp cũng giúp tôi mở rộng kiến thức, trong khi đó tôi chú trọng giúp cô ấy vạch hướng đi, những khó khăn sẽ gặp phải khi khởi nghiệp. Quan trọng nhất, việc làm cố vấn nghề nghiệp cho ai đó, sẽ giống như bạn trồng cây, khi thấy được thành quả, hẳn bạn sẽ rất tự hào, đó là niềm vui không gì đánh đổi được”.
Ông Phạm Khánh Hòa cũng tâm sự: “Đây là một chương trình rất hữu ích cho các bạn trẻ. Làm việc cùng với những bạn sinh viên trẻ trung, tôi cảm thấy suy nghĩ của mình được làm mới. Đôi khi tôi ước giá mà hồi tôi trẻ như các bạn có một chương trình như thế này”.
