Một quy định tưởng chừng nhỏ nhưng lại mang tính bảo vệ người bệnh rõ rệt: Các cơ sở y tế không được yêu cầu người dân… tự photo thẻ BHYT.

Đó là một trong nhiều điểm mới trong Nghị định 188/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 15-8-2025, nhằm cắt giảm thủ tục hành chính và đảm bảo quyền lợi người tham gia Bảo hiểm y tế. Một số điều trong nghị định đã bắt đầu được áp dụng từ ngày 1-7.
Không còn chuyện “tự lo giấy tờ”
Theo khoản 3 Điều 38 của Nghị định, các cơ sở y tế và cơ quan bảo hiểm xã hội không được yêu cầu người bệnh tự sao chụp thẻ BHYT hoặc các giấy tờ liên quan.
Nếu cần, họ phải tự thực hiện việc sao chụp sau khi có sự đồng ý từ người bệnh hoặc người giám hộ – và đặc biệt, không được thu phí cho việc này.
Đây là động thái được xem là tiến bộ, giúp giảm gánh nặng thủ tục không cần thiết – đặc biệt là trong các tình huống cấp bách hoặc với người lớn tuổi, không quen xử lý giấy tờ.
Chỉ cần CCCD hoặc VNeID mức 2
Theo quy định mới, người dân khi đi khám chữa bệnh có thể sử dụng một trong các giấy tờ sau:
Căn cước công dân (CCCD) hoặc VNeID mức độ 2 tích hợp BHYT
Thẻ BHYT bản giấy hoặc bản điện tử
Nếu thẻ chưa có ảnh hoặc chưa có mã số BHYT điện tử, cần thêm một giấy tờ xác minh nhân thân như CCCD, hộ chiếu, hoặc giấy xác nhận của công an xã.
Với nhóm đặc biệt như học sinh – sinh viên, người nghèo… nếu hệ thống không tra cứu được thông tin BHYT thì vẫn phải mang thẻ giấy.
Riêng trẻ em dưới 6 tuổi, chỉ cần xuất trình thẻ BHYT (giấy, điện tử hoặc mã số). Nếu chưa có thẻ thì dùng giấy chứng sinh bản gốc hoặc bản sao. Trường hợp đặc biệt, người nhà có thể ký xác nhận vào hồ sơ.
Chưa có thẻ khi nhập viện, có bị từ chối thanh toán?
Câu trả lời là: không.
Trường hợp cấp cứu, người bệnh vẫn được tiếp nhận điều trị. Tuy nhiên, cần bổ sung thẻ BHYT và các giấy tờ liên quan trước khi kết thúc đợt điều trị để được thanh toán đúng chế độ.
Nếu không phải cấp cứu mà chưa kịp xuất trình thẻ BHYT lúc nhập viện, người dân vẫn được hưởng quyền lợi BHYT kể từ thời điểm xuất trình thẻ. Các chi phí phát sinh trước đó có thể được xem xét thanh toán trực tiếp nếu đủ điều kiện.
Trong trường hợp sử dụng VNeID hoặc VssID nhưng gặp lỗi kết nối Internet, người bệnh chỉ cần cung cấp mã số BHYT để cơ sở y tế tra cứu trên hệ thống Bảo hiểm xã hội Việt Nam.
Khi giấy tờ chưa đầy đủ, vẫn có cách xử lý
Một nhóm đặc biệt khác là người đang chờ cấp lại hoặc điều chỉnh thông tin BHYT. Khi đi khám, họ cần mang:
Giấy hẹn trả thẻ BHYT hoặc giấy xác nhận thông tin thẻ
CCCD, hộ chiếu hoặc tài khoản VNeID/VssID
Cơ sở y tế sẽ ghi nhận và gửi hồ sơ tới cơ quan BHXH để xác minh thanh toán sau – đảm bảo người bệnh không bị gián đoạn quyền lợi.
Thủ tục không được thêm thắt ngoài quy định
Một nội dung quan trọng khác: Các bệnh viện và cơ quan BHXH không được tự đặt thêm thủ tục khám chữa bệnh ngoài những gì đã nêu trong Điều 38 của nghị định.
Quy định này giúp chuẩn hóa quy trình, tránh tình trạng mỗi nơi mỗi kiểu, gây phiền hà cho người dân – điều vốn từng là điểm yếu trong hệ thống thủ tục BHYT nhiều năm qua.
Chính sách đang “gỡ rối” cho người bệnh?
Việc siết quy định hành chính, cấm yêu cầu sao chụp và nộp giấy tờ thừa… cho thấy mục tiêu cải thiện trải nghiệm người bệnh đang được đặt lên hàng đầu.
Tuy vậy, câu hỏi đặt ra là: Liệu các cơ sở y tế có thực thi nghiêm túc và đồng bộ? Và làm sao để người dân – đặc biệt là nhóm dễ tổn thương như người già, trẻ nhỏ, người nghèo – được hỗ trợ tốt hơn trong thực tế?
Hiệu lực của Nghị định 188 sẽ là một phép thử.
Bạn có từng gặp khó khăn khi đi khám BHYT? Hãy chia sẻ trải nghiệm của mình.