Ai trong chúng ta ít nhất cũng có một người bạn giàu có trên mạng xã hội – những người thường xuyên kể về những chuyến du lịch xa hoa, những món hàng hiệu, hay “thẳng thắn” hơn, chụp hình để khoe tiền lộ liễu trên mạng, dù có thể họ có được mà không nhờ vào công sức hay tài năng của họ.
Theo Sophia Bera, chuyên gia tư vấn tài chính cá nhân, người liên tục xuất hiện trong các danh sách như “40 Under 40” của trang Investment News, “10 Young Advisors to Watch” của trang Financial Advisor Magazine và “10 of the Best Personal Finance Experts on Twitter”, thì những người bạn kiểu này là một trong số trở ngại lớn nhất khiến hầu hết khách hàng của cô (trong độ tuổi 20-40) khó có sự tập trung cao nhất vào kế hoạch tự do tài chính của bản thân.
“Ai cũng có tư duy so sánh trong đầu. Với việc có những người bạn kiểu đó, tư duy so sánh của chúng ta sẽ trở nên ngày một điên cuồng hơn, thậm chí khiến chúng ta đánh mất sự tập trung và sự kiên định với mục tiêu tài chính ban đầu. Ví dụ, khi nhìn hay nghe thấy một người khoe vừa mua một bộ đồ hàng hiệu hay vừa tham gia một chuyến du lịch có chi phí hàng trăm triệu đồng, chúng ta lập tức sẽ tự hỏi, họ đã làm điều đó như thế nào, làm sao họ có thể giàu có nhanh như vậy, liệu con đường của mình đang đi có đúng không, liệu có nên thay đổi kế hoạch tài chính, thay đổi cách đầu tư để kiếm tiền nhanh hơn hay không… Và thế là, nhiều khách hàng của tôi nhanh chóng đánh mất sự kiên định, liên tục thay đổi kế hoạch tài chính xoành xoạch, hết đầu tư thứ này lại đầu tư thứ khác, làm nghề này rồi lại chuyển nghề khác, tệ hơn là tiêu xài một cách vô độ, để rồi kế hoạch tài chính chẳng khi nào đi tới đích”.
Vì vậy, Sophia Bera đã đưa ra ba cách cụ thể dưới đây, thường được cô khuyên khách hàng của mình áp dụng, nhằm giúp họ tránh xa rắc rối khi có những người bạn như vậy xung quanh.
Hiểu giá trị của bản thân
“Hãy đầu tư thời gian để tìm hiểu và nhận ra giá trị thực sự của chính mình”. Đây là lời khuyên đầu tiên và quan trọng bậc nhất mà các chuyên gia tài chính hay khuyên khách hàng của mình, từ lúc họ cùng nhau lập kế hoạch tài chính, đến lúc tìm cách gia tăng thu nhập, chọn hình thức đầu tư hay lên kế hoạch tiết kiệm. Bởi càng hiểu rõ mình bao nhiêu, bạn sẽ càng tránh xa những thứ vô ích bấy nhiêu. Bạn sẽ hiểu được mỗi người đều có một môi trường sống riêng, một năng khiếu riêng, và vì thế, đều có thế mạnh và sở thích khác nhau.
“Hãy luôn nhớ, cá không thể leo cây, nhưng cá lại có thể bơi rất nhanh. Vì thế, chỉ cần bạn càng hiểu bản thân, thì sẽ càng khó bị tác động bởi người khác”.
Xóa bỏ những tư duy cũ kỹ
Theo Sophia Bera, cách thứ hai để giúp bạn có thể loại bỏ sự tác động của những người này, đó là học cách suy nghĩ phản biện và tư duy mở, toàn diện nhiều mặt của vấn đề.
“Thứ từng ảnh hưởng tới tôi nhiều nhất từ những người bạn kiểu đó không phải là xe hơi đắt tiền, ngôi nhà, chuyến du lịch…, mà là những cơ hội nghề nghiệp danh giá. Bởi khi còn nhỏ, gia đình tôi luôn nói với tôi rằng bác sĩ, luật sư, chính trị gia… là những nghề cao quý nhất trong xã hội. Trở thành những người này chính là nấc thang cuối cùng của con đường sự nghiệp, sự giàu có và thịnh vượng. Nên khi thấy một người bạn bắt đầu lên kế hoạch học bác sĩ, đăng ký học luật sư, chụp hình hay ăn tối với những chính trị gia nổi tiếng, thì dù chưa biết họ có theo đuổi tới cùng việc đó hay không, tôi vẫn tự hỏi là có nên làm như họ hay không, có nên học lại, thay đổi công việc để trở thành những hình mẫu mơ ước ấy hay không.
Nhưng rất may, tôi sớm bỏ ngay những suy nghĩ đó. Tôi tập suy nghĩ phản biện và nghĩ thấu đáo hơn các mặt của vấn đề, để từ đó nhận ra rằng, bất cứ nghề nào cũng đều có những khó khăn và bác sĩ hay luật sư chỉ là phần đầu của câu chuyện. Chặng đường tạo ra sự giàu có chưa dừng lại khi sở hữu những tấm bằng đó. Nó còn rất dài và rất chông gai. Nghề nào cũng vậy, quan trọng là phải cố gắng, nỗ lực theo đuổi giá trị, thế mạnh của bản thân, thành công rồi sẽ tìm đến với bạn”.
Ngừng theo dõi, hạn chế gặp
Đây là cách khá tiêu cực, nhưng lại dễ thực hiện nhất mà Sophia Bera hay khuyên khách hàng của cô, rằng hãy ngừng theo dõi những người bạn kiểu này trên mạng xã hội, hạn chế gặp gỡ và trò chuyện về tiền bạc với họ ngoài đời. Tuy nhiên, đây chỉ nên là cách bổ trợ, để đảm bảo cho bạn tránh lặp lại sai lầm, bởi nó không thực sự giải quyết được cốt lõi vấn đề.
“Mọi chuyện luôn xuất phát từ trong bạn. Vì vậy, ngừng theo dõi, hạn chế gặp chỉ là giải pháp tạm thời, giải pháp bổ trợ để bạn tách xa những người này, chứ không thể là giải pháp giúp bạn loại bỏ triệt để sự tác động của họ. Vì sớm hay muộn, bạn cũng sẽ gặp những người bạn khác như vậy, hoặc gặp gỡ và nói chuyện với họ trong một dịp tình cờ nào đó mà thôi”.
- Tuấn Thành