Thành thật mà nói, ngay từ thời khắc chào đời, tất cả chúng ta đều đang chết dần trong khi chúng ta đang sống. Nhưng một số việc nhỏ nhặt chúng ta làm mỗi ngày có thể khiến chúng ta chết nhanh hơn.
Điều này không có nghĩa là chúng ta phải cố loại bỏ hoàn toàn những hành vi ấy khỏi cuộc sống của chúng ta, nhưng đây là bằng chứng cho thấy rằng nếu lạm dụng bất cứ điều gì, ngay cả những việc tưởng chừng vô hại, cũng có thể có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Dưới đây là 11 việc hằng ngày có thể rút ngắn tuổi thọ của bạn:
1. Gặp khó khăn trong việc tìm kiếm tình yêu
Gặp khó khăn trên con đường tìm ra một người bạn đời có thể bào mòn năm tháng cuộc đời của bạn, độc thân trong một khoảng thời gian dài có thể lấy đi cả 10 năm. Một nghiên cứu của Trường Y khoa Harvard đã chỉ ra rằng những cộng đồng có tỷ lệ giới tính chênh lệch nhiều hơn về phía nam hay nữ, kiến nhóm giới tính thiểu số có tuổi thọ ngắn hơn.
Ngay cả khi được đặt trong khung thời gian cạnh tranh ngắn, chẳng hạn như việc học ở một trường trung học chỉ dành cho một giới tính, những người này thường có cuộc sống ngắn hơn. Trưởng nhóm nghiên cứu Nicholas Christakis nhấn mạnh rằng tỷ lệ này có cơ sở giao phối vô tính, chứ không phải đơn giản chỉ là sự thống trị xã hội.
Thêm vào đó, một nghiên cứu khác cho thấy rằng không bao giờ lập gia đình có thể làm tăng nguy cơ tử vong trong suốt cuộc đời lên 32%, và dẫn đến sự mất mát cả một thập niên như đã đề cập ở trên. Đồng nghĩa là sự thay đổi thái độ với mức độ cần thiết, về mặt xã hội, của hôn nhân trong giai đoạn nghiên cứu 60 năm có thể có khả năng ảnh hưởng đến kết quả.
Năm 1950, số liệu của Tổng cục điều tra cho thấy 78% hộ gia đình đã lập gia đình – vào năm 2010, con số đó đã giảm xuống còn 48%. Nói cách khác, độc thân hoặc sống chung và không lập gia đình không còn là tình trạng thiểu số.
2. Ngồi nhiều hơn một vài giờ mỗi ngày
Ngồi nhiều hơn 3 giờ một ngày có thể lấy đi 2 năm trong toàn bộ cuộc đời. Các nhà nghiên cứu Úc công bố trong tạp chí Y học Anh rằng thậm chí tập thể dục thường xuyên cũng không thể ngăn cản được nhũng ảnh hưởng tiêu cực tiềm ẩn của việc ngồi trong một khoảng thời gian dài.
Một nghiên cứu khác được công bố trong JAMA Internal Medicine, cho thấy rằng ngồi trên 11 giờ một ngày làm tăng 40% nguy cơ tử vong trong ba năm tới, so với ngồi dưới 4 giờ mỗi ngày.
3. Thờ ơ với bạn bè
Theo kết quả nghiên cứu, thu nhập dữ liệu từ 148 nghiên cứu khác nhau, của Đại học Brigham Young và Đại học North Carolina ở Chapel Hill, những người có ít mối liên hệ xã hội có tỷ lệ tử vong cao hơn so với những người khác. Các nhà nghiên cứu này cũng nhận thấy rằng sự cô đơn kéo dài có thể không tốt đối với tuổi thọ tương tự như hút 15 điếu thuốc/ngày.
Hơn thế, những người cao tuổi có nhiều nhóm bạn bè có ít nguy cơ tử vong 22% trong giai đoạn nghiên cứu, và những kết nối xã hội, nhìn chung, thúc đẩy sức khỏe não ở những bộ não đang lão hóa.
4. Ghiền xem TV
Theo những nhà nghiên cứu Harvard, chỉ cần xem truyền hình 2 giờ mỗi ngày cũng đủ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đái tháo đường loại 2 và có thể gây tử vong sớm.
Những ảnh hưởng tiêu cực của việc xem truyền hình có vẻ chồng chéo với những ảnh hưởng tiêu cực tiềm ẩn của việc ngồi quá nhiều, nhưng xem truyền hình dường như làm cho các hiệu ứng tiêu cực của việc ngồi thậm chí còn tồi tệ hơn. Theo tờ The New York Times, “sau 25 tuổi, mỗi giờ xem truyền hình làm giảm tuổi thọ 21,8 phút”.
5. Ăn quá nhiều thực phẩm không lành mạnh
Điều này có vẻ khá rõ ràng, nhưng sự thật là rất nhiều người trong chúng ta vẫn tiếp tục làm điều đó. Khu vực có tỷ lệ đột quỵ cao ở Mỹ – bao gồm nhiều bang phía đông nam, từ Texas đến Virginia – cũng là khu vực có tỷ lệ tiểu đường cao. Điều này đã khiến nhiều nghiên cứu được thực hiện để cố tìm ra lý do tại sao tuổi thọ quá thấp và đột quỵ lại rất phổ biến ở đó.
Một trong những nghiên cứu đó tập trung vào một thị trấn ở Đông Texas. Theo nghiên cứu của Viện Thống kê và Đánh giá Y tế của Đại học Washington, so với những người Texas khỏe mạnh nhất, cư dân của thị trấn này chết sớm hơn 7 năm.
- Xem thêm: 4 lối sống sai lầm chết người
Theo tờ The New York Times, “bằng chứng lý giải lối sống khó khăn, chết trẻ của hạt Anderson nằm ở bánh mì pudding – và cá da trơn chiên, những kho thuốc lá và hàng chục cửa hiệu bánh doughnut nằm rải rác ở quận East Texas 57.000 dân này”.
Cũng như những loại thực phẩm cần đặc biệt tránh xa, việc ăn thịt đỏ dường như cũng làm giảm tuổi thọ khoảng 20% khi ăn quá khẩu phần.
6. Đang tìm kiếm một công việc
Theo kết quả của các nhà nghiên cứu Canada, sau khi phân tích dữ liệu 40 năm từ 20 triệu người ở 15 quốc gia, thất nghiệp có thể làm tăng nguy cơ tử vong sớm lên tới 63%. Các nghiên cứu khác về việc thay đổi tỷ lệ tử vong của phụ nữ da trắng Mỹ cho thấy “hai yếu tố liên quan đến tỷ lệ tử vong cao nhất là hút thuốc lá và không có việc làm”. Một phát hiện khác cho thấy tuổi thọ của những người lớn tuổi bị mất việc làm trong thời kỳ suy thoái kinh tế có thể giảm đi 3 năm.
7. Đi lại xa xôi
Nghiên cứu phát hiện rằng di chuyển khoảng 1 tiếng có thể làm tăng stress và liên quan đến những tác động tiêu cực như việc ngồi lâu. Những chuyến đi dài cũng làm giảm khả năng thường xuyên tham gia vào các hoạt động liên quan đến sức khỏe.
Theo các nhà nghiên cứu tại Đại học Ume, Thụy Điển, những phụ nữ thường xuyên di chuyển khoảng 50 km (31 dặm) hoặc hơn có nguy cơ rút ngắn tuổi thọ cao nhất. Nguyên nhân của sự suy giảm tuổi thọ ở nữ giới là chủ đề gây nhiều tranh cãi gần đây. Trong khi nghiên cứu của Thụy Điển có thể chỉ ra mối liên quan giữa việc đi lại và béo phì, mất ngủ và tỷ lệ ly hôn cao hơn; vẫn chưa thể xác định được tại sao tỷ lệ tử vong ở phụ nữ lại cao hơn.
8. Không quan hệ trong thời gian dài
Một nghiên cứu ở nam giới cho thấy rằng không đạt cực khoái trong thời gian dài có thể khiến tỷ lệ tử vong cao hơn 50% so với những người thường xuyên đạt cực khoái. Kết quả này đã được tìm thấy ngay cả khi các yếu tố như tuổi tác, hút thuốc, và tầng lớp xã hội được kiểm soát. Mặt khác, cực khoái có liên kết với một vài lợi ích sức khỏe bổ sung.
9. Chịu đựng đồng nghiệp quấy rầy
Thiếu kết nối mạnh mẽ với đồng nghiệp cũng có thể đồng nghĩa với bỏ lỡ việc sống lâu hơn. Theo các nhà nghiên cứu tại Đại học Tel Aviv, “Hỗ trợ xã hội đồng đẳng, có thể cho thấy cách một người hòa hợp xã giao tốt như thế nào trong bối cảnh làm việc của họ, là một yếu tố tiên đoán tiềm năng về nguy cơ của tất cả các nguyên nhân gây tử vong”.
Mặc dù nhận được sự động viên đến từ sếp và người quản lý dường như không ảnh hưởng đến tuổi thọ của một người, những người cảm nhận sự hỗ trợ xã hội thấp tại nơi làm việc có khả năng chết gấp 2,4 lần trong suốt thời gian nghiên cứu.
10. Không ngủ đủ (hoặc có thể ngủ quá nhiều)
Trường Y Harvard chỉ ra rằng các nghiên cứu cho thấy tuổi thọ kỳ vọng giảm đáng kể đối với những người trung bình ngủ ít hơn 5 hoặc hơn 9 tiếng một đêm.
Hầu hết, chúng ta thường chịu ảnh hưởng từ việc ngủ quá ít, hơn là ngủ quá nhiều, nhưng nghiên cứu cho thấy thực sự có một “thời điểm ngọt ngào” của giấc ngủ – ít nhất nếu bạn quan tâm đến việc sống càng lâu càng tốt.
Thiếu ngủ mãn tính liên quan đến nguy cơ cao về bệnh tim mạch, tiểu đường, một số bệnh ung thư, chứng mất trí, những vấn đề nhận thức và trí nhớ, tăng cân và tử vong sớm. Và một số nghiên cứu cho thấy ngủ quá nhiều, thường xuyên cũng có thể là vấn đề.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chúng ta cần ngủ trung bình 8 giờ để hoạt động tốt nhất, nhưng một nghiên cứu khác, có phần gây tranh cãi cho thấy rằng việc ngủ nhiều hơn 7 giờ một đêm có liên quan đến việc tuổi thọ bị rút ngắn. Tỷ lệ tử vong tăng 12% ở những người ngủ 8 giờ so với những người ngủ gần 7 giờ, trong một nghiên cứu năm 2002 của Brigham và Bệnh viện Phụ nữ. Tuy nhiên, các nghiên cứu khác cho thấy rằng việc thiếu ngủ kéo dài có thể là một dấu hiệu của các bệnh về thể chất khác, từ bệnh tiểu đường đến trầm cảm.
11. Sợ chết hoặc sợ rằng sẽ không sống lâu như bạn muốn
Đây là một nghịch lý đau đớn. Sự sợ hãi về tuổi thọ ngắn ngủi, hay ám ảnh cái chết, có thể dẫn đến việc rút ngắn tuổi thọ. Một nghiên cứu năm 2012 về các bệnh nhân ung thư được xuất bản tại Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ, đã kết luận rằng “tuổi thọ bị rút ngắn ở những bệnh nhân lo âu về cái chết”.
Ngoài những bệnh nhân ung thư, nỗi sợ chết kéo dài cũng có thể dẫn đến nguy cơ bệnh tim mạch tăng gấp 3 đến 5 lần, theo một nghiên cứu thực hiện trên những người Mỹ – những người lo sợ cái chết do một cuộc tấn công khủng bố khác sau ngày 11 tháng 9 năm 2001.
Mặc dù một chút nỗi lo nhẹ về cái chết đã được chứng minh là có những lợi ích tích cực, như việc tăng cường tập thể dục và ăn uống lành mạnh; nỗi sợ hãi đã được chứng tỏ có ảnh hưởng đáng kể đến tuổi thọ, đặc biệt là ở người cao tuổi.
Những ảnh hưởng này cũng có thể có mối tương quan đặc biệt với những người hoang tưởng ít giao thiệp với xã hội và có cảm giác xa lánh gia tăng – những tác động tiêu cực của nó đã được thảo luận ở trên.
– Nguyễn Văn Sơn / Kiến thức Ngày nay số 973
