Việc tăng cường kiểm soát thị trường vốn gần đây của Chính phủ, cùng với sự bất ổn của nền kinh tế thế giới đã khiến thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam điều chỉnh đáng kể.
Tuy nhiên, theo Maybank Investment Bank, nội tại nền kinh tế Việt Nam vẫn mạnh mẽ, với tăng trưởng GDP 7.7% trong Quý 2 (cao nhất trong vòng 10 năm qua) và dự báo tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp trên sàn chứng khoán khoảng 20-25% N/N.
Sự cạn kiệt về thanh khoản sẽ sớm kết thúc khi tình hình trong nước có tiến triển tích cực hơn vào nửa cuối năm nay, đặc biệt khi khung pháp lý cho thị trường vốn như việc sửa đổi Nghị định 153 và Thông tư 39 được hoàn thành.
Trong khi đó, thanh khoản trên thị trường đã tụt về gần ngang với mức của năm 2018, cũng như định giá đã chạm ngưỡng -2 độ lệch chuẩn của 3 – 5 năm trung bình của chỉ sổ P/E cho VN-Index, đây là điểm cho thấy thời điểm đảo chiều không còn xa.
Cơ hội tích lũy cổ phiếu giá phải chăng
Ngành chứng khoán Việt Nam thường có beta cao, luôn giảm hoặc lên nhiều hơn so với chỉ số Index. Từ đầu năm tới nay, ngành đã điều chỉnh tới gần 40% so với thị trường chỉ gần 20%. Đây là cơ hội để các nhà đầu tư trung và dài hạn tìm kiếm cơ hội tích lũy tài sản khi có rất nhiều công ty chứng khoán có hoạt động kinh doanh tích cực cũng như triển vọng sáng chói.
Khi thị trường đảo chiều, ngành chứng khoán sẽ chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ về cả mặt lợi nhuận lẫn định giá. Những sự kiện hỗ trợ mạnh mẽ cho ngành này bao gồm: Chuyển đổi thời gian thanh toán từ T+3 xuống còn T+2.5; Chứng khoán lô lẻ được thực hiện lại; Sửa đổi Nghị định 153 và Thông tư 39 đi vào hồi kết; Tin tức mới về hệ thống KRX được thử nghiệm; Định giá thị trường Việt Nam vẫn còn rẻ so với khu vực (khoảng 13x P/E, nghĩa là giảm giá 15-80% so với các thị trường trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Phillipines, Malaysia, Singapore), trong khi dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam cao nhất khu vực.
Cơ hội cho chứng khoán cá nhân và chứng khoán doanh nghiệp
Trong vài năm trở lại đây, chứng khoán cá nhân (Retail brokerage) đã và đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ. Các công ty chứng khoán chủ yếu cạnh tranh: Cạnh tranh thị phần; Tăng cường tương tác và giữ chân khách hàng; Tăng cường lợi nhuận trên mỗi khách; Đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin.
Nếu như mảng chứng khoán cá nhân chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, thì mảng chứng khoán khách hàng tổ chức (institutional brokerage) vẫn còn là sân chơi mới mẻ ở Việt Nam. Các doanh nghiệp hiện bắt đầu quen với các công cụ huy động vốn trên thị trường chứng khoán, tuy nhiên, hình thức huy động này vẫn chưa phổ cập.
Giá trị giao dịch trung bình 1 phiên trên 3 sàn HOSE, HNX và UPCOM tính từ từ đầu năm khoảng gần 1 tỉ USD, trong đó, khoảng 13,9% đến từ khách hàng tổ chức trong và ngoài nước. So sánh với Thái Lan, với gần 50% số lượng giao dịch tới từ khách hàng doanh nghiệp và thanh khoản tới gần 3 tỉ USD mỗi phiên, đây là dư địa rất lớn cho chu kỳ phát triển tiếp theo.
Ngoài ra, với việc có thể bán chéo các sản phẩm khác cho khách hàng tổ chức, tương tự như mảng bán lẻ (như dịch vụ tư vấn mua bán sát nhập, dịch vụ tư vấn phát hành trái phiếu, phát hành riêng lẻ…), dư địa cho lợi nhuận của mảng khách hàng doanh nghiệp cũng không hề nhỏ. Ngoài ra, với việc Việt Nam trở thành thị trường M&A (mua bán, hợp nhất) sôi động nhất khu vực, cùng với lộ trình cổ phần hóa mạnh mẽ của Chính phủ, dư địa cho mảng tư vấn của các CTCK còn rộng mở.
Thời kỳ vàng của ngành chứng khoán Việt Nam
Ngành chứng khoán Việt Nam đang trong thời kỳ vàng với tăng trưởng mạnh mẽ, tỉ lệ xâm nhập thấp cũng như ít rào cản cho doanh nghiệp trẻ tham gia cuộc chơi. Với lượng tài khoản mở mới tăng kỷ lục, hiện tại, Việt Nam vẫn chỉ có khoảng dưới 6% dân số có tài khoản chứng khoán, so với Thái Lan là 9% và Đài Loan là tới 90%.
Với việc sẽ được nâng hạng lên thị trường mới nổi không còn xa, cơ hội cho cả ngành chứng khoán bán lẻ và chứng khoán cho khách hàng tổ chức là rất lớn. Tuy nhiên, khi thị trường bắt đầu cô đọng và tính cạnh tranh tăng dần, chúng ta sẽ tiếp tục thấy một đợt thanh lọc nữa. Điều này sẽ giúp những công ty hàng đầu có thị phần lớn sẽ chiến thắng trong cuộc đua dài hạn.
