Có một thời, xe nhỏ từng được coi là “bản sonata đường phố” – những giai điệu khẽ ngân giữa các đại lộ chật hẹp, khung cửa hẹp của Paris, London hay Seoul. Chúng khiêm nhường mà duyên dáng, dễ lách qua ngõ nhỏ, dễ tìm chỗ đỗ, dễ tạo nên những khoảnh khắc “sống trong thành phố” theo đúng nghĩa: gần gũi, tiện lợi, thân thiện.
Rồi nhiều năm sau, xe hơi cứ lớn dần lên. SUV trở thành biểu tượng mới của quyền lực và sự an toàn. Người ta quên đi những chiếc hatchback tí hon, tưởng rằng đó chỉ là giai đoạn quá độ của công nghiệp ô tô. Nhưng Simon Loasby – Giám đốc thiết kế toàn cầu của Hyundai – lại tin vào điều ngược lại: “Đã đến lúc những chiếc xe nhỏ, ngầu và có phong cách, trở lại.”
Người kể chuyện bằng thiết kế
Simon Loasby không nói về xe bằng ngôn ngữ cơ khí. Ông kể về chúng như kể một câu chuyện sống động. Với ông, xe nhỏ không chỉ là phương tiện mà còn là “chìa khóa mở cánh cửa đô thị hiện đại”. Những chiếc i10, i20, hay những mẫu concept nhỏ nhắn nhưng cá tính, chính là minh chứng cho triết lý đó.
Trong buổi trò chuyện, Loasby thừa nhận: “Công việc của một nhà thiết kế xe hơi là lắng nghe. Chúng tôi lắng nghe người trẻ, những cư dân thành phố, cả những người chưa từng mua xe. Xe nhỏ phải làm họ thấy được phản chiếu bản thân mình trong đó: năng động, gọn ghẽ, dám thể hiện cá tính.”
Ở một nghĩa nào đó, ông coi xe nhỏ là công cụ dân chủ hóa di chuyển. Không phải ai cũng có điều kiện sở hữu SUV cồng kềnh. Nhưng một chiếc hatchback hay city car, nếu được tạo hình đủ tinh tế, vẫn có thể đem lại cảm giác sang trọng và đầy “cool factor”.
Khi đô thị lên tiếng
Xe nhỏ không chỉ là câu chuyện của hãng xe. Nó là câu chuyện của thành phố. Ở Hà Nội, người ta từng nhớ hình ảnh chiếc Daewoo Matiz xanh nõn chuối len lỏi qua phố cổ. Ở Tokyo, kei car – loại xe siêu nhỏ, hộp vuông vức – vẫn là lựa chọn hàng đầu bởi diện tích đỗ xe hạn chế.
Trong bối cảnh đó, việc Hyundai nhấn mạnh “renaissance of cool small cars” (sự hồi sinh của xe nhỏ ngầu) chính là đáp lời đô thị. Khi thành phố dày đặc hơn, khi biến đổi khí hậu đòi hỏi phương tiện tiết kiệm nhiên liệu hơn, thì xe nhỏ trở thành giải pháp tự nhiên.
Không phải ngẫu nhiên mà ở châu Âu, chính quyền nhiều thành phố đã áp dụng thuế hoặc phí hạn chế xe lớn. Càng nhỏ gọn, xe càng dễ thích nghi với những con phố vốn không sinh ra để dành cho khối thép nặng vài tấn.
Lối sống tối giản trên bốn bánh
Ở tầng sâu hơn, xe nhỏ phản chiếu một lối sống. Người trẻ ngày nay, nhất là Gen Z, không còn đặt nặng việc “phải sở hữu” một thứ gì đó thật to, thật đắt để chứng minh giá trị bản thân. Họ thích những thứ tinh gọn, di động, mang tinh thần tối giản – nhưng vẫn phải đẹp, phải chất.
Trong thời trang, đó là áo khoác oversize nhưng đi cùng chiếc túi mini crossbody. Trong kiến trúc, đó là những căn hộ studio 25m² nhưng ngập tràn ánh sáng và tiện nghi thông minh. Trong xe hơi, đó là city car – thứ giúp họ đi lại trong thành phố đông đúc mà không đánh mất cá tính.
Có thể nói, xe nhỏ đang chạm tới “DNA của chủ nghĩa minimalism”: ít nhưng đủ, nhỏ nhưng phong cách.
Cú hích từ công nghệ và môi trường
Điều thú vị là xu hướng này không chỉ dựa vào hoài niệm. Nó được thúc đẩy mạnh mẽ bởi công nghệ. Pin nhỏ hơn, động cơ điện hiệu quả hơn, phần mềm điều khiển thông minh hơn – tất cả cho phép xe nhỏ không còn bị coi là “ít tiện ích” so với SUV.
Loasby nhấn mạnh: “Với AI và kết nối, ngay cả chiếc xe nhỏ nhất cũng có thể trở thành không gian cá nhân thông minh. Bạn bước vào, và mọi thứ – từ nhạc, điều hòa đến định tuyến – đã sẵn sàng, như thể xe hiểu bạn hơn chính bạn.”
Bên cạnh đó, xe nhỏ góp phần giải quyết một áp lực toàn cầu: phát thải carbon. Khi thế giới cam kết Net Zero, việc một chiếc xe nhỏ tiêu thụ ít năng lượng hơn là logic hiển nhiên. Nó giống như việc chọn uống một ly espresso đậm đặc thay vì cả bình cà phê loãng – tinh gọn mà không kém phần mạnh mẽ.
Concept Three – bản phác thảo tương lai của xe nhỏ
Minh chứng rõ nhất cho “sự trở lại của xe nhỏ” chính là Hyundai Ioniq Concept Three, vừa ra mắt tại triển lãm IAA Mobility 2025 ở Munich. Đây là mẫu EV nhỏ gọn đầu tiên trong gia đình Ioniq – chỉ dài chưa đến 4,3 mét – nhưng lại được kỳ vọng mở ra “chương tiếp theo” cho ngôn ngữ thiết kế của Hyundai.
Simon Loasby mô tả Concept Three đã sẵn sàng 80% cho sản xuất hàng loạt. Điều khiến mẫu xe này gây chú ý không chỉ nằm ở dáng hatchback thể thao với cánh gió “Aero Hatch” mà còn ở triết lý thiết kế “Art of Steel” – tận dụng khả năng uốn cong tự nhiên của thép để tạo nên những đường nét mềm mại như điêu khắc. Kết quả là một ngoại hình vừa tinh gọn vừa mạnh mẽ, tương phản giữa màu xám anot hóa và những điểm nhấn vàng chanh trẻ trung.
Bước vào khoang nội thất, Concept Three tiếp tục kể câu chuyện tối giản nhưng không kém phần giàu cảm xúc: da thuộc thực vật, vải dệt từ rác thải biển, nhôm tái chế, cùng ánh sáng lilac dịu nhẹ. Đặc biệt, Hyundai đã loại bỏ màn hình cảm ứng trung tâm – vốn phổ biến trên hầu hết xe điện – để thay bằng những widget bố trí xung quanh vô-lăng, cho phép người lái tùy chỉnh theo nhu cầu mà không bị phân tâm.
Điểm thú vị là sự hiện diện của nhân vật hoạt hình Mr Pix và những dòng chữ như “Troublemaker”, “Thrillseeker” in trên ghế ngồi. Một cách dí dỏm, Hyundai đang muốn truyền đi thông điệp: xe nhỏ không chỉ thông minh và bền vững, mà còn mang cá tính, sự nghịch ngợm và niềm vui.
Concept Three, vì thế, không chỉ là một bản concept, mà là lời tuyên bố: xe nhỏ đã sẵn sàng trở thành phong cách sống của thế hệ mới.
Xe nhỏ – biểu tượng văn hóa mới?
Nếu SUV từng là “chiếc áo giáp” của tầng lớp trung lưu mới nổi, thì liệu xe nhỏ có thể trở thành biểu tượng văn hóa của một thế hệ mới?
Ở Seoul, giới trẻ coi việc lái một chiếc xe nhỏ phong cách như tuyên ngôn “tôi chọn sống trong thành phố này, chấp nhận sự chật chội, nhưng vẫn tìm cách đẹp và vui trong nó”. Ở Hà Nội hay TP.HCM, hình ảnh xe nhỏ len qua ngõ nhỏ có thể trở thành “icon” đời sống đô thị, gợi cảm giác trẻ trung và giải phóng.
Thậm chí, những nhà quan sát còn cho rằng: nếu thời trang đang đi về phía tối giản, kiến trúc hướng đến compact living, thì xe hơi cũng sẽ phải song hành. Xe nhỏ không còn bị coi là “bản thu nhỏ” của xe lớn, mà là một phong cách riêng biệt.
Hồi chuông đánh thức ký ức
Có thể, trong ký ức của nhiều người, xe nhỏ là những chuyến đi đầu đời: chiếc xe chở bạn đến trường, đưa gia đình đi dã ngoại, hay là mơ ước giản dị của cha mẹ trong những năm đầu mở cửa. Giờ đây, Hyundai và những hãng xe khác muốn đánh thức lại ký ức đó – nhưng bằng một diện mạo mới: hiện đại, xanh, thông minh và đầy phong cách.
Kết mở: nhỏ để lớn hơn
Xe nhỏ trở lại không chỉ vì đường phố chật chội hay túi tiền eo hẹp. Nó trở lại vì con người đã thay đổi. Chúng ta học cách sống gọn, tiêu thụ ít, nhưng vẫn tìm kiếm cái đẹp, sự khác biệt và cảm giác “tôi là tôi”.
Có lẽ, câu hỏi không phải là “liệu xe nhỏ có ngầu trở lại?” mà là “chúng ta có đủ ngầu để chọn xe nhỏ hay không?”. Giống như việc ai đó chọn ở trong căn hộ 25m² nhưng trồng đầy cây xanh, hay chọn chỉ giữ 10 món đồ thời trang nhưng mix thành cả trăm phong cách.
Trong một thế giới thừa mứa, đôi khi chính cái nhỏ bé, tinh giản lại mang đến không gian lớn lao nhất cho tâm hồn. Và chiếc xe nhỏ – nếu biết nhìn đúng – có thể là tấm gương soi ra chính phong cách sống thời đại.
