Báo doanh nhân - DoanhnhanPlus.vn
13/07/2025
  • Đăng nhập
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
    • Thị trường
    • Bất động sản
    • Hành Trình Thành Công
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân sự
    • Đọc báo giùm bạn
    • DoanhNhan-Hub
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • Cà phê kinh tế
    • Chia sẻ
    • DN+trò chuyện
    • Nhân vật
    • Người dẫn đầu
  • Chốn Về
    • Giáo dục
    • Sống An Nhiên
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Năng Lượng Mới
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Sống Thể thao
        • Golf
        • Quần vợt
        • Bóng đá
    • Du lịch
      • Điểm đến
      • Điểm Đến Tạo Giá Trị
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
    • Không gian sống
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Góc đọc & sống
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Sống chậm & Nghĩ sâu
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
    • Kiến thức
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Sành điệu
    • Làm đẹp
    • Góc đàn ông
    • Thời gian
  • Chuyển Động
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Chạm Vô-lăng
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp sống số
    • Thiết bị gia đình
CHIA SẺ
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
    • Thị trường
    • Bất động sản
    • Hành Trình Thành Công
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân sự
    • Đọc báo giùm bạn
    • DoanhNhan-Hub
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • Cà phê kinh tế
    • Chia sẻ
    • DN+trò chuyện
    • Nhân vật
    • Người dẫn đầu
  • Chốn Về
    • Giáo dục
    • Sống An Nhiên
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Năng Lượng Mới
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Sống Thể thao
        • Golf
        • Quần vợt
        • Bóng đá
    • Du lịch
      • Điểm đến
      • Điểm Đến Tạo Giá Trị
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
    • Không gian sống
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Góc đọc & sống
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Sống chậm & Nghĩ sâu
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
    • Kiến thức
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Sành điệu
    • Làm đẹp
    • Góc đàn ông
    • Thời gian
  • Chuyển Động
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Chạm Vô-lăng
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp sống số
    • Thiết bị gia đình
CHIA SẺ
DoanhnhanPlus.vn

Hoàng Thái hậu Từ Dũ – người phụ nữ quyền lực của triều Nguyễn

Thơm QuangĐăng bởi Thơm Quang
04/05/2020
Trong Văn hoá

Vương triều Nguyễn thế kỉ XX gắn liền với vai trò cực kì quan trọng của một người phụ nữ. Bà vừa là vợ, là mẹ, là bà và là cố vấn của các đời vua Nguyễn trong suốt 78 năm.

Cả cuộc đời bà yêu thương dân, hết lòng vì sự hưng thịnh của nước nhà. Tên tuổi của bà được sử sách ghi danh muôn thuở, là bậc mẫu nghi thiên hạ của mọi thời đại. Bà là Hoàng thái hậu Từ Dũ. Mộc bản triều Nguyễn – Di sản tư liệu thế giới còn khắc ghi khá chi tiết hình ảnh người phụ nữ mà ngày nay tên bà được đặt cho bệnh viện phụ sản nổi tiếng ở TPHCM – Bệnh viện Từ Dũ.

Hoàng Thái hậu Từ Dũ - người phụ nữ quyền lực của triều Nguyễn -8
Chân dung Thái hậu Từ Dũ. Ảnh: T.L

Hoàng thái hậu Từ Dũ tên thật là Phạm Thị Hằng sinh năm 1810 tại làng Gò Công, huyện Tân Hòa, tỉnh Gia Định. Ngay từ thuở nhỏ, bà đã nổi tiếng thông minh, xinh đẹp và hiền hậu. Năm 14 tuổi, bà được cho vào cung hầu Hoàng trưởng tử Nguyễn Phúc Miên Tông (tức vua Thiệu Trị).

Năm Tân Sửu (1841), sau khi vua Minh Mạng băng hà, hoàng tử Miên Tông lên ngôi, đặt niên hiệu là Thiệu Trị, bà Phạm Thị Hằng được phong làm Cung tần, giữ chức Thượng nghi để coi sóc lục thượng, dần dần qua thời gian được phong làm Thần phi, Giai phi, rồi Nhất giai phi.

  • Xem thêm: Ngày Tết cung đình theo chiều dài lịch sử Việt

Hoàng đế Thiệu Trị rất yêu mến người vợ của mình. Năm Đinh Mùi (1847), vua Thiệu Trị mất, để lại di chiếu tôn bà làm hoàng hậu và lời căn dặn rằng: “Ta tiếc là không được cùng ái phi chung hưởng phúc lâu dài”.

Hoàng Thái hậu Từ Dũ - người phụ nữ quyền lực của triều Nguyễn -2
Một trong 48 mặt khắc Mộc bản triều Nguyễn sách Đại Nam chính biên liệt truyện nhị tập khắc ghi về cuộc đời của Nghi Thiên Chương hoàng hậu

Mộc bản triều Nguyễn sách Đại Nam chính biên liệt truyện nhị tập đã dành 48 mặt khắc với 2 quyển là quyển 2 và quyển 3 để khắc ghi về con người và cuộc đời của bà. Theo Mộc bản, bộ chính sử này thì vua Thiệu Trị rất tin vào kiến thức và sự nhạy cảm chính trị của vợ. Khi thiết triều, vua ngồi ở điện Khâm Văn nghe chính sự, cho bà Từ Dũ ngồi sau tường nghe các quan tâu việc, nghe vua phán. Sau đó, bà sẽ nhận xét cho vua từng việc một. Khi vua Thiệu Trị đau yếu, mọi việc triều chính đều ủy thác cho bà đảm trách. Cuối năm 1847, vua Thiệu Trị qua đời, Hồng Nhậm lên ngôi đặt nên hiệu Tự Đức.

Hoàng Thái hậu Từ Dũ - người phụ nữ quyền lực của triều Nguyễn -7
Tượng Thái hậu Từ Dũ và phác họa chân dung vua Tự Đức. Ảnh: T.L

Vua Tự Đức được mẹ giáo dục kiến thức, lễ giáo từ nhỏ. Bà là người thầy quyết định sự hình thành tri thức cũng như đạo lễ và nếp sinh hoạt Nho giáo, khuôn phép của vua sau này. Chính vì vậy mà Hồng Nhậm tuy nhỏ tuổi nhưng đã chăm đèn sách, dùi mài kinh sử, được vua cha Thiệu Trị chọn làm người kế vị. Khi nối ngôi, vua Tự Đức nhiều lần ngỏ ý tấn tôn cho mẹ nhưng bà Phạm Thị Hằng đều từ chối, mãi đến ngày 15 tháng 4 năm Kỷ Dậu (1849), bà mới nhận tôn hiệu là Hoàng Thái hậu.

Hoàng thái hậu Từ Dũ (1810-1902)
Hoàng thái hậu Từ Dũ (1810-1902)

Tự Đức là một nguời rất mê hát bội. Một lần vua cho đội tuồng cung đình diễn vở Tàu chuyện Phàn Lê Huê giết cha, giết anh. Bà Từ Dũ ngồi xem, nghiêm mặt bảo: “Sao lại diễn ra quá kỹ cái trò thất đức như vậy? Con giết cha, anh giết em thì còn gì là đạo lý nữa? Nước mình khác, nước người khác, không được bắt chước mà diễn xằng bậy!”. Vua Tự Đức phải nhận lỗi trước mẹ!

  • Xem thêm: Chuyến ‘Ngự giá Bắc tuần’ của vua Khải Định

Tháng 6 năm Quý Mùi (1883), vua Tự Đức mất, để lại di chiếu tôn bà làm Từ Dũ Thái hoàng Thái hậu nhưng ngay sau đó đã xảy ra tình trạng “tứ nguyệt tam vương” (4 tháng 3 vua), vì thế mãi đến năm Ất Dậu (1885), vua Hàm Nghi mới làm lễ tấn tôn cho bà theo di chiếu. Sau khi Hàm Nghi xuất bôn mở đầu phong trào Cần Vương chống giặc, triều đình mới hỏi ý kiến của bà rồi đón ông hoàng Chánh Mông là Nguyễn Phúc Ưng Kỷ, một trong 3 người con nuôi của vua Tự Đức lên nối ngôi, đại diện Pháp là De Champeaux cũng yết kiến Từ Dũ để xin lập Ưng Kỷ lên làm vua. Ưng Kỷ lấy niên hiệu là Đồng Khánh, trong bản chiếu ban ơn thiên hạ khi lên ngôi cũng có đoạn nhắc đến sự ơn nhớ đối với người bà của mình: “Sau khi làm lễ thỉnh mệnh ở Giao miếu, lễ cáo tại điện Hòa Khiêm, vào tâu lên Thái hoàng thái hậu Từ Dũ”.

Hoàng Thái hậu Từ Dũ - người phụ nữ quyền lực của triều Nguyễn -3
Mộc bản sách Đồng Khánh chính yếu, quyển 1, mặt khắc 22 ghi chép việc vua Đồng Khánh ban tôn hiệu là Trang Ý hoàng thái hậu

Tháng 3, năm Đinh Hợi (1887), vua Đồng Khánh ban dụ tấn tôn mỹ hiệu cho bà thêm hai chữ là Trang, Ý. Mộc bản sách Đồng Khánh chính yếu sơ tập, quyển 1, mặt khắc 21, 22 còn ghi chép việc này như sau: “Kính nghĩ, thánh mẫu triều ta, lượng cả bao dung gây phúc trạch, dịu dàng hiền hậu giữ thước khuôn, đã phụ giúp cho hoàng khảo ta là Dực Tông Anh hoàng đế gánh vác việc nội trị trong suốt 36 năm, nối tiếp tiền nhân duy trì đức hạnh, đức hóa thấm khắp gia đình, tài năng giúp cho xã tắc.

Khi Hoàng khảo ta còn sống đã để lại di chiếu tấn phong làm Hoàng Thái hậu, nhưng đại lễ chưa kịp cử hành thì bỗng xảy ra sự biến. Kính nhờ có sự anh linh của Cửu miếu và đức trạch do Thánh Tổ mẫu và Thánh mẫu tích góp lại nên đã qua được cơn tai biến để có ngày nay. Phúc ấy là bởi hòa hợp đức trời, rạng ngời nết đất, vốn ấp ủ trong lòng mà thể hiện ra ngoài. Xuất phát từ sự thánh thực sâu xa, lại thêm tính hiền thục ý tứ, đó chẳng phải là “Trang” hay sao.

Bề ngoài thì đẹp đẽ, bên trong thì sâu sắc, đó chẳng phải là “Ý” hay sao? Trẫm được vẻ vang kế thừa cơ đồ lớn lao, tiếp nhận cả thiên hạ về tay, xuôi chèo mát mái. Bề trên với người thân cùng thuận, trên dưới đồng lòng. Bữa trước các tôn nhân cùng đình thần tâu xin gia tôn hiệu là Trang Ý hoàng thái hậu… Vậy truyền cho các quan hữu ty chiếu lệ tổ chức nghi thức lễ tấn tôn để thỏa tấm lòng thành của riêng mình trẫm và hợp với niềm mong mỏi, tôn kính của bàn dân trăm họ”.

Hoàng Thái hậu Từ Dũ - người phụ nữ quyền lực của triều Nguyễn -5
Tranh phác họa Từ Dụ Hoàng Thái Hậu

Đến tháng 4 nhuận cùng năm, vua dẫn các hoàng thân, tôn nhân phủ cùng bá quan văn võ vào cung Gia Thọ nơi bà Từ Dũ ở để chúc mừng và dâng lên sách vàng, ấn vàng, tôn phong hiệu là Từ Dũ Bác Huệ Thái Thái hoàng Thái hậu. Năm 1889, nhân dịp mừng thọ 80 tuổi, bà được vua Thành Thái dâng tôn hiệu là Từ Dũ Bác huệ Khang thọ Thái Thái hoàng Thái hậu.

  • Xem thêm: Bảo vật quốc gia Việt Nam

Ngày mồng 5, tháng 4, năm Nhâm Dần (tức 12 tháng 5 năm 1902), Từ Dũ Bác Huệ Thái hoàng Thái hậu qua đời, thọ 93 tuổi. Bà được dâng tên thụy là Nghi thiên Tán thánh Từ Dũ Bác Huệ Trai túc Tuệ đạt Thọ đức Nhân công Chương hoàng hậu, gọi tắt là Từ Dũ Nghi thiên Chương hoàng hậu. Ngày 20 tháng 5 cùng năm, triều đình cử hành đại lễ an táng bà phía sau bên trái Xương Lăng. Hiện toàn thể khu lăng này tọa lạc tại chân núi thuộc làng Cư Chánh, xã Thủy Bằng, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. Bài vị của bà được thờ ở Thế Miếu trong Hoàng thành Huế.

Có thể nói, trong lịch sử dân tộc Việt Nam, Hoàng Thái hậu Từ Dũ luôn được mọi người ca ngợi và thán phục. Bà đã nêu cao tấm gương sáng tuyệt vời về phẩm hạnh và đức độ của người phụ nữ Việt Nam.

Từ khoá: bối cảnh lịch sửcung đìnhHoàng thái hậu Từ DũKTNN 1024lịch sử Việt Namtriều Nguyễnvua Tự Đức

Bạn có thể quan tâm

“Nơi vết thương ánh sáng rọi vào” – Lời thú nhận từ một thế hệ biết cách giấu nước mắt
Góc đọc & sống

“Nơi vết thương ánh sáng rọi vào” – Lời thú nhận từ một thế hệ biết cách giấu nước mắt

12/07/2025
Honna Tetsuji
Âm nhạc

Hoà nhạc Toyota 2025: Bản giao hưởng cảm xúc – Khi âm nhạc là hơi thở của hồn Việt

10/07/2025
Trạm sạc và tách cà phê: Khi một đạo luật thay đổi cả hành trình mua xe
Trà dư tửu hậu

Trạm sạc và tách cà phê: Khi một đạo luật thay đổi cả hành trình mua xe

10/07/2025
Lễ hội Yên Tử giữa biển mây, người hành hương leo núi trong làn khói nhang mờ ảo – tượng trưng cho hành trình trở về tâm linh Việt.
Điểm Đến Tạo Giá Trị

Ngẩng đầu nhìn Yên Tử – và một cú gõ búa đánh thức cả nghìn năm

Đăng bởi Danny Buổi sáng
13/07/2025
Cá voi Bryde dài hơn 10 mét đang săn mồi gần bờ biển Nhơn Lý, được chụp bởi nhiếp ảnh gia Nguyễn Dũng
Điểm Đến Tạo Giá Trị

Khi đại dương thở gần bờ: Cuộc gặp kỳ diệu với cá voi Bryde ở Nhơn Lý

Đăng bởi Dư Hải
13/07/2025
Giữa đột quỵ và đột tử khoảng cách chỉ là… mạch đập
Năng Lượng Mới

Giữa đột quỵ và đột tử khoảng cách chỉ là… mạch đập

Đăng bởi An Yên
12/07/2025
Moonlight Glamour: Khi ánh trăng trở thành nghệ thuật thưởng lãm
Ẩm thực

Moonlight Glamour: Khi ánh trăng trở thành nghệ thuật thưởng lãm

Đăng bởi Trọng Lê
11/07/2025
Chiếc chai thủy tinh chứa thư tay được tìm thấy trên bãi biển Inis Oirr, Ireland sau 13 năm lênh đênh từ Canada.
Sống

Thư tình trôi dạt 13 năm và cuộc hội ngộ bất ngờ giữa hai bờ Đại Tây Dương

Đăng bởi An Yên
11/07/2025
Venusgiti Hot Spring: Khai trương khu nghỉ dưỡng khoáng nóng ẩn mình giữa núi rừng
Điểm Đến Tạo Giá Trị

Venusgiti Hot Spring: Khai trương khu nghỉ dưỡng khoáng nóng ẩn mình giữa núi rừng

Đăng bởi Chang Q.
10/07/2025
Tham quan bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long và quy trình nhập Hồ sơ bệnh án điện tử.
Y tế

Khi bệnh án được số hóa: Bước tiến chiến lược trong chuyển đổi số y tế

Đăng bởi Minh Nguyệt
10/07/2025
Xem thêm
Facebook Youtube Instagram TikTok Threads
DoanhnhanPlus.vn

Mái nhà chung để những người bận rộn
cùng chia sẻ kinh nghiệm sống
và chuyện làm ăn.
Cầu nối cho những ý tưởng
khởi nghiệp sáng tạo.
Không gian chia sẻ, giao lưu văn hoá,
giải trí, mua sắm của doanh nhân.

DMCA.com Protection Status

VỀ CHÚNG TÔI

  • Giới thiệu
  • Liên hệ quảng cáo
  • Quy chế hoạt động
  • Nội quy

Giấy phép số 577/GP-BTTT do Bộ TTTT
cấp ngày 22/11/2017.

Chịu trách nhiệm nội dung:
Lý Mỹ
Công ty Truyền thông Nguyễn Văn Vinh
10/29 Trần Nhật Duật, Q 1, TPHCM
(84) 2838469899

ĐẶT BÁO DÀI HẠN

© 2018 DoanhNhanPlus.VN - Giấy phép số: 577/GP-BTTTT do BTTTT cấp.

Chào mừng trở lại!

Đăng nhập vào tài khoản của bạn

Bạn quên mật khẩu?

Retrieve your password

Vui lòng nhập email hay tên đăng nhập để reset mật khẩu

Đăng nhập
Thanks for Sharing

Many thanks and highly appreciate your prompt action and the article.

33win

kuwin

188bet

97win

Good88

For88

U888

Top88

Go99

188bet

188bet

xoso66

77bet

ww88

good88

c54

  • Đăng nhập
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
    • Thị trường
    • Bất động sản
    • Hành Trình Thành Công
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân sự
    • Đọc báo giùm bạn
    • DoanhNhan-Hub
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • Cà phê kinh tế
    • Chia sẻ
    • DN+trò chuyện
    • Nhân vật
    • Người dẫn đầu
  • Chốn Về
    • Giáo dục
    • Sống An Nhiên
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Năng Lượng Mới
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Sống Thể thao
    • Du lịch
      • Điểm đến
      • Điểm Đến Tạo Giá Trị
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
    • Không gian sống
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Góc đọc & sống
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Sống chậm & Nghĩ sâu
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
    • Kiến thức
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Sành điệu
    • Làm đẹp
    • Góc đàn ông
    • Thời gian
  • Chuyển Động
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Chạm Vô-lăng
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp sống số
    • Thiết bị gia đình

© 2018 DoanhNhanPlus.VN - Giấy phép số: 577/GP-BTTTT do BTTTT cấp.