Cách thủ đô Budapest 100 cây số về hướng Tây Nam, Balaton – hồ đẹp nhất và có diện tích rộng nhất cả vùng Trung Âu được xem là viên ngọc lục bảo của đất nước Hungary. Nằm giữa một vùng đồi núi thấp, hồ được tô điểm bởi nhiều kiến trúc đặc sắc và nhiều thị trấn cổ thơ mộng quanh bờ. Không chỉ có thế, những cánh rừng và những di tích lịch sử nằm dọc theo chiều dài gần 80km của Balaton sẽ đưa du khách quay trở lại với quá khứ rực rỡ của miền đất này.
Tìm lại ngày xưa bên hồ
Con đường từ Budapest đến Balaton quanh co, uốn lượn qua những dải đồi xanh mướt, những thị trấn, làng mạc ngói đỏ, ngói nâu thanh bình. Hungary quả là một đất nước giàu có về văn hóa, lịch sử. Quanh hồ Balaton có rất nhiều bảo tàng trong nhà, ngoài trời lưu giữ lại những dấu ấn quan trọng trong quá trình mấy ngàn năm phát triển của đất nước này. Các thị trấn bên hồ vẫn còn nguyên hệ thống thành quách, nhà thờ, tu viện từ thời Trung cổ, trong đó nổi tiếng nhất là tu viện dòng tu Benedictine có từ thế kỷ XII đã được đưa vào danh sách Di sản Văn hóa Thế giới của UNESCO. Ngoài ra nơi đây cũng có nhiều khu cư dân, thôn làng mà khung cảnh, nếp sinh hoạt được bảo tồn và tái hiện y hệt như mấy thế kỷ trước để du khách có thể hình dung được đời sống Hungary xưa. Chúng tôi thích nhất là ngôi làng cổ làm đồ gốm. Những ngôi nhà gỗ trong làng có vẻ đẹp thật mộc mạc, còn khu vườn nhỏ trước nhà thì lại rực rỡ, sinh động với hoa tươi và đồ gốm được sắp đặt một cách ngẫu hứng.
Trong số các di tích quanh hồ thì nơi lâu đời nhất phải kể đến là Balatonfured, thị trấn nghỉ dưỡng tuyệt đẹp nằm bên bờ bắc Balaton. Thành phố này được người La Mã xây dựng từ cách đây hơn 2.000 năm. Dấu tích của người La Mã còn lại rất nhiều trên khu phố cổ với những công trình kiến trúc rêu phong, các công viên lớn có hàng cổ thụ tán rậm sum suê, những vườn nho bạt ngàn, những biệt thự xinh xắn nép mình bên sườn đồi rợp hoa trái nhìn xuống hồ Balaton mênh mông… Từ đầu thế kỷ XVIII, Balatonfured đã là một thành phố nghỉ dưỡng nổi tiếng với nguồn suối khoáng tự nhiên phong phú có tác dụng chữa bệnh. Ngoài ra, thị trấn này còn là một trong những xứ sở sản xuất rượu vang lâu đời với nghề trồng nho đã mấy ngàn năm.
Chúng tôi bắt đầu chuyến tham quan từ khu phố cổ của Balatonfured. Nơi đó có nhiều ngôi nhà một tầng kiểu truyền thống của người Hungary nằm san sát nhau, những con đường nhỏ xinh xắn dẫn đến các khu rừng, nhiều nhà thờ La Mã có kiểu dáng lạ mắt như nhà thờ Đỏ, nhà thờ Nóc Tròn… Khu phố còn có nhiều biệt thự nghỉ mát của các họa sĩ, nhà văn nổi tiếng… mà hiện nay đã trở thành bảo tàng. Khu phố mới của Balatonfured nằm dọc theo bờ hồ Balaton thì hiện đại và sang trọng với những con đường rợp bóng cây. Con đường đẹp nhất thị trấn uốn lượn quanh bờ hồ, được trang điểm bởi nhiều loài hoa sặc sỡ với nhiều quán cà phê ngoài trời, nhà hàng và các cửa hàng lưu niệm. Đường này mang tên Tagore – đại thi hào người Ấn Độ đã có thời gian an dưỡng ở đây. Đi bộ men theo con đường mòn lên đồi Badacsony, chúng tôi ghé thăm những hầm rượu của các nhà vườn trồng nho. Một trong các loại đặc sản của Balatonfured là rượu vang và những sườn đồi trồng nho bạt ngàn.
Đồng xanh và lâu đài cổ
Nếu phía bắc hồ Balaton là nơi lưu giữ những nét đẹp xưa cũ của Hungary thì phía nam hồ lại là nơi tập trung những khu vui chơi giải trí, thể thao hiện đại. Siofek, thị trấn lớn nhất phía nam của hồ chính là tụ điểm của các quán bar, du thuyền, các câu lạc bộ khiêu vũ và nơi tổ chức những bữa tiệc sôi động. Các công viên ở đây khá đặc sắc với những bức tượng mang tính thẩm mỹ cao và thể hiện nhiều suy nghĩ thú vị về cuộc đời. Những bãi tắm phía nam hồ có mực nước thấp nên phù hợp với những du khách nhỏ tuổi. Nước và bùn trơn ở đây rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt có tác dụng với stress, thiếu máu, mệt mỏi thần kinh…
Mùa hè là thời điểm phía nam hồ diễn ra nhiều hoạt động du lịch nhất. Khi đó, du khách trong ngoài nước tấp nập về đây để tận hưởng không khí sôi động với các cuộc thi bơi lội, tìm hiểu về văn hóa dân gian và những chương trình biểu diễn âm nhạc. Ngoài các môn thể thao dưới nước, cưỡi ngựa, tham quan đảo chim giữa hồ, Balaton còn là địa điểm mà những người mê câu cá rất yêu thích. Đặc sản của hồ là loại cá măng nhỏ thích hợp với nhiều kiểu nấu nướng ở vùng Balaton cũng như cá chép có hương vị thơm ngon đặc biệt, dùng để nấu món xúp cá halászlé nổi tiếng của Hungary.
Du khách có tiền đến đây thường nghỉ ngơi trong những khu biệt thự nghỉ dưỡng mang nhiều phong cách kiến trúc khác nhau (trong đó có một vài biệt thự của tỉ phú người Việt sang Hungary du học rồi thành công nơi xứ người). Khu biệt thự nhìn ra thảm cỏ xanh mướt và bãi cát nhân tạo được làm đẹp không kém bãi biển thực sự. Trong mấy tháng hè, mặt hồ Balaton luôn phẳng lặng và xanh ngắt màu trời. Trong mùa đông, du khách đến đây có thể trượt băng trên mặt hồ hoặc câu cá trong những lỗ băng hở. Những du khách ít tiền hơn thì có sự lựa chọn tiết kiệm nhưng không kém phần thú vị là thuê nhà của người dân địa phương. Chọn phong cách dân dã này, khách phương xa sẽ được dịp tìm hiểu cuộc sống vui tươi của nông dân Hungary và nghệ thuật ẩm thực của nước này qua bàn tay nội trợ của chủ nhà mến khách.
Đến Tihany, nơi hẹp nhất của hồ Balaton với bề ngang chỉ 1,3km và có thể đi phà qua bờ bên kia, chúng tôi được chiêm ngưỡng một thị trấn mang ý nghĩa lịch sử tôn giáo đặc biệt. Nơi đây có tu viện được xây từ năm 1055 và tờ quyết định xây dựng tu viện này là văn bản cổ nhất của Hungary. Ngoài ra Tihany cũng có nhiều nhà thờ, bảo tàng cổ kính… xây theo trường phái baroque từ thời thị trấn này còn nằm dưới sự thống trị của đế chế Ottoman.
Còn một nơi không thể không ghé thăm khi đến Balaton là lâu đài cổ Festetics vương giả tại thị trấn Keszthely. Công trình được xây vào năm 1745 này có 100 phòng, lớn thứ tư trong số các lâu đài cổở Hungary. Festetics từng là nơi cư ngụ của dòng họ quý tộc Festetics giàu có nổi tiếng. Ngày nay lâu đài thu hút nhiều du khách ngoại quốc nhờ kiến trúc lộng lẫy và nhiều hiện vật, tranh tượng quý giá tái hiện đời sống xa hoa của tầng lớp thượng lưuHungaryngày xưa. Gần Keszthely có hồ nước nóng tự nhiên Hévíz rất nổi tiếng. Nước khoáng trong hồ và lớp bùn đen dưới đáy hồ có tác dụng trị bệnh phong thấp cùng nhiều bệnh liên quan đến hệ thần kinh. Tác dụng chữa bệnh của nước hồ này đã được phát hiện từ cách đây gần 300 năm. Du khách đến đây có thể vừa ngâm mình thư giãn trong dòng nước nóng, vừa ngắm loại súng hồng vùng nhiệt đới trổ hoa rực rỡ trên mặt hồ. Cần nói thêm là trên khắp đất nước Hungary – đặc biệt là một số vùng gần hồ Balaton có rất nhiều hồ hay suối nước nóng, trong đó một số có chứa sẵn khoáng chất. Từ hàng ngàn năm nay, tổ tiên ngườiHungaryđã tin rằng việc ngâm mình trong nước khoáng có tác dụng trị bệnh. Đặc biệt, mỗi loại nước khoáng ở Hungary có đặc tính chữa một loại bệnh riêng biệt nào đó. Ví dụ có loại làm cho các vết mổ mau lành, có loại dành cho người gặp vấn đề về bệnh phổi, bệnh viêm khớp…
Khi ráng chiều buông xuống và ánh mặt trời phản chiếu rực rỡ trên mặt hồ Balaton, ai nấy trong chúng tôi đều im lặng để tận hưởng trọn vẹn khoảnh khắc đẹp tuyệt vời này. Dù không có đủ tiền để lên du thuyền đi dạo hồ trong ánh hoàng hôn tím rịm, những du khách từ rất xa đến đây vẫn cảm thấy không có gì phải tiếc nuối bởi họ tin rằng những gì lộng lẫy nhất của Balaton đang được bày ra trước mắt.
