Ngay cả cách đây vài tuần, Hoa Kỳ còn nói đến việc có thể cung cấp vũ khí cho quân nổi dậy. Nhưng bây giờ, xem chừng Mỹ đang có thái độ khác.
Trong tuyên bố ngày 14-5, Ngoại trưởng Kerry cho biết Mỹ không cung cấp vũ khí cho quân nổi dậy, nhưng sẽ đem đến một sự hỗ trợ nhiều hơn cho phe đối lập nếu như tổng thống Al Assad lại phạm sai lầm một lần nữa bằng cách từ chối tham dự một hội nghị về Syria trong thời gian tới.
Ông John Kerry (trái) và người đồng cấp Nga Sergei Lavrov tham gia một cuộc họp báo về vấn đề Syriatại Moscow
Theo các báo, chế độ của ông Assad đang đạt thắng lợi trên nhiều địa phương nhờ có sự trợ giúp của Lebanon. Trong khi đó phe đối lập đang bị bất lợi khi vướng mắc vào các tin tức cho thấy đã sử dụng vũ khí hóa học và mới đây còn bị dư luận quốc tế lên án khi một đoạn video cho thấy cảnh một người phía quân nổi dậy đã mổ bụng một lính của chế độ Damas và moi gan, tim ra ăn.
Trong chuyến công du ở Stockholm mới đây, Ngoại trưởng Mỹ Kerry đã đề cập đến việc tổ chức một hội nghị quốc tế về Syria vào tháng 6, có thể diễn ra tại Geneve. Ngoại trưởng Mỹ cũng tiết lộ là Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã có trong tay danh sách những người có thể thương thuyết do chính quyền Damas cung cấp.
Ngoài Mỹ, các nước khác cũng có những vận động tích cực. Mười nước “bạn của Syria” bao gồm Mỹ, Anh, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar, Arab Saudi, Ai Cập, Jordan, Đức và Ý cũng sẽ có phiên họp cấp tổng trưởng vào giữa tuần tới tại Jordan.
Tuần trước tại Washington đã có cuộc họp giữa Tổng thống Mỹ Obama và Thủ tướng Anh Cameron. Trong cuộc họp báo sau đó, ông Obama đã nói đến việc “sẽ tiếp tục có nỗ lực chung để gia tăng áp lực với chế độ Assad, để cung cấp viện trợ nhân đạo cho nhân dân Syria đã chịu thống khổ từ lâu, để tăng cường phe đối lập ôn hòa và để chuẩn bị một nước Syria dân chủ”.
Về việc gia tăng áp lực, người ta có thể nghĩ đến những đề nghị trong các tuần lễ vừa qua về việc thiết lập vùng cấm bay cùng việc tăng cường lực lượng quân sự Mỹở Jordan, láng giềng của Syria.
Ông Obama cũng đề nghị tập hợp tại Geneve các đại diện cho chế độ và đối lập để thỏa thuận về một tổ chức chuyển tiếp cho phép chuyển quyền từ Assad cho tổ chức quản trị này. Trong khi đó, ông Cameron đã ca ngợi các thảo luận với Tổng thống Nga Putin vào ngày 10-5 tại Sochi như là một nỗ lực ngoại giao quan trọng nhằm đưa các phe đến bàn hội nghị.
Dư luận Mỹ cũng bắt đầu có sự thay đổi thái độ với tình hình Syria. Bình luận gia Gideaon Rachman của báo Financial Times đã viết “nếu chúng ta sẽ tiếp tục giao vũ khí cho quân phiến loạn, làm thế nào có thể biết điều này sẽ không đưa đến một cuộc đổ máu lớn hơn?”.
T.Đ