Du học Pháp – một nền giáo dục được chính phủ Pháp tài trợ học phí – đang là điểm đến của các học sinh Việt Nam, nhất là trong thời buổi kinh tế khó khăn hiện nay. Nền giáo dục Pháp rất đa dạng, với các loại chương trình đào tạo dài, ngắn khác nhau. Với tài liệu của Tổ chức du học Pháp CampusFrance, DNSGCT xin giới thiệu các loại chương trình đào tạo của Pháp để các bạn rộng đường chọn lựa.
Các chương trình đào tạo ngắn hạn
Các khóa đào tạo ngắn hạn được thiết kế nhằm giúp sinh viên có thể nhanh chóng ra làm việc. Tuy nhiên, sinh viên cũng có thể tiếp tục theo học những khóa học cao hơn. Được tổ chức thành hai hoặc ba năm học, đây là các chương trình trong lĩnh vực thương mại, công nghiệp hay dịch vụ.
Các chương trình đào tạo nói trên thường được tổ chức ở các viện đào tạo đa ngành (các viện đại học công nghệ – IUT) trực thuộc các trường đại học tổng hợp hoặc các trường chuyên biệt.
Quá trình học tập tại đây bao gồm các đợt thực tập tại doanh nghiệp và mang đến cho sinh viên những cơ hội thực sự trên thị trường lao động.
Bằng kỹ thuật viên cao cấp (BTS)
Các khóa đào tạo kỹ thuật viên cao cấp được tổ chức trong vòng hai năm (120 ECTS) tại các khoa kỹ thuật viên cao cấp thuộc trường đào tạo kỹ thuật.Các trường này có nhiệm vụ đào tạo các cán bộ bậc trung trong số 145 chuyên ngành đào tạo hiện có.Sau khóa đào tạo, hơn 30% sinh viên tiếp tục học lên cao (đại học tổng hợp, trường đào tạo kỹ sư, trường thương mại).
Bằng đại học công nghệ (DUT)
Đây là bằng do 116 Viện đại học công nghệ (IUT) trực thuộc các trường đại học tổng hợp công lập cấp. Với mục đích đào tạo các cán bộ bậc trung trong hai năm, các khóa đào tạo tại các viện này cũng cho phép sinh viên tiếp tục học lên cao.Khoảng 80% sinh viên sau khi có bằng DUT đã lựa chọn tiếp tục học lên cao, ví dụ như để lấy bằng cử nhân chuyên ngành.
Bằng cử nhân chuyên ngành
Sau hai năm theo học và được cấp bằng (Cử nhân 2, DUT, BTS), sinh viên tiếp tục theo học một năm và sẽ được cấp bằng cử nhân chuyên ngành. Các khóa đào tạo này chính là thành quả của mối quan hệ đối tác giữa các trường đại học tổng hợp, doanh nghiệp và một số cơ quan chuyên môn, giảng viên của các khóa học này thường xuyên là những nhà chuyên môn đang trực tiếp hành nghề. Đào tạo cử nhân chuyên ngành, một trong những loại hình đào tạo chất lượng của Pháp, là các khóa đào tạo giúp cho học viên có thể hội nhập vào cuộc sống nghề nghiệp thuận lợi với vị trí là một cán bộ bậc trung.
Các chương trình đào tạo dài hạn
Các khóa đào tạo dài hạn được tổ chức bởi các trường đại học tổng hợp, các trường lớn và các trường đào tạo chuyên biệt. Các khóa học này có những đặc điểm không giống nhau tùy theo từng cơ sở đào tạo.
Trường Đại học Tổng hợp
Quá trình học tập được tổ chức trên hai cấp (hai bậc học):
- – Cử nhân: (ba năm học) tương đương với sáu học kỳ và được thông qua khi sinh viên đạt được 180 tín chỉ ECTS.
- – Thạc sĩ: (hai năm học), tương đương với bốn học kỳ và được thông qua sau khi sinh viên đạt được 120 tín chỉ ECTS.
Có hai loại hình cho sinh viên lựa chọn trong năm thứ hai của bậc học thạc sĩ: Thạc sĩ nghiên cứu (DEA cũ) mở ra khả năng học tiếp tiến sĩ; trong khi thạc sĩ chuyên ngành (DESS cũ), về mặt nguyên tắc, là quá trình chuẩn bị để sinh viên ra đi làm.
Tùy theo quá trình học tập tại đại học trước đó, sinh viên nước ngoài có thể theo học trực tiếp một hoặc hai năm học chuyên ngành trong các khóa đào tạo thạc sĩ.
Các trường lớn và các trường đào tạo chuyên biệt
Chương trình đào tạo dài hạn tại các trường lớn kéo dài trong năm năm. Sau năm năm học, sinh viên sẽ được nhận văn bằng của trường mà mình theo học và được cấp bằng thạc sĩ.
Tại các trường đào tạo chuyên biệt không thuộc mạng lưới trường công, bằng mà sinh viên được nhận là do chính trường cấp và bằng này không được xếp vào bậc thạc sĩ.
Học ngành y
Các khóa đào tạo về y khoa đã được tổ chức lại kể từ năm học 2010-2011, đặc biệt là trên khía cạnh đón tiếp sinh viên quốc tế.
Các khóa đào tạo về y khoa, dược và nha khoa do các trường đại học đảm nhiệm và được liên kết với các bệnh viện lớn và các Trung tâm Đại học Bệnh viện (CHU). Tại Pháp có khoảng 30 CHU.
Sinh viên nước ngoài (ngoài Liên minh châu Âu) không được phép vào thẳng bất cứ một năm học nào trong các khóa đào tạo y khoa trong mọi trường hợp.
Sinh viên nước ngoài (ngoài Liên minh châu Âu) chưa được cấp bằng Đại học Y tại nước sở tại, dù đang theo học ở bất kỳ trình độ nào, đều bắt buộc phải vào học từ năm thứ nhất của giai đoạn một (PAES từ năm 2010) và phải trải qua kỳ thi cuối năm. Sau đó, sinh viên sẽ tiếp tục được theo học trình độ tương đương với trình độ mà sinh viên đã đạt được tại nước sở tại.
Kỳ thi bác sĩ nội trú dành cho người nước ngoài
Kỳ thi bác sĩ nội trú dành cho người nước ngoài (dành cho các tiến sĩ y khoa không mang quốc tịch các nước thuộc Liên minh châu Âu) cho phép lấy bằng y học chuyên ngành (DES) sau khi trải qua thời gian nội trú bốn năm (đối với chuyên ngành y) hoặc năm năm (chuyên ngành phẫu thuật). Kỳ thi này bao gồm các chuyên ngành gây mê – hồi sức, xét nghiệm sinh học, sản – phụ khoa, y tế công cộng, tâm thần học và phẫu thuật. Bằng học chuyên sâu được cấp sau khóa đào tạo này không cho phép người được cấp bằng hành nghề tại Pháp.
Bằng chuyên sâu dành riêng cho các bác sĩ nước ngoài
Một số văn bằng chuyên sâu được dành riêng cho các bác sĩ nước ngoài (ngoài Liên minh châu Âu):
- – Bằng đào tạo y khoa chuyên ngành (DFMS), được cấp sau từ hai đến sáu kỳ học. Khóa đào tạo này dành cho các bác sĩ đang trong quá trình đào tạo chuyên ngành tại nước sở tại.
- – Bằng đào tạo y khoa chuyên ngành chuyên sâu (DFMSA), được cấp sau từ một đến hai kỳ học. Khóa đào tạo này dành cho các bác sĩ đã qua đào tạo chuyên ngành.
Các thí sinh phải trải qua các kỳ thi tuyển (trong đó có cả kiểm tra trình độ ngoại ngữ).Các kỳ thi này sẽ được bộ phận văn hóa của Đại sứ quán Pháp tổ chức tại nước sở tại trong quý đầu của năm.
Trong mọi trường hợp, các khóa đào tạo y khoa đều yêu cầu một trình độ tiếng Pháp tốt (ít nhất là DELF B2).
Các chương trình đào tạo tiến sĩ
Hơn 3.000 trường đào tạo tiến sĩ với 62.000 giảng viên – nhà nghiên cứu tham gia giảng dạy, tổ chức các khóa đào tạo nghiên cứu và có mối quan hệ chặt chẽ với hơn 1.200 phòng thí nghiệm.
Quá trình đào tạo được tiến hành trong khuôn khổ một ê-kíp hoặc một đơn vị nghiên cứu (UR), trực thuộc một trường đào tạo tiến sĩ (ED), do một giảng viên hướng dẫn đề tài quản lý và chịu trách nhiệm.
Phần lớn trực thuộc các trường đại học tổng hợp, các trường đào tạo tiến sĩ tổ chức các ê-kíp nghiên cứu xung quanh các chủ điểm khoa học.
Mỗi năm, có khoảng 10.000 luận án tiến sĩ được bảo vệ tại Pháp, tỷ lệ nghiên cứu sinh nước ngoài ngày càng tăng cao.
Tất cả các sinh viên có bằng thạc sĩ hoặc một bằng nước ngoài tương đương trình độ thạc sĩ đều có thể đăng ký vào một khóa đào tạo tiến sĩ. Nhìn chung, khóa đào tạo tiến sĩ kéo dài khoảng ba năm, sau khi bảo vệ luận án thành công, nghiên cứu sinh sẽ được cấp bằng tiến sĩ.
Các chương trình đào tạo bằng tiếng Anh
Danh mục các khóa đào tạo đại học bằng tiếng Anh của Campusfrance bao gồm gần 600 khóa đào tạo dành cho sinh viên sử dụng tiếng Anh.
Sinh viên Việt Nam không cần phải có đủ trình độ tiếng Pháp mới có thểtheo học tại Pháp. Hiện nay có rất nhiều chương trình đào tạo được giảng dạy bằng tiếng Anh, ở tất cả các cấp học và trong tất cả các lĩnh vực đào tạo.
Thiệu Nam