Từ thành phố Bến Tre, chúng tôi đi xe máy chừng 20 phút là đến xã Tân Thạch, huyện Châu Thành.
Mấy năm nay nhiều địa phương ở Bến Tre đẩy mạnh du lịch. Tân Thành cũng vậy, nhưng xã này còn có cái hay là mái đình cổ nổi tiếng và những chiếc xe ngựa chở khách đi dạo đường quê.
Thông thường, đi xe ngựa trên đường quê là chương trình đầu tiên trong mỗi tour du lịch sinh thái tại đây. Du khách được ngồi trên xe ngựa đi vào các con đường làng vòng vèo, tận mắt chứng kiến cảnh sông nước, vườn cây trái sum suê, cảnh sinh hoạt, sản xuất của người dân. Tân Thạch có thời nổi tiếng là “thủ phủ xe ngựa” với cả trăm con ngựa tấp nập gõ móng trên đường làng chở khách, chở hàng ra vào thị xã. Đến khi xe động cơ có nhiều thì xe ngựa dần dần biến mất.
Chục năm trở lại đây, mấy khu du lịch mở ra. Nhằm thu hút thêm khách, họ hỗ trợ một số dân nuôi ngựa, làm nghề đánh xe ngựa chở khách tham quan. Buổi chiều đến bến xe ngựa, có thể thấy hàng chục con ngựa đang đứng chờ. Mỗi ngày ở đây có đến 40 xe ngựa luân phiên chở khách, giá tour tùy theo lộ trình ngắn dài. Mỗi chiếc xe ngựa chở từ bốn đến năm người, cầm cương thường là phụ nữ mặc áo bà ba dịu dàng.
Hỏi ra mới biết ở đây có cả một đội thôn nữ hàng mấy chục cô theo nghề này từ truyền thống gia đình. Có nhà đã sáu đời theo nghề. Một cô lái xe ngựa tâm sự: “Tụi em không có gì làm vì nhà không ruộng đất, tập chạy xe ngựa để kiếm thêm thu nhập. Mỗi tháng lai rai cũng kiếm được khoảng 3 triệu đồng”. Cô cho biết lúc đầu chưa quen cũng bầm giập lắm, nhưng dần dần ngựa quen với chủ, không dở chứng nữa.
Chúng tôi chọn đoạn đường ngắn nhất với giá 25.000 đồng/người, chỉ khoảng hai cây số là xe dừng. Sau đó khách sẽ được đưa vào khu du lịch tham quan một cơ sở làm kẹo dừa, được thưởng thức đờn ca tài tử trước khi xuống xuồng đi một đoạn trên con rạch xanh um những vòm lá dừa nước. Theo yêu cầu từ trước, chúng tôi được đưa đi tham quan đình Tân Thạch. Đây là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia với nhiều công trình kiến trúc cổ như: liễn đối, bao lam, khánh thờ, hoành phi, được sơn son thiếp vàng lộng lẫy. Không gian bao quanh đình vẫn còn giữ được vẻ yên ả như những thế kỷ trước nhờ vườn cây xanh um và những hàng dừa cao vút.
Gần đình còn có chùa Hội Tôn là ngôi chùa cổ nhất Bến Tre do Hòa thượng Long Thiền, quê ở Mộ Đức, Quảng Ngãi theo những người dân đi khai hoang vào thành lập trong giai đoạn chúa Nguyễn Phúc Khoát trị vì. Chùa còn khá nguyên vẹn kiến trúc mấy thế kỷ trước với nhiều hiện vật có giá trị như chuông đồng và các hiện vật cổ khác.
