Xu hướng giáo dục STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học) phát triển tư duy logic, khả năng sáng tạo cho trẻ em đang được sử dụng ở hầu hết các quốc gia phát triển trên thế giới.
Đưa khoa học vào giáo dục
Thế giới đang có sự biến động chưa từng thấy với cuộc cách mạng công nghệ 4.0 và nhu cầu chuyển đổi số nhanh chóng từ bài học sâu sắc sau đại dịch COVID-19. Trong đó, khoa học và công nghệ là hai nền tảng quan trọng tác động đến xu hướng nghề nghiệp của thời đại.
Theo Bộ Thương mại Hoa Kỳ, nghề nghiệp liên quan đến lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học đang tăng trưởng với tỷ lệ 17%, trong khi các ngành nghề khác có chỉ số tăng trưởng với tỷ lệ 9,8%. Do đó, giáo dục phải có những thay đổi phù hợp để đáp ứng nhu cầu xã hội.
Trong các định hướng về giáo dục mới được đưa ra, STEM là một trong những xu hướng nhận được sự đánh giá cao vì khả năng giải quyết được những vấn đề còn tồn đọng của kiến thức hàn lâm qua sách vở. Cụ thể, STEM được viết tắt bởi: Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học). Ở cách giáo dục STEM, kiến thức và kỹ năng được tích hợp và lồng ghép, bổ trợ lẫn nhau, trẻ em sẽ học cách áp dụng để thực hành và tạo ra những sản phẩm gần gũi trong cuộc sống thường ngày. Do đó, STEM truyền cảm hứng, nuôi dưỡng đam mê khoa học, kỹ thuật của trẻ bằng tư duy logic, sự tò mò, sáng tạo.
STEM được khuyến khích đưa vào các cấp bậc từ tiểu học đến đại học, đặc biệt là đối tượng trẻ em từ 6 – 12 tuổi, độ tuổi có sự tiếp thu nhanh và sáng tạo tốt nhất, bằng cách đổi mới các môn học truyền thống, tạo sự hấp dẫn, kích thích sáng tạo cho trẻ em.
Tại Mỹ, nơi khởi nguồn của thuật ngữ STEM, các triển lãm khoa học (Science Fair) được tổ chức thường xuyên. Riêng Singapore – một trong những quốc gia có nền kinh tế phát triển nhất châu Á, đã đầu tư xây dựng Trung tâm Khoa học Singapore để tạo không gian hoạt động, nuôi dưỡng đam mê khoa học cho thế hệ trẻ.
Ở Việt Nam, ngày hội STEM được tổ chức hàng năm và các câu lạc bộ STEM được thành lập ngày càng nhiều tại các trường học, đặc biệt là hệ thống giáo dục quốc tế. Tuy STEM chỉ mới gia nhập vào Việt Nam nhưng đã nhanh chóng chứng minh được sự cần thiết và hiệu quả của mình đối với thế hệ trẻ.
Nỗ lực thực hiện giáo dục STEM
STEM có thể được thực hiện bởi cộng đồng, trường học hoặc ngay tại nhà, thông qua các hoạt động tương tác giữa bố mẹ và trẻ em. Nếu bạn đang tìm kiếm những hoạt động khoa học cho trẻ thì chương trình Khoa học tại nhà (Science at home) được thực hiện bởi các nhà khoa học 3M là một gợi ý thú vị. Các video hướng dẫn cụ thể các thí nghiệm khoa học đơn giản, an toàn, chủ để gần gũi với các vấn đề thường nhật sẽ giúp trẻ em tò mò khám phá tại nhà, từ đó, phát triển tư duy và khả năng sáng tạo.
3M là một công ty sở hữu thế mạnh về khoa học, công nghệ, có mặt ở hơn 70 quốc gia với 3.500 bằng sáng chế mới mỗi năm, 96.000 nhân viên toàn cầu và 8.000 nhà khoa học. Do đó, dễ hiểu khi công ty này có rất nhiều hoạt động thúc đẩy xu hướng giáo dục STEM trên khắp thế giới nhằm tạo nguồn nhân lực chất lượng cho tương lai. Những nỗ lực của 3M đã giúp thế hệ trẻ có cơ hội tiếp cận với thế giới khoa học tưởng chừng khô khan và xa vời ví dụ như các cuộc thi chế tạo robot hàng năm dành cho học sinh trung học với đối tác FIRST tại Mỹ. Trong chiến dịch Siêu anh hùng STEM, 3M cùng với Dosomething.org đã tổ chức cuộc thi vẽ tranh về các siêu anh hùng sử dụng các kỹ năng công nghệ, kỹ thuật, toán học để giải cứu thế giới, nhằm truyền cảm hứng đến các em nhỏ rằng công việc kỹ sư hay nhà khoa học vốn vô cùng gần gũi và thú vị.
Nhìn chung, giáo dục STEM là xu hướng để chuẩn bị cho trẻ em những công cụ cần thiết theo nhu cầu phát triển toàn cầu. Không chỉ các trường học, gia đình mà doanh nghiệp lớn cũng đang tập trung đầu tư để hỗ trợ trẻ em – nguồn nhân lực tiếp nối cơ hội trải nghiệm thực tiễn, đẩy mạnh kỹ năng thay vì chỉ tập trung vào lý thuyết như trước đây.
