Từ các nhân vật anime Nhật Bản đến búp bê Barbie, các YouTuber ảo nói chuyện và hành động giống như con người thực – và họ có thể thay đổi mãi mãi cách tất cả chúng ta tương tác.
Một ngành công nghiệp mới?
Một công ty đang đầu tư hàng chục triệu vào “tài năng ảo” và các cơ quan tài năng đang được thành lập để quản lý các avatar này. Kizuna Ai là một phần của xu hướng mới nổi, nơi hình đại diện 3D – chứ không phải con người – đang trở thành người nổi tiếng trên YouTube, với các fanbase chuyên dụng và giao dịch công ty. Nó trở nên phổ biến đến nỗi một công ty đang đầu tư hàng chục triệu vào các cơ quan tài năng ảo và các cơ quan tài năng đang được thành lập để quản lý các avatar này.
Đó là một phong trào có ý nghĩa lớn cho tương lai, có thể thay đổi cách các thương hiệu tiếp thị sản phẩm của họ và cách chúng ta tương tác với công nghệ. Nó thậm chí có thể cho chúng ta sống mãi mãi. Chúng hành động và phát âm giống như con người. Thông thường, các vlogger là những người nói chuyện trực tiếp với máy ảnh với người hâm mộ của họ, chia sẻ những điều như mẹo làm đẹp, đánh giá sản phẩm và văn hóa pop.
Kevin Allocca, người đứng đầu văn hóa và xu hướng tại YouTube cho biết: “Chúng tôi đã thấy điều này bắt đầu cất cánh ngay vào cuối năm 2017”. Alocca chỉ ra kênh của Kizuna Ai là một ví dụ về mức tăng phổ biến của VTuber: nó có khoảng 200.000 người đăng ký vào tháng 12-2017, rồi hơn 2 triệu chỉ sau 10 tháng. Google cho biết số lượt xem hàng ngày của các video VTuber trong năm 2018 gấp 4 lần con số của năm trước đó. Và mặc dù không có cách nào dễ dàng để đo chính xác có bao nhiêu VTuber, User Local – một trang web phân tích trang web có trụ sở tại Tokyo – đếm được ít nhất 2.000.
Những người này bao gồm Nekomiya Hinata, một nhân vật có mái tóc màu hồng chơi các trò chơi video chiến đấu trong khi bắn hạ kẻ thù. Một người khác, Ami Yamato, là một vlogger ảo người Anh có trụ sở tại London, người có sở thích về cà phê Starbucks và đi dạo trong thế giới “thực”, đôi khi bên cạnh những con người sống. Cô ấy là vlogger từ năm 2011. Đây chưa phải là một xu hướng toàn cầu – Allocca nói rằng VTuber phổ biến chủ yếu ở Nhật Bản. Nhưng ở đất nước đó, các video tương lai đã thu hút sự chú ý của các công ty, muốn giúp các nhân vật này tìm thấy sự nổi tiếng ngoài YouTube.
Gree, một trong những nhà phát triển ứng dụng di động lớn nhất của Nhật Bản, có kế hoạch đầu tư 10 tỷ yen (88 triệu USD) cho đến năm 2021 để phát triển tài năng ảo, tạo ra nhiều cơ hội phát trực tiếp hơn, xây dựng các hãng phim và hoạt hình và cung cấp tài nguyên cho người sáng tạo. Zackuke Sugiyama nói: “Chúng tôi tin rằng con người cần hình đại diện ngoài biệt danh và hình ảnh hồ sơ. Mặc dù tài năng ảo hiện chỉ là một lĩnh vực giải trí thích hợp. Chúng tôi tin rằng các nhân vật avatar 3D hấp dẫn và các hoạt động của họ trong thế giới ảo sẽ đưa mọi người đến giai đoạn tiếp theo của Internet”.
Sugiyama nói rằng khi các công nghệ thực tế ảo và tăng cường tiếp tục phát triển, nhiều vlogger và người dùng Internet có thể biến thành những nhân vật kỳ ảo và đầy màu sắc – từ đó có thể trở thành thương hiệu. Kao, một công ty mỹ phẩm và hóa chất của Nhật Bản, thuê VTuber Tsukino Mito tại một sự kiện trực tiếp ở Tokyo để xuất hiện trên màn hình thông minh của máy giặt để bán bột giặt. Chính quyền tỉnh Ibaraki đã tạo ra một người có ảnh hưởng ảo vào tháng 9-2018 để xuất hiện trong các chiến dịch du lịch và bản thân Kizuna Ai đã được hội đồng du lịch quốc gia chọn xuất hiện trong các video để thu hút du khách nước ngoài đến Nhật Bản.
Nhu cầu này đang thúc đẩy các ngành công nghiệp liên quan: một cơ quan tài năng ở Nhật Bản phục vụ riêng cho các avatar ảo. Nó sẽ giúp khách hàng tổ chức các sự kiện, hợp tác video với những người sáng tạo khác và hơn thế nữa. Barbie, con búp bê đã xuất hiện trên các dòng đồ chơi và chương trình truyền hình trong nhiều thập kỷ, đã tự mình ra mắt các Vlog ảo vào năm 2015, trước khi nổi lên các VTuber Nhật Bản. Công ty đồ chơi Mattel có trụ sở tại California, sở hữu thương hiệu Barbie, nhận thấy sự gia tăng phổ biến của Vlog và nhìn thấy cơ hội tiếp cận với những đứa trẻ muốn mua sản phẩm Barbie.
Lisa McKnight, phó chủ tịch cấp cao và tổng giám đốc toàn cầu của Barbie, cho biết: “Barbie công bố 2 vlog mỗi tháng và mất khoảng 4 tuần cho mỗi tập phim mới. Một nhóm phát triển từng kịch bản dựa trên các chủ đề có liên quan đến một cô gái và xác thực với nhân vật Barbie – một số Vlog giải quyết các cuộc hội thoại và văn hóa có liên quan, và một số Vlog chơi theo xu hướng YouTube”.
Dù là Barbie hay Kizuna Ai, nhiều VTuber sử dụng công nghệ tương tự để biến người biểu diễn thành người có ảnh hưởng kỹ thuật số. Đây là cách hoạt động. Đầu tiên, một diễn viên đứng trong một studio và đầu, khuỷu tay và bàn tay của cô được trang bị máy theo dõi chuyển động. Khi diễn viên di chuyển, chuyển động của cô được ghi lại bằng phần mềm tái tạo lại các hành động toàn thân từ chỉ một số máy theo dõi. Những hành động này sau đó được xử lý với hình dạng và tỷ lệ của một nhân vật hoạt hình, cuối cùng có thể được hiển thị trên nền hoặc phát trực tiếp.
Trong khi đó, một diễn viên lồng tiếng chuyên nghiệp hoặc Vlogger con người phát âm thanh của nhân vật. Masashi Nakano, đồng sáng lập Activ8 có trụ sở tại Tokyo – công ty sản xuất kỹ thuật số đưa Kizuna Ai vào cuộc sống, nói: “Chúng tôi gặp nhau do duyên số từ năm 2016”. Trong khi một số nhà tạo nội dung giữ bí mật quy trình của họ, các công ty khác sản xuất nội dung tương tự (giống như Gree), lại tỏ ra minh bạch hơn. Họ làm việc với Ikinema – một công ty hoạt hình có trụ sở tại Anh chuyên cung cấp phần mềm cho khách hàng trong một số lĩnh vực để sản xuất nội dung hoạt hình hoặc thực tế ảo.
Alexandre Pechev là CEO của IKinema. Ông nói rằng nhu cầu bên ngoài Nhật Bản đối với loại công nghệ này đã tăng lên đáng kể trong năm 2017 và công ty hiện đang làm việc với hàng chục nhà sáng tạo nội dung Nhật Bản thực hiện các avatar ảo. Pechev nói rằng các nhân vật ảo là mới mẻ và mang đến cho các doanh nhân sử dụng YouTube cơ hội tạo nội dung không thể tồn tại trên các nền tảng như TV.
Liệu có thể thay thế YouTuber con người không?
Kit Hakansson, một người hâm mộ khác, phát biểu: “Tôi có thể nói rằng người đóng góp lớn nhất cho sự phát triển của YouTuber ảo là lượng khán giả khổng lồ ngoài Nhật Bản – những người thường có hứng thú với truyền thông và văn hóa Nhật Bản, như anime”. Xu hướng ở Nhật Bản thích nhân vật kỹ thuật số hơn nhân vật “live-action” (người thật đóng hoặc quay phim không sử dụng hoạt hình) có thể bắt nguồn từ 4 thập niên trước – theo Izumi Tsuji, giáo sư xã hội học và văn hóa Đại học Chuo.
Tsuji đề cập đến Munesuke Mita – một nhà xã hội học nổi tiếng của Nhật Bản, người đã cho rằng do kết quả của sự tăng trưởng kinh tế chậm lại sau cuộc khủng hoảng dầu mỏ toàn cầu trong thập niên 1970 đã nhiều người Nhật có thể đã phát triển một xu hướng thờ ơ với thực tế và kéo dài cho đến ngày nay. Tsuji giải thích: “Từ một nửa cuối thập niên 1970, người Nhật đã mất một mục tiêu hay tương lai nhất định của xã hội,. Chúng ta có xu hướng yêu thế giới viễn tưởng.
Từ thời kỳ này, chúng ta có xu hướng yêu thích anime, các video game và thần tượng thay vì các ngôi sao điện ảnh và âm nhạc thực tế. Một ví dụ về điều này là Hatsune Miku, ngôi sao nhạc pop nổi tiếng ở Nhật Bản có chất giọng được sản xuất bằng kỹ thuật số”. Alexandre Pechev cho rằng ngày nay, chúng ta cũng thấy thoải mái hơn khi tương tác với các avatar kỹ thuật số. Các công ty kiếm tiền theo xu hướng VTuber tạo ra các mô hình Instagram để giới thiệu các thương hiệu thời trang khác nhau. Năm 2017, Apple công bố tính năng Animoji trên iPhone quét khuôn mặt người dùng để tạo ra một hình đại diện động vật hoạt hình sử dụng chính biểu cảm khuôn mặt của riêng bạn.
Pechev nói rằng đây là một bước tiến tới để chấp nhận các ký tự kỹ thuật số phức tạp hơn. Pechev nói: “Đây là kỳ vọng thay đổi. Những đứa trẻ của chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi được giao tiếp với các avatar. Trong tương lai, nó sẽ được chấp nhận giống như cách người dùng ở Nhật Bản chấp nhận các YouTuber ảo có ảnh hưởng”. Xét cho cùng, Vlog là một trong những hình thức tạo video rẻ nhất – bật camera, nói chuyện và tải lên. Mặc dù có thể có một số chỉnh sửa liên quan, nhưng nó không liên quan đến các hiệu ứng tốn kém hoặc lập thiết kế.
Nhân vật ảo có thể được sử dụng ở quy mô theo cách mà các nhân vật con người không thể: họ có thể xuất hiện trong các trò chơi video và ứng dụng bên ngoài YouTube và khi công nghệ VR và AR được cải thiện, họ thậm chí có thể tổ chức các buổi hòa nhạc thực tế ảo. (VTuber Kaguya Luna đã làm điều đó vào đầu năm 2018). Bộ đôi diễn viên hài người Mỹ Rhett & Link (đã xuất bản một Vlog thu hút 2,5 triệu lượt xem) bày tỏ lo ngại rằng các YouTuber ảo có thể thay thế con người thật: “Rốt cuộc, họ không bao giờ mệt mỏi. Sự xuất hiện của họ có thể được thay đổi theo một ý thích chợt nảy ra”.
Nhưng có những ứng dụng rẻ hơn, chất lượng thấp hơn mà các YouTuber có thể sử dụng trên smartphone để tạo ra các Vlogger ảo của chính mình. FaceRig, một ứng dụng nhận dạng khuôn mặt được cộng đồng của Romania , là một cách rẻ tiền để mọi người biến biểu cảm khuôn mặt của họ thành phim hoạt hình kỹ thuật số và động vật trên smartphone – tương tự như Animoji của Apple. Năm 2018, Gree phát hành một ứng dụng phát trực tiếp (live-streaming), trong đó người dùng có thể tự tạo một VTuber trên smartphone của mình.
Nhưng Pechev tự hỏi việc số hóa bản thân có thể đi được bao xa: “Nếu điều này phát triển trong tương lai, chúng ta có thể đào tạo avatar để hành động như chúng ta mà không phải ghi lại các chuyển động của chúng ta. Nó không cần phải làm 100% những gì chúng ta làm, hoặc thậm chí 80%. Một nhân vật có thể được lập trình bằng giọng nói của chính chúng ta và hành động vừa đủ để có thể tương tác với bạn bè và gia đình sau khi chúng ta chết. Nó có thể tương tác với các avatar ảo khác hoặc người thật. Liệu chúng ta có thể sống mãi mãi theo cách đó hay không?” Nakano nói điều tương tự: “Chúng ta muốn tạo ra một thế giới giống như Ready Player One”.
Masashi Nakano đề cập đến bộ phim và tiểu thuyết lấy bối cảnh ảo rộng lớn. Ready Player One: Đấu trường ảo là một bộ phim điện ảnh đề tài phiêu lưu và khoa học viễn tưởng công chiếu năm 2018 do Steven Spielberg sản xuất kiêm đạo diễn, với kịch bản được chắp bút bởi Zak Penn và Ernest Cline, dựa trên cuốn tiểu thuyết cùng tên viết năm 2011 của Cline. Ready Player One xây dựng bối cảnh ở tương lai gần vào năm 2045, khi xã hội phân cực giàu nghèo, trái đất kiệt quệ tài nguyên và dân số quá tải (sự thực nhãn tiền); lúc này, thực tại chỉ còn là một mớ đổ nát, bẩn thỉu không ai còn muốn sống trong đó.
Chính vì vậy, cả thế giới đổ xô vào thế giới ảo OASIS do nhà lập trình game tài năng James Donovan Halliday (Mark Rylance) sáng tạo nên. Trốn vào OASIS qua kính thực tế ảo VR, con người có thể hoá thân thành bất kì ai họ muốn, làm những việc mà họ yêu thích và tham gia vào những cuộc phiêu lưu bất tận mà tất cả những ai mê chơi game sẽ hiểu.
Điều gì tiếp theo cho Ai-chan, khi người hâm mộ gọi cô ấy? Nakano đề cập đến quảng cáo trên TV, một lễ hội âm nhạc toàn cầu được tổ chức trực tuyến trên VR và trở thành thần tượng hàng đầu trong thế giới ảo. Và bây giờ, bạn có thể theo kịp VTuber yêu thích của mình trong suốt cuộc sống hàng ngày của họ hoặc mua áo phông từ cửa hàng buôn bán của họ. Nhưng như Sugiyama nói về xu hướng VTuber – rằng nó sẽ cho phép tất cả con người được giải thoát khỏi những ràng buộc về thể chất – đó có thể là vấn đề thời gian trước khi bạn trở thành chính mình.
