Được đưa vào khai thác từ năm 2011, khu du lịch sinh thái sông Chày – hang Tối thuộc Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Bình) đang ngày càng hấp dẫn du khách ngoài nước và trong nước nhờ hình thức du lịch thể thao kết hợp khám phá thiên nhiên, kết hợp tham quan hang động hùng vĩ.
Hành trình khám phá tour du lịch sông Chày – hang Tối thường được bắt đầu từ bến tàu tại trạm kiểm lâm Trộ Mơng, xã Phúc Trạch, huyện Bố Trạch. Sông Chày bắt nguồn từ khu vực núi đá vôi cổ ở Phong Nha – Kẻ Bàng, nước sông có màu xanh ngọc rất đặc biệt do thành phần đặc trưng của đá vôi nơi đây. Dọc theo chiều dài khoảng mười cây số đường sông là những cánh đồng trồng bắp trù phú và những tán cây cổ thụ xum xuê.
Đi đến hết sông, du khách sẽ cảm thấy có sự thay đổi về nhiệt độ khi thuyền vào gần đến cửa hang Tối. Giống như nhiều hang động khác ở Phong Nha – Kẻ Bàng, hang có hệ thống nước và khô. Vì trong hang rất tối, tối hơn so với các hang động khác mới gọi là hang Tối.
Ngay vách cửa hang, bóng tối đã tràn ngập. Nếu không có cầu thang đi lên và nhất là không có người dẫn đường, hẳn nhiên không mấy ai dám nhấn bước vào bên trong. Cách đây không lâu, hang Tối được trang bị hệ thống dây để từ cửa hang, du khách đu dây trên không khoảng 400m là vào hẳn trong hang.
Bên trong hang, cảnh sắc rất ấn tượng với hàng ngàn cột nhũ đá có hình thù đa dạng và đặc sắc. Thạch nhũ trong hang không kỳ vĩ, tráng lệ nhưng những lớp nhũ vàng chảy dài từ trên trần tới gần chân động tạo nên sự liên tưởng đến dòng suối vàng từ trên cao đổ xuống.
Hang Tối có chiều dài sáu cây số, có một dòng sông ngầm chảy từ thung lũng Sinh Tồn ra sông Chày mang theo lượng bùn được tinh lọc bởi khối đá vôi dài hàng chục cây số. Qua hành trình xuyên núi được bổ sung thêm lượng khoáng chất tự nhiên nên khi hội tụ lại cách cửa hang một cây số thì lượng bùn này trở nên tinh khiết và dồi dào khoáng chất.
Lội qua một đoạn sông ngầm sâu ngang thắt lưng, chúng tôi tiếp tục rẽ phải leo lên hướng vách hang để lội bùn. Không ai nghĩ trên vách hang cao kia lại có một lối đi khác bởi đó là một khe hang rất hẹp, nhiều chỗ dưới nền chỉ đủ đặt một bàn chân. Lúc này, dưới chân là dòng bùn loãng mát lạnh bởi nhiệt độ trong hang thấp và nước lạnh từ các thạch nhũ nhỏ xuống. Cứ thế, lối đi đầy bùn quanh co, uốn lượn, kéo dài chừng 10 phút thì đến khu vực rộng hơn, bùn đầy hơn.
Những dốc đá có bùn bám thành lớp dày, vô tình trở thành máng cầu trượt, chúng tôi thả người trượt theo máng bùn đó rồi rơi tõm xuống hố bùn. Cuối con đường bùn, một hố bùn rộng chừng 20m2 hiện ra. Mọi người hồ hởi trượt xuống. Hố bùn mát rượi, chỉ sâu ngang bụng.
Ngâm bùn chán, du khách đến hồ Thủy Tiên trong hang Tối để tắm cho sạch. Sau khi khám phá hang Tối, ai thích mạo hiểm có thể chơi các trò đu dây zip-line, bơi thuyền kayak khám phá dòng sông Chày xanh ngăn ngắt, hoặc bơi thuyền qua hồ Thủy Tiên trong hang Tối. Sau gần bốn tiếng đồng hồ tham quan, tour du lịch sông Chày – hang Tối không chỉ giúp du khách có những phút giây thư giãn thoải mái mà còn đem lại cho những ai ưa khám phá một kho tàng kiến thức bổ ích về địa chất và sự đa dạng sinh học ở Việt Nam.