Trong thế giới của những phát minh tồn tại trong thời gian ngắn, các thiết bị và mốt nhất thời của ngày nay sẽ trở thành di tích của ngày mai. Nhưng nhiều công nghệ cấp tiến đã có thời gian tồn tại khá ngắn ngủi trong quá khứ, đã phản ánh sự thay đổi thực tế xã hội, phương thức sản xuất, những ám ảnh về văn hóa và thay đổi thế giới vượt quá sự công nhận.
Máy tắm
Ý tưởng giải trí có tổ chức đã diễn ra ở Anh trong suốt cuộc Cách mạng Công nghiệp. Niềm tin vào các đặc tính lành mạnh của không khí biển đã khuyến khích sự xuất hiện của kỳ nghỉ hè hiện đại, nhưng tắm biển đã trở thành một vấn đề nan giải khi đối mặt với sự cả thẹn trước trào lưu mới mẻ trong thời kỳ Victoria. Để ngăn chặn sự thân mật giữa những người đi tắm khác giới, các bãi biển trở nên nơi phân biệt giới tính, và những máy tắm sớm chật cứng tại các khu nghỉ dưỡng thời trang của Anh. Những cabin kín này cho phép các cô thay đổi những bộ đồ tắm bảo thủ vào thời đó, đồng thời vẫn có thể đi lướt sóng và ngăn chặn những màn phô trương da thịt khó coi.
Cuối năm 1911, các biển hiệu tại một thị trấn ven biển của Anh cảnh báo: “Không có phụ nữ nào trên tám tuổi sẽ tắm từ bất kỳ máy nào ngoại trừ trong giới hạn được đánh dấu cho phụ nữ”, đồng thời “các váy tắm phải kéo dài từ cổ đến đầu gối”. Nhưng đến thế kỷ 20, thói quen tắm hỗn hợp vốn gây lắm tranh cãi một thời đã được chấp nhận rộng rãi. Máy tắm đã trở thành một trào lưu lạc hậu, nhưng nếu không có cái máy kỳ quặc này, kỳ nghỉ bên bờ biển yêu dấu của người Anh có thể không bao giờ tồn tại.
Máy điện báo
Rất ít thiết bị có thể làm cho thay đổi thế giới nhanh như điện báo. Vào ngày 24.5.1844, nhà phát minh Samuel F. B. Morse đã gõ một thông điệp được mã hóa trước đám đông kinh ngạc; họ đã tập hợp để biểu tình. Cách đó 40 dặm, trợ lý của ông ở Baltimore nhận được văn bản Kinh Thánh qua đường dây, nội dung như sau: “Jacob và Israel đã được sự Thiên Chúa che chở!”
Morse đã phát minh ra công nghệ thông tin tức thời đầu tiên trên thế giới. Là một người có tín ngưỡng, về sau ông tuyên bố rằng tin nhắn đầu tiên “đã rửa tội cho ngành Điện báo Mỹ với tên tác giả của nó”, nói cách khác, đó là Thiên Chúa. Ngành điện báo đã phát triển theo sau các tuyến đường sắt của Mỹ và thúc đẩy cuộc Cách mạng Công nghiệp, gây ra sự sụp đổ của dịch vụ Pony Express (dịch vụ thư tín tốc hành bằng ngựa) nổi tiếng, một trong số những hậu quả không lường trước được. Nhưng vào năm 1876, một phát minh khác đã làm lu mờ công nghệ vượt trội của Morse. Thời đại của điện thoại bắt đầu xuất hiện.
Máy ghi âm hình trụ
Với thời đại của điện báo đã có một sự đổi mới khác: máy ghi âm hình trụ, được phát minh bởi Thomas Edison vào năm 1877. Trong khi Samuel Morse “rửa tội” cho máy điện báo của mình, thông điệp đầu tiên của Edison trên chiếc máy mới của ông đã quyết định ít kịch tính hơn: nhà phát minh đã rất phấn khởi khi nghe lời kể chuyện của chính ông về vần điệu ru trẻ nhỏ: “Mary có một con cừu nhỏ”.
Là phương tiện thương mại sớm nhất thuộc loại này, máy ghi âm của Edison ghi trên các ống giấy parafin được dập nổi bằng một chiếc kim và màng chắn. Các trụ ghi âm trước đó đã sớm có sẵn trên thị trường, được xem như tổ tiên của các đĩa CD và MP4 ngày nay. Các trụ parafin đã sớm được thay thế bằng các trụ kim loại bền hơn, được bọc trong giấy thiếc, nhưng những ống này cũng bị hư hỏng nhanh chóng, do đó lớp lá thiếc cuối cùng đã được thay thế bằng lớp phủ sáp cứng.
Công ty Máy ghi âm tiếng nói Edison đã bắt đầu trưng bày công nghệ mới vào năm 1878 và Edison đã kiếm được lợi nhuận kha khá (10.000 đô la tiền sản xuất và quyền lợi kinh doanh, cộng thêm 20% tổng lợi nhuận kế tiếp). Công ty Edison tiếp tục phát hành các bản thu âm cho tới năm 1929, cho đến lúc bị lỗi thời bởi các đĩa ghi âm được phổ biến bởi các công ty thu âm Columbia và Victor vào đầu thế kỷ 20.
Khí cầu hydrogen
Hãy quên đi những chiếc máy bay. Trong phần lớn của thế kỷ 20, những túi khí là tương lai của ngành hàng không; hay chính xác hơn là những khí cầu chạy bằng năng lượng (có thể điều khiển được), chứa đầy các chất liệu nhẹ nhất, phong phú nhất trên trái đất.
Chỉ có một vấn đề: đốt hydro. Thời đại của những khí cầu xuyên Đại Tây Dương đã gặp một kết cuộc nảy lửa vào năm 1937, khi chiếc Zeppelin Hindenburg dài 244 mét bị rơi ở New Jersey, làm 36 người trên boong thiệt mạng. Mặc dù khí heli là một lựa chọn an toàn hơn, nhưng nó quá hiếm và đắt tiền để giữ cho khí cầu đi lại.
Thật kỳ lạ, khí cầu hydrogen có thể đang xem xét sự hồi sinh, ít nhất là cho việc vận chuyển hàng hóa. Một bài báo khoa học năm 2019 đã hình dung những chiếc khinh khí cầu mới lớn hơn 10 lần so với Hindenburg mang theo những hàng hóa khổng lồ trong bầu khí quyển phía trên. Những chiếc tàu cực lớn dự kiến này sẽ là máy bay không người lái, được chế tạo từ các vật liệu chống cháy hiện đại như sợi carbon. Những lợi ích về việc giảm khí thải nhà kính sẽ rất lớn, nhưng vẫn còn phải xem xét nếu tầm nhìn táo bạo này sẽ thực hiện thành chuyến bay.
Kỹ thuật nhiếp ảnh Daguerreotype
Nói đến công nghệ, những cái mới không phải lúc nào cũng tốt hơn cái hiện có. Một trường hợp điển hình là Daguerreotype được phát minh bởi một người Pháp, ông Louis Daguerre vào năm 1839. Giống như Samuel Morse, Daguerre bắt đầu sự nghiệp của mình như một họa sĩ chuyên nghiệp, nhưng niềm đam mê với khoa học và công nghệ quang học đã đưa ông từ xưởng vẽ đến phòng thí nghiệm. Ở đó, ông đã phát minh kỹ thuật nhiếp ảnh thành công đầu tiên trên thế giới, đặc biệt tầm quan quan trọng của nó cho đến nay vẫn không gì có thể so sánh được, kể cả với nhiếp ảnh kỹ thuật số hiện đại. Mỗi Daguerreotype được sản xuất sử dụng tấm đồng mạ bạc được truyền hơi iốt, khói thủy ngân độc hại, sau đó cuối cùng được ổn định bằng nước muối hoặc sodium thiosulfate. Mỗi bức ảnh là duy nhất và không có pixel (ảnh điểm), độ phân giải đáng kinh ngạc (ngược lại, ngay cả với hình ảnh kỹ thuật số, độ phân giải cao cũng vẫn bị biến dạng khi phóng lớn ảnh).
Đáng tiếc là xưởng của Daguerre đã bị đốt cháy vào năm 1839, hủy hoại phần lớn các hồ sơ của ông và nhiều bức ảnh ban đầu. Ngày nay, chỉ còn lại khoảng 20 bức ảnh được xác nhận bởi Daguerre tồn tại, bao gồm các ảnh phong cảnh và chân dung. Sau đó, vào khoảng giữa thế kỷ 19, Daguerreotype bắt đầu mất chỗ đứng khi xuất hiện quá trình sử dụng collodion ướt trên ảnh âm bản (được phát minh vào năm 1851, năm Daguerre qua đời). Kỹ thuật mới này tạo ra một sản phẩm rẻ hơn, có thể tái sản xuất, chất lượng tuy kém hơn nhưng tiện lợi hơn.
- Xem thêm: Những phát minh giải cứu trái đất
Súng Maxim
“Dù bất cứ điều gì xảy ra, chúng ta đều có Súng Maxim và chúng không có”, đó là niềm tự hào khủng khiếp của Đế quốc Anh khi mô tả vũ khí chinh phục tột bậc của mình. Súng máy dội lại đầu tiên trên thế giới được phát minh bởi một người Anh gốc Mỹ Hiram Maxim năm 1884 và đã làm thay đổi bộ mặt chiến tranh. Thủ tướng tương lai Winston Churchill đã chứng kiến sức mạnh sát thương của nó trong trận Omdurman năm 1894. Một đội quân nhỏ bé của Anh đã tiêu diệt 40.000 chiến binh Sudan, những người lính đã bị đốn gục tơi tả trước hỏa lực dữ dội của Maxim Gun.
Sau 5 giờ, khoảng 10.000 người Sudan đã bị giết, chỉ có 20 lính Anh chết. Mặc dù dễ bị kẹt đạn và cuối cùng bị loại bỏ bởi vũ khí hiệu quả hơn, súng Maxim vẫn tiếp tục phục vụ quân đội phương Tây trong Thế chiến thứ nhất, cuộc xung đột lớn đầu tiên trong đó các đội quân đối địch tàn sát lẫn nhau bằng hỏa lực tự động.
