Trở thành người cao tuổi đi kèm với một số hạn chế khiến cho cuộc sống trở nên phức tạp và kém thú vị hơn. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu chúng tôi nói với bạn rằng một số hạn chế đó là không nhất thiết? Đúng là có rất nhiều ngộ nhận y học về sức khỏe thể chất và tinh thần của người cao niên mà nhiều người trong chúng ta vẫn hiểu sai, trên thực tế không phải như vậy.
Người lớn tuổi nên ngủ ít hơn hoặc nhiều hơn?
Ngủ không đủ giấc ảnh hưởng bất lợi cho mức năng lượng, sức khỏe tổng quát và thậm chí là sức khỏe lâu dài của chúng ta, nhưng nhiều người lớn tuổi vẫn không biết được rằng họ cần ngủ bao nhiêu mỗi đêm. Có rất nhiều sự nhầm lẫn xung quanh vấn đề này, vì có nhiều khuôn mẫu liên quan.
Một mặt, một số người nói rằng người cao tuổi cần ngủ nhiều hơn vì họ có xu hướng ngủ trưa vào buổi trưa, nhưng mặt khác, những người khác lại cho rằng người cao tuổi cần ngủ ít hơn vì họ có xu hướng thức dậy quá sớm vào buổi sáng. Cả hai đều là những định kiến, vì lý do cả hai khuynh hướng này đều được quan sát thấy ở những người lớn tuổi khác nhau. Các yếu tố như kiểm soát cơn đau kém, các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn và thậm chí cả thuốc men đều có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn.
Ví dụ, bị viêm khớp có thể gây đau vào ban đêm và chứng ngưng thở khi ngủ có thể khiến bạn thức dậy vào nửa đêm do khó thở. Ngoài ra, nhịp sinh học dự đoán chu kỳ ngủ-thức của chúng ta có thể bị gián đoạn theo tuổi tác, điều này có thể ảnh hưởng đến thời gian và giấc ngủ của bạn.
Do đó, theo định nghĩa, không phải tất cả người cao tuổi đều cần ngủ trưa vào ban ngày hoặc ngủ nhiều hơn hay ít hơn mỗi đêm, nhưng nếu giấc ngủ của bạn bị gián đoạn do các vấn đề sức khỏe của bạn hoặc bất kỳ yếu tố nào khác trong cuộc sống, bạn sẽ cần phải ngủ lại vào ban ngày.
Dưới đây là chi tiết cụ thể hơn: theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, những người trong độ tuổi 61-64 cần ngủ 7-9 giờ mỗi đêm, trong khi những người trên 65 tuổi cần 7-8 giờ. Để so sánh, những người trẻ tuổi cũng cần ngủ từ 7 giờ trở lên mỗi đêm, vì vậy cũng không có sự khác biệt lớn.
Sa sút trí tuệ và suy giảm nhận thức
Sự suy giảm dần dần về nhận thức và các yếu tố tâm thần khác thường liên quan đến tuổi cao, nhưng đây cũng là một quan niệm sai lầm phổ biến. Trên thực tế, dữ liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy trên toàn thế giới, chỉ 5-8% người cao tuổi trên 60 tuổi bị suy giảm nhận thức.
Vì vậy, đại đa số những người cao niên trên hành tinh vẫn giữ được khả năng nhận thức của mình. Chuyện tương tự cũng được quan sát thấy trong chứng sa sút trí tuệ, với thống kê của Hoa Kỳ cho thấy rằng 13,9% người Mỹ trên 71 tuổi bị sa sút trí tuệ.
Do đó, sa sút trí tuệ không phải là một phần lành mạnh của quá trình lão hóa, và nhiều người ở độ tuổi 90 trở lên vẫn sống mà không có các dấu hiệu của tình trạng này. Điều đó nói lên rằng, nếu bạn bị suy giảm trí nhớ và cảm thấy như suy nghĩ của mình chậm lại, bạn nên đi khám. Các chuyên gia y tế nói rằng duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, lối sống năng động và điều trị các vấn đề y tế đều có thể giúp hầu hết mọi người bảo vệ sức khỏe nhận thức của họ cũng như bảo vệ họ thoát khỏi chứng sa sút trí tuệ.
- Xem thêm: Nỗi buồn lớn nhất của tuổi già
Cách bạn già đi chủ yếu phụ thuộc vào gien của bạn
Bạn có nên “cảm ơn” bố và mẹ vì bạn đã lão hóa chậm hơn so với các bạn cùng lứa tuổi với mình? Các chuyên gia y tế nói rằng “không nhất thiết”, vì chúng ta có xu hướng đánh giá quá cao khả năng ảnh hưởng của gien đối với thể trạng, sức khỏe và thậm chí là tuổi thọ của chúng ta.
Vì vậy, ngay cả khi bạn nghĩ rằng bạn có di truyền kém, đừng coi đó là một bản án, đặc biệt là vì các nhà khoa học hiện nay biết rằng thói quen và lối sống của chúng ta có khả năng bật và tắt một số gien nhất định.
Lựa chọn lối sống của chúng ta dự đoán hơn 60% sức khỏe, chất lượng cuộc sống và tuổi thọ của chúng ta. Vì vậy, ăn uống và ngủ tốt, tập thể dục nhiều, không hút thuốc và hạn chế rượu bia đều đóng vai trò quan trọng hơn nhiều đến sức khỏe và tuổi thọ của bạn so với gien di truyền.
Những người lớn tuổi nên tránh tập thể dục để khỏi bị thương
Có một quan niệm sai lầm đã lâu, đó là việc xây dựng cơ bắp và thể lực là nguy hiểm hoặc đơn giản là không hiệu quả đối với người lớn tuổi. Nỗi sợ hãi về chấn thương, sự cần thiết phải điều chỉnh bài tập cá nhân, và cơn đau thường kèm theo các bệnh mãn tính đều khiến nhiều người cao niên tin rằng tập thể dục sẽ gây hại cho họ nhiều hơn là có lợi, nhưng hầu hết các bác sĩ và các nhà nghiên cứu hoàn toàn không đồng ý với quan niệm đó.
Ngay cả khi việc đến phòng tập thể dục, tập yoga hoặc chạy bộ đều không dành cho bạn vì bất cứ lý do gì, các bác sĩ vẫn khẳng định rằng bạn có thể tham gia và hưởng lợi từ một số hình thức hoạt động thể chất.
Viện Y tế Quốc gia đã tiết lộ trong một bài báo, “Tập thể dục và hoạt động thể chất không chỉ tuyệt vời cho sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn mà còn có thể giúp bạn duy trì sự độc lập khi đã có tuổi”. Một nghiên cứu gần đây, cho thấy rằng khả năng xây dựng cơ bắp không bị giảm xuống do thiếu trải nghiệm; vì vậy, ngay cả khi bạn bắt đầu tập thể dục ở độ tuổi 60 hoặc 70, bạn vẫn có thể tăng cường khối cơ hiệu quả như một vận động viên giàu kinh nghiệm.
Đã quá muộn để ngừng hút thuốc khi bạn đã lớn tuổi
Dù là ở lứa tuổi nào, việc bỏ thuốc lá vẫn rất khó, thậm chí còn khó hơn khi bạn đã mắc kẹt với thói quen trong nhiều năm. Nhưng đừng để bộ não của bạn viện lý do rằng thiệt hại đã xảy ra và đã quá muộn để bạn từ bỏ. “Bất kể bạn đã hút bao lâu và hút bao nhiêu điếu một ngày, sức khỏe của bạn sẽ bắt đầu được cải thiện ngay sau khi bạn bỏ thuốc lá. Một số lợi ích sức khỏe là ngay lập tức, một số lợi ích lâu dài hơn, nhưng điều quan trọng là không bao giờ quá muộn”, trang web Dịch vụ Y tế Quốc gia nêu rõ.
Trong số những lợi ích tức thì của việc bỏ hút thuốc là cải thiện khứu giác và vị giác, giảm khả năng bị nhiễm trùng đường hô hấp, thở sâu hơn và cải thiện lưu thông máu. Chỉ sau 1 năm bỏ thói quen có hại, nguy cơ bị nhồi máu cơ tim của bạn sẽ giảm đi một nửa, bất kể bạn ở độ tuổi nào.
- Xem thêm: Người già nên tránh
Thị giác và răng yếu
Có phải thị lực của bạn sẽ suy giảm theo tuổi tác không? Hầu hết mọi người sẽ trả lời là “có”, nhưng sự thật không nhất thiết là như vậy. Bạn thấy đó, lý do tại sao nhiều người trưởng thành cảm thấy thị lực của họ giảm sút là do tình trạng sức khỏe tiềm ẩn. Như bác sĩ lão khoa, tiến sĩ Alicia Arbaje đã trình bày trong một cuộc phỏng vấn với Business Insider, những nguyên nhân phổ biến gây mất thị lực bao gồm “Lưu thông máu kém, hoặc tiểu đường, huyết áp cao hoặc đột quỵ”.
Thật thú vị, bà nói thêm, “Bây giờ, những gì chúng tôi biết là thị lực của bạn có thể thay đổi theo thời gian. Độ sắc nét của thị lực cũng vậy, nhưng điều đó không giống như việc bạn kém thị lực”, một “triệu chứng” nhất định của tuổi già, và rụng răng cũng thế. Nếu bạn giữ gìn sức khỏe, vệ sinh răng miệng của mình, đi khám và làm sạch răng thường xuyên thì không có lý do gì khiến bạn bị mất các chiếc răng cả. Chỉ là nhiều người có xu hướng bỏ bê sức khỏe răng miệng, đặc biệt là ở những năm còn trẻ, đó là nguyên nhân gây ra các vấn đề răng miệng lâu dài và rụng răng ở tuổi già.
Quên đi việc học hỏi nếu bạn đã cao tuổi
Nhiều người lầm tưởng rằng việc học tập và phát triển trí não chỉ dành cho trẻ em và các học sinh, người ta sẽ bỏ qua cho bộ não của họ khi họ bước vào tuổi 40 và hơn thế nữa. Mặc dù có thể đúng là việc học hỏi những thông tin mới không còn dễ dàng khi chúng ta không còn trẻ nữa, nhưng chắc chắn người cao tuổi vẫn có những lợi thế riêng của độ tuổi. Vấn đề là những người lớn tuổi học mọi thứ một lần và nhớ mãi mãi, trong khi tuổi trẻ có thể quên những thông tin mới sớm hơn nhiều so với người lớn, theo nghiên cứu thần kinh.
Do đó, việc học các kỹ năng và thông tin mới về thế giới và thử thách trí não của bạn luôn vẫn là điều tốt, bất kể bạn ở độ tuổi nào. Trên thực tế, tham gia vào các hoạt động học tập và tự học hỏi để thực hiện các kỹ năng mới thậm chí có thể cải thiện khả năng nhận thức tổng thể của bạn về lâu dài.
Cô đơn và trầm cảm là do quá trình lão hóa
Thừa nhận các vấn đề về cảm xúc và tinh thần là rất khó, cho dù bạn ở độ tuổi nào vì vẫn còn rất nhiều kỳ thị xung quanh các vấn đề như trầm cảm và lo lắng. Ngoài ra, bạn có thể cảm thấy không muốn tạo gánh nặng cho các thành viên trong gia đình về các vấn đề tình cảm của mình và thường tìm kiếm sự hỗ trợ tâm lý tốn kém, đặc biệt nếu bạn có một tình trạng thể chất tiềm ẩn gây ra trầm cảm.
Tuy nhiên, điều quan trọng là không nên xuôi tay, chấp nhận cảm giác buồn chán và cô đơn, bởi vì chúng không phải là một phần bình thường của cuộc sống ở mọi lứa tuổi. Mặc dù duy trì mối quan hệ gia đình, giữ liên lạc với bạn bè và tham gia vào các hoạt động xã hội có thể giúp nhiều người cảm thấy tốt hơn, nhưng điều quan trọng không kém là nhận ra những điều này vẫn chưa đủ và cần tìm kiếm sự trợ giúp của chuyên gia.
Tăng cân vì quá trình trao đổi chất chậm lại
Quan niệm sai lầm này bắt nguồn từ sự nhầm lẫn phổ biến của hai thuật ngữ: tiêu hóa và trao đổi chất. Mặc dù tốc độ tiêu hóa thức ăn của bạn có thể trở nên chậm hơn theo thời gian, nhưng quá trình trao đổi chất (một loạt các phản ứng hóa học phức tạp xảy ra ở cấp độ phân tử để giúp cung cấp năng lượng cho cơ thể và sản xuất các hợp chất thiết yếu khác nhau cho cơ thể) thường vẫn nhất quán trong suốt cuộc đời của một người.
Sự trao đổi chất của bạn không liên quan mấy đến việc tăng cân trong hầu hết các trường hợp, và thủ phạm thực sự đằng sau số cân tăng thêm đó là một lối sống kém năng động theo các bác sĩ. Giải pháp khá rõ ràng: chỉ cần vận động nhiều hơn bất cứ khi nào có thể và đừng bỏ bê việc tập thể dục.
- Xem thêm: Già
Chỉ có phụ nữ bị loãng xương
Loãng xương là tình trạng các mô xương dần dần thay đổi cấu trúc, trở nên xốp hơn và mất dần sức mạnh. Mặc dù tình trạng này thực sự phổ biến hơn ở phụ nữ cao tuổi, nhưng nó cũng có thể và ảnh hưởng đến rất nhiều người đàn ông lớn tuổi, đó là một vấn đề, vì điều này thường được cho là chỉ ảnh hưởng đến phụ nữ.
Theo Tổ chức loãng xương quốc tế, cứ 1 trong 3 phụ nữ trên 50 tuổi bị loãng xương, nhưng khoảng 1/5 nam giới ở độ tuổi tương tự cũng như vậy. Tuy loãng xương phổ biến hơn đối với phụ nữ, nhưng cũng có tới 25% nam giới mắc bệnh này. Cuối cùng, nếu bạn là phụ nữ ở độ tuổi 50 trở lên, đừng nghĩ rằng bạn sẽ tự động bị loãng xương, vì 67% phụ nữ không mắc bệnh này. Để ngăn ngừa loãng xương, hãy ăn nhiều thực phẩm giàu calci và vitamin D, và đừng quên tập thể dục thường xuyên.
