Dạo gần đây, lướt mạng xã hội, chắc hẳn bạn cũng thấy từ khóa “MRI toàn thân” xuất hiện ngày càng nhiều. Từ những ngôi sao Hollywood đến các influencers Việt, ai cũng “check-in” tại các phòng khám sang chảnh, khoe rằng mình đã thực hiện phương pháp này để “tầm soát mọi nguy cơ”.
Bạn có tò mò không? Là một người quan tâm đến sức khỏe, tôi luôn muốn tìm hiểu và chia sẻ những câu chuyện thực tế, giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn nhất về mọi trào lưu. Vậy, MRI toàn thân có thực sự là “tấm vé bảo hiểm” cho sức khỏe mà chúng ta đang tìm kiếm, hay chỉ là một trào lưu đắt đỏ, được “thổi phồng” quá mức? Hãy cùng tôi khám phá nhé!
Không tia X, không đau, chụp cái là biết hết?
MRI toàn thân (Full-body MRI) là kỹ thuật chụp cộng hưởng từ – thay vì chụp từng khúc, thì “quét một phát từ đầu đến chân”, cho ra hình ảnh rõ như soi gân cá lóc. Không dùng tia X, không bức xạ, chỉ có từ trường và sóng radio, nghe hiền như nước mưa.
Các bác sĩ nói phương pháp này giúp phát hiện sớm nhiều bất thường, nhất là khối u – kể cả khi chưa có triệu chứng. Vậy nên, người nổi tiếng với lịch trình “bận như siêu thị Tết” và nhu cầu giữ gìn nhan sắc như vàng, không tiếc tiền chụp cái “rột” cho yên tâm. Rồi họ đăng ảnh nằm trên máy MRI, kèm caption kiểu: “Yêu thương bản thân là điều đầu tiên cần làm”, khiến hội bạn thân giật mình, tưởng bạn mắc bệnh gì…
Thế là dân mạng cũng xôn xao. Người thì khen: “Đáng tiền đó, phát hiện sớm là sống lâu”. Người thì bảo: “Chụp xong thấy khỏe vì… chưa chết!”. Còn tôi, vẫn chưa yên tâm lắm…
Nhưng… liệu có đáng để “quét” cả túi tiền lẫn tinh thần?
Một lần chụp MRI toàn thân hiện nay ở Việt Nam phổ biến trong khoảng 10 đến 15 triệu đồng – mức giá không phải rẻ, nhưng cũng không quá “trên trời” như vài tin đồn mạng. Tất nhiên, nếu bạn chọn phòng VIP, máy xịn, hoặc yêu cầu kỹ thuật đặc biệt thì giá có thể đội lên đến 20–30 triệu, thậm chí cao hơn ở những cơ sở “ngửi thôi cũng thấy mùi sang”.
Thế nên, trước khi “nằm yên để máy quét”, bạn cũng nên tự hỏi: mình đang mua sự an tâm, hay mua một nỗi lo mới?
Vì máy MRI cực kỳ “thính”. Nó phát hiện cả những chi tiết nhỏ như vết sẹo cũ, nốt lành tính hay tụ dịch vặt vãnh. Tỉ lệ “dương tính giả” khá cao, nghĩa là báo động sai – giống như chó sủa nhầm bóng người. Rồi bạn sẽ cầm tờ kết quả đầy chữ “cần theo dõi”, “bất thường nhỏ”, “chưa rõ bản chất”… mà tim đập như nghe điểm thi đại học.
Kế tiếp là gì? Là chuỗi xét nghiệm tiếp theo: nội soi, sinh thiết, siêu âm, PET scan… Và đương nhiên, tiền lại bay như lá mùa thu. Chưa kể, từ lúc chờ kết quả đến khi có chẩn đoán chính xác, bạn sẽ sống trong tình trạng “bán tín bán nghi” – một dạng stress chẳng máy nào đo được.
Chưa hết, MRI toàn thân dù hiện đại cũng không thay thế được các phương pháp sàng lọc chuẩn đã có từ lâu. Nội soi đại tràng vẫn là vua trong việc phát hiện polyp ruột; chụp nhũ ảnh vẫn là hoàng hậu trong phát hiện ung thư vú. MRI toàn thân không “tranh ngôi” được.
Có nên chụp không? Câu trả lời là: Tùy… bạn tỉnh tới đâu
Tôi không có câu trả lời đúng cho tất cả. Nhưng có vài câu hỏi bạn nên tự hỏi trước khi nhảy vào máy:
- Bạn có yếu tố nguy cơ cao không? (Tiền sử gia đình, hút thuốc, béo phì, ung thư…)
- Bạn có triệu chứng gì kéo dài không? (Sụt cân, ho khan, mệt mỏi, đau không rõ lý do…)
- Bạn đã làm đủ các xét nghiệm cơ bản chưa? (Khám tổng quát, thử máu, siêu âm…)
Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao, MRI toàn thân có thể là một lựa chọn hợp lý. Nhưng nếu bạn đang khỏe mạnh, ăn ngủ đều, không thấy triệu chứng gì – thì có khi nên đầu tư vào món ăn ít đường, ngủ đúng giờ và lâu lâu đi dạo công viên. Rẻ hơn, dễ thực hiện hơn, và ít khi khiến bạn mất ngủ vì một cái “nốt lạ”.
Lắng nghe cơ thể, chứ đừng chỉ nghe người nổi tiếng
Tôi tin rằng chăm sóc sức khỏe là điều nên làm – nghiêm túc và đều đặn. Nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc chạy theo mọi trào lưu y tế đắt đỏ, chỉ vì ai đó có nhiều lượt follow đã làm trước.
MRI toàn thân là một công cụ chẩn đoán – không phải lá bùa hộ mệnh. Nó không bảo đảm bạn không bệnh, nó chỉ giúp bác sĩ nhìn thấy những điều mà mắt thường không thấy. Nhưng có lúc, thấy quá nhiều cũng chưa hẳn là tốt.
Giá như máy MRI có thể quét được cả sự hoang mang, thì sau mỗi lần chụp, người ta sẽ được yên tâm thật sự – thay vì chỉ yên tâm tạm thời rồi băn khoăn cả tháng sau đó…
