Một trong những gương mặt biểu tượng của điện ảnh Hoa ngữ – Lý Liên Kiệt – vừa có tiết lộ bất ngờ: ông đang sống với chứng tự kỷ ở tuổi ngoài 60. Và điều khiến ông lo sợ nhất không phải là bệnh tật hay đối thủ trên màn ảnh, mà là… đám đông.
“Cứ mỗi lần đến nơi ồn ào, tôi lại thấy hoảng loạn. Tôi chỉ muốn trốn đi, tìm một nơi yên tĩnh để ở một mình.”
Câu nói tưởng chừng đơn giản đó lại mở ra một lát cắt tâm lý sâu sắc – thứ mà công chúng hiếm khi nghĩ đến sau ánh hào quang của một ngôi sao võ thuật huyền thoại.
Một đời tung hoành, một thời thu mình
Từ Thiếu Lâm Tự, Hoàng Phi Hồng đến Anh hùng, Anh em nhà Expendables, Lý Liên Kiệt không chỉ chinh phục điện ảnh châu Á mà còn vươn ra Hollywood. Thế nhưng, hình ảnh gần đây của ông – gầy gò, tóc bạc trắng, ánh mắt trầm mặc – khiến người hâm mộ không khỏi ngỡ ngàng.
Thực tế, sức khỏe của ông đã sa sút rõ rệt từ hơn một thập kỷ qua. Trong một cuộc trò chuyện với báo chí, Lý Liên Kiệt từng thẳng thắn thừa nhận: “Tôi từng có giai đoạn rất đau đớn vì bệnh cường giáp và chấn thương cột sống. Mỗi ngày thức dậy, tôi không thể biết mình có thể đi được hay không.”
Không chỉ mắc bệnh cường giáp (hyperthyroidism) – khiến tim đập nhanh, cơ thể sụt cân, tinh thần dễ hoảng loạn – ông còn bị tổn thương cột sống nghiêm trọng sau nhiều năm đóng phim hành động không sử dụng diễn viên đóng thế.
Điều đáng nói là các triệu chứng này dễ bị nhầm với trạng thái tâm lý căng thẳng hoặc rối loạn cảm xúc, và chính ông cũng phải trải qua nhiều năm mới học cách “đọc hiểu cơ thể mình”.
Tự kỷ – mảnh ghép muộn của một cuộc đời đầy tiếng vỗ tay
Gần đây, Lý Liên Kiệt tiết lộ thêm rằng ông mang các biểu hiện của chứng tự kỷ nhẹ (một dạng trong phổ rối loạn phát triển thần kinh). Sự kết hợp giữa bệnh lý cơ thể và tổn thương tinh thần khiến ông ngày càng rút lui khỏi xã hội.
Đây không phải lần đầu một người nổi tiếng lên tiếng về vấn đề này. Nhưng việc một hình tượng “bất khả chiến bại” như Lý Liên Kiệt công khai thừa nhận nỗi sợ – và nhu cầu được yên tĩnh – là điều hiếm thấy trong văn hóa Á Đông.
“Người hùng” cũng cần được yếu đuối?
Tự kỷ ở người trưởng thành đang được y học quốc tế nghiên cứu nghiêm túc hơn. Theo các thống kê tại Nhật Bản và Mỹ, có đến 1% người trưởng thành có dấu hiệu của chứng tự kỷ nhẹ nhưng chưa từng được chẩn đoán. Đó là những người có thể rất thành công, giao tiếp tốt, nhưng lại cảm thấy kiệt sức, xa cách hoặc không tìm được kết nối thật sự với xã hội.
Lý Liên Kiệt, suốt hàng chục năm, đã sống trong nhịp độ biểu diễn và tương tác cao – thứ mà với một người có thần kinh nhạy cảm, có thể là một sự bào mòn vô hình.
“Khi bạn quá quen với tiếng vỗ tay, bạn sẽ quên cách nghe tiếng lòng mình,” một nhà trị liệu tâm lý bình luận.
Lặng thinh để lắng nghe
Kể từ khi lui về hậu trường, Lý Liên Kiệt chọn sống an tĩnh hơn. Ông theo học Phật pháp, dành thời gian thiền định và tránh xa truyền thông. Trong một vài lần xuất hiện hiếm hoi, ông cho biết: điều quan trọng nhất bây giờ không còn là đóng phim hay giữ hình ảnh “siêu sao”, mà là “làm hòa với chính mình”.
Việc công khai tình trạng tâm lý và sức khỏe của ông – dù muộn – đã giúp công chúng hiểu rằng: phía sau mỗi ánh hào quang là một cái giá phải trả, mà không phải ai cũng đủ sức gánh.
Khi người hùng không cần phải mạnh mẽ mãi mãi
Không ít người xem đây là sự “rơi rụng” hình tượng. Nhưng thực tế, đó lại là một hình ảnh người hùng rất thật – người dám bước qua kỳ vọng của công chúng để sống đúng với bản thể.
Có lẽ, điều Lý Liên Kiệt cần nhất lúc này không phải là sự ngưỡng mộ, mà là sự thấu cảm. Một ánh nhìn bớt kỳ vọng, bớt xét nét – dành cho một con người từng “đánh đông dẹp bắc”, nhưng nay chỉ cần một góc yên lặng để sống trọn vẹn.
Và biết đâu, trong sự tĩnh lặng ấy, ông lại tìm thấy một dạng sức mạnh khác – không đến từ cơ bắp, mà đến từ sự chấp nhận.