Tỷ lệ mũ bảo hiểm không đạt chuẩn vẫn còn ở mức đáng báo động. Cùng lúc, phụ tùng xe máy bị làm giả ngày càng tinh vi, từ bugi, má phanh đến dầu nhớt, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn ngay từ những chi tiết nhỏ nhất.
Liệu đã đến lúc cộng đồng phải nhìn lại thói quen tiêu dùng dễ dãi và tâm lý “đối phó” trong lựa chọn sản phẩm?
Khảo sát của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia trên 540 mũ bảo hiểm cho thấy: 25,9% không đạt chuẩn, phần lớn là loại “mũ lưỡi trai” có vỏ nhựa mỏng, không lớp xốp hoặc xốp rất mỏng – hoàn toàn không bảo vệ được đầu người dùng khi xảy ra va chạm.
Nguy hiểm hơn, các loại mũ này thường giả mạo kiểu dáng hoặc nhãn hiệu của thương hiệu uy tín, được bày bán rộng rãi ở vỉa hè, tiệm tạp hóa nhỏ và thậm chí qua mạng xã hội – với giá chỉ vài chục nghìn đồng.
Đáng nói, nhiều người biết rõ là mũ giả nhưng vẫn chọn mua, vì nghĩ đó là “giải pháp tình thế” để tránh bị xử phạt khi ra đường.
Không chỉ mũ, phụ tùng xe máy giả – đặc biệt là những bộ phận liên quan đến an toàn như lốp, má phanh, bugi, dây đai – đang âm thầm đe dọa người dùng.
Chúng bị làm giả từ bao bì, tem chống hàng giả đến thương hiệu. Hình thức tinh vi đến mức trộn lẫn với hàng thật, rất khó phát hiện. Hệ quả là xe có thể hư hỏng đột ngột, cháy nổ hoặc nổ lốp khi vận hành.
Thậm chí, nhiều mẫu xe điện, xe máy còn sao chép gần như nguyên mẫu kiểu dáng từ sản phẩm chính hãng – gây nhầm lẫn và vi phạm nghiêm trọng quyền sở hữu trí tuệ.
Thượng tá Nguyễn Văn Bình (Công an TP.HCM) cho biết: Các đối tượng sản xuất hàng giả ngày càng tinh vi, chia nhỏ khâu sản xuất, thuê xưởng ở vùng hẻo lánh để né tránh kiểm tra.
Riêng tháng 6/2025, Công an TP.HCM triệt phá một đường dây làm dầu nhớt giả quy mô lớn, khởi tố nhiều bị can. Tuy nhiên, ông Nguyễn Viết Hồng – Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng TP.HCM – cho rằng: “Ngay cả tem chống giả cũng bị làm giả, khiến người dân khó phân biệt.”
Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) không chỉ nâng cao nhận thức cộng đồng qua các chiến dịch như “Toàn dân đội mũ đạt chuẩn”, mà còn trực tiếp tham gia 342 vụ xử lý phụ tùng giả trong năm 2024, và thêm 177 vụ trong nửa đầu năm 2025.
Một vụ kiện kéo dài 7 năm về xâm phạm kiểu dáng công nghiệp gần đây kết thúc với chiến thắng thuộc về doanh nghiệp thành viên của VAMM – minh chứng cho sự quyết liệt trong bảo vệ sản phẩm chính hãng.
Bà Đại Khả Quỳnh – đại diện VAMM – nhấn mạnh: “Hàng giả hiện nay giống hàng thật đến mức khó tin. Có tem hợp quy, dán thương hiệu, thậm chí trưng bày đẹp mắt.”
Giải pháp lâu dài không chỉ đến từ lực lượng chức năng hay doanh nghiệp, mà phải bắt đầu từ thói quen người tiêu dùng: ưu tiên mua tại đại lý chính hãng, kiểm tra hóa đơn, phiếu xuất xưởng, và sẵn sàng tố giác vi phạm qua các kênh chính thức.
Hàng giả không chỉ là rủi ro pháp lý, mà còn là hiểm họa tính mạng. Với mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy – nơi một sơ suất nhỏ có thể đổi bằng cả mạng sống, người tiêu dùng không nên dễ dãi.
- Xem thêm: Cái mũ… tai hại!