Một nghiên cứu mới cho thấy đọc là một phương pháp hữu hiệu nhất cải thiện thái độ về nhóm người mà xã hội thường nhìn bằng con mắt e dè như những người đồng tính, chuyển giới và người nhập cư.
Ma lực của Harry Potter có thể giúp trẻ em chín chắn, “trưởng thành” hơn khi nhìn nhận về người đồng tính, chuyển giới và người “ngoài nhóm”.
Nghiên cứu mới này cho rằng đọc Harry Potter, bộ tiểu thuyết bán chạy nhất của J.K. Rowling, giúp cải thiện thái độ đối nhóm người bị kỳ thị hoặc bị coi là xấu: nhóm đồng tính, chuyển giới, người nhập cư, tị nạn… vì trẻ em sẽ “nhiễm” dần, hình dung ra và nhận thức được một cách tự nhiên trong quá trình đọc-hiểu, tiếp nhận các câu chuyện.
Chính sự đồng cảm và gắn bó chặt chẽ của những người trẻ tuổi với tính cách của Harry – và sự phản đối cái xấu của Voldemort – là điều mà nhà nghiên cứu cho rằng đã làm cho độc giả bớt thành kiến về “người ngoài nhóm” như người đồng tính, chuyển giới và người nhập cư.
Các nhà nghiên cứu từ 4 trường đại học khác nhau đã hợp tác nghiên cứu, kiểm tra thái độ của những người đã đọc Harry Potter từ thời học sinh tiểu học khi lên trung học và đến lúc trở thành sinh viên đã thay đổi thế nào.
Tính kiên định là chủ điểm xuyên suốt trong tiểu thuyết: chống lại tội ác của Voldemort và tính “phát xít” của ông ta. Điều đó còn được đề cập thông qua thân phận của những “sinh vật lạ” bị đối xử bất công.
Các nhà nghiên cứu chỉ rõ: tính cách của Harry tạo ra cho độc giả những nỗ lực để hiểu và cảm thông khó khăn của “người lạ”. Khi nói về cuốn sách của mình, bà Rowling cũng thừa nhận rằng bà nghĩ đến Dumbledore như một người tình dục đồng giới nam.
Bà Rowling từng nói: “Tôi muốn Harry rời khỏi thế giới của chúng ta và giải quyết được những vấn đề y như vậy trong thế giới phù thuỷ. Nếu bạn là người kiên định, trong sáng và quyết chống đối đến cùng tình trạng bất bình đẳng, sự phân cấp thì đó hoàn toàn là chuyện ảo tưởng bởi sự phân biệt và những bất công đầy dẫy thế giới này”.
Bài báo The greatest magic of Harry Potter: Reducing prejudice công bố trên Tập san Tâm lý học xã hội ứng dụng, chỉ rõ: các nghiên cứu tiến hành ở trẻ em và thanh thiếu niên, những người đã đọc và thảo luận các phần đề cập trực tiếp đến vấn đề thành kiến trong bộ sách cho thấy “sự cải thiện thái độ” của họ về người nhập cư hoặc người đồng tính nam nếu họ yêu mến, đồng cảm với cá tính của Harry.
Tiến sĩ Loris Vezzali nói với tờ Huffington Post: “Tôi và đồng nghiệp nghĩ rằng sự đồng cảm – thấu hiểu là yếu tố then chốt trong việc giảm thiểu định kiến”.
“Thái độ của trẻ em dễ uốn nắn hơn nên đó sẽ là lợi thế và vấn đề cần đặc biệt quan tâm của nhà giáo dục để đối phó, khắc phục thái độ phân biệt, kỳ thị, những thành kiến ngay từ lúc còn bé, khi mà thái độ vẫn chưa hằn sâu đến mức trơ không thể thay đổi được nữa”.
