Năm 2017 là một năm “sáng” nhất của thị trường chứng khoán nước ta trong mười năm trở lại đây. VN-Index tăng gần gấp rưỡi (hơn 48%) và tháng đầu năm 2018 vẫn trong những ngày tươi đẹp. Vậy nhưng, có phải đa phần nhà đầu tư kiếm được lợi nhuận tốt hay không?
Câu trả lời là không! Trên thị trường chứng khoán, sau mỗi giao dịch mua – bán, bên chắc chắn hưởng lợi chính là công ty chứng khoán của hai bên mở tài khoản, họ sẽ được hưởng phí mua – bán. Còn khi một người mua được cổ phiếu giá rẻ (và có cơ hội thu được lợi nhuận sau này) thì đâu đó đã có người phải bán cổ phiếu với giá thấp (và nhiều khả năng phải chấp nhận khoản lỗ, trừ khi trước đó người này mua được cổ phiếu với giá rẻ hơn nữa). Tương tự, khi một người xoa tay hài lòng vì bán được cổ phiếu ở vùng giá cao nhất và thu được khoản lợi nhuận, đồng nghĩa với việc đã có người mua số cổ phiếu này rồi sau đó không thể nào bán được với giá cao như vậy, nghĩa là đã lỗ.
Có một cách để giảm thiểu được tình trạng này, là không mua – bán ngắn hạn theo kiểu đầu cơ mà đầu tư dài hạn vào những cổ phiếu tăng trưởng. Bởi thị trường chứng khoán thế giới cũng như nước ta đều đã cho thấy, trong dài hạn, cổ phiếu của một doanh nghiệp tăng trưởng sẽ có chiều hướng đi lên. Ở nước ta, có thể xem cổ phiếu của Công ty cổ phần Sữa Việt Nam (VNM) là điển hình cho cổ phiếu thuộc loại này. Dù bạn mua ở mức giá nào, sau một vài năm, giá cổ phiếu (đã loại trừ cổ tức) sẽ cao hơn hẳn giá mua ban đầu.
Một trong những người cổ xúy cho phương thức đầu tư này chính là huyền thoại đầu tư Warren Buffett và một trong những câu nói nổi tiếng của ông nhằm lý giải cho sự yêu thích của mình đối với đầu tư dài hạn là “Dù cho chúng ta có tài năng hay nỗ lực đến đâu, một vài sự việc cần phải có thời gian. Bạn không thể nào sinh ra một em bé chỉ trong một tháng bằng cách làm cho chín người phụ nữ mang thai”. Cụ thể, Warren Buffett cho rằng đầu tư vào những công ty trong danh sách S&P 500 (một chỉ số dựa trên cổ phiếu phổ thông của 500 công ty có vốn hóa thị trường lớn nhất niêm yết trên sàn chứng khoán NYSE hoặc NASDAQ của Mỹ) về lâu dài sẽ giúp nhà đầu tư thu về khoản lợi nhuận lớn hơn so với đầu tư theo kế hoạch của các quỹ phòng hộ (Hedge funds). Warren Buffett đã chứng minh được điều này, khi áp dụng phương pháp mua – nắm giữ trong thời gian dài và chiến thắng trong cuộc đấu 10 năm (từ 1-1-2008 đến 31-12-2017) với Protégé Partners LLC, một quỹ phòng hộ sử dụng phương pháp đầu tư chính là mua bán cổ phiếu liên tục để thu về lợi nhuận ngắn hạn.
Tất nhiên, cùng quyết định đầu tư vào một cổ phiếu nào đó, nhưng nếu mua vào với giá rẻ thì khả năng sinh lời và tỷ suất lợi nhuận đạt được sẽ cao hơn hẳn người mua ở thời điểm giá cao. Vậy nên, nhà đầu tư cần hiểu rằng thị giá của cổ phiếu được quyết định bởi cung, cầu và độ nhạy của thị trường và thời điểm tốt nhất để đầu tư là khi giá cổ phiếu thấp hơn giá trị nội tại của nó, nghĩa là nó đang được định giá thấp.
Đầu tư là một việc khó, đòi hỏi nhiều kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm. Nếu như bạn không có đủ kiến thức thì sẽ rất khó để đầu tư lâu dài cũng như dự đoán về doanh nghiệp và ngành đó sẽ ra sao trong vài năm tới. Lời khuyên từ Warren Buffett, rằng “Không bao giờ đầu tư vào doanh nghiệp mà bạn không hiểu gì về nó. Hoặc ít nhất là cho đến khi bạn có một ít kiến thức đủ để làm điều đó” luôn có giá trị, dù bạn theo đuổi chiến lược đầu tư nào đi chăng nữa.
