🌏 Một vệt biên giới đổ máu giữa Thái Lan và Campuchia. Một cơn bão tràn về miền Trung, cuốn theo mạng người và mái nhà. Giá vàng đứng yên như thể đang chờ một tín hiệu sinh tử. Và TP.HCM, giữa mùa mưa, nắng vẫn gay gắt, mưa vẫn bất chợt – như nhịp đập bất định của thế giới tuần qua.
Đó là một tuần mà không có gì thật sự bình yên, nhưng cũng không hoàn toàn tuyệt vọng. Khi khói lửa lan đến Đông Nam Á, khi viện trợ trở thành bẫy tử thần tại Gaza, thì Việt Nam vẫn cẩn trọng bước tới bằng tri ân, bằng tri thức và bằng những cải cách có chiều sâu. Thế giới đầy biến động, nhưng có những điều vẫn còn giữ được – và chúng ta không nên xem nhẹ điều đó.
Giao tranh Thái Lan – Campuchia: Cuộc khủng hoảng bị bỏ quên
Chỉ trong ba ngày từ 25 đến 27/7, khu vực biên giới Thái Lan – Campuchia rung chuyển vì các loạt pháo kích qua lại. Ít nhất 34 người thiệt mạng, hơn 168.000 người phải di tản, hàng chục ngàn người Campuchia sơ tán sang phía Thái Lan. Các trại tị nạn dựng vội, thực phẩm thiếu, nước sạch cạn, y tế không đủ.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump – trong vai trò trung gian bất đắc dĩ – đã cố gắng thúc đẩy một bản ghi nhớ ngừng bắn, thậm chí kết hợp đàm phán thương mại với hòa bình khu vực. Nhưng tất cả nhanh chóng sụp đổ vì thiếu ràng buộc và lòng tin. Trong khi Trump vẫn tiếp tục chơi golf ở Scotland, những quả pháo vẫn rơi xuống bên kia bán đảo Đông Dương.
Một cuộc xung đột vùng biên – tưởng nhỏ – lại là tín hiệu báo động lớn. Nó phơi bày khoảng trống của cơ chế an ninh khu vực và cho thấy: ngay cả nơi từng yên bình như Đông Nam Á cũng có thể trở thành điểm nóng nếu thiếu kiểm soát, thiếu tin cậy, và quá nhiều tham vọng chính trị lẫn cá nhân.
Gaza – Sudan – Congo – Ukraine: Những vùng xám nhân đạo
Tại Gaza, trong khi quân đội Israel tuyên bố “tạm dừng chiến thuật” để mở đường cứu trợ, thì các báo cáo thực địa lại cho thấy ít nhất 42 người Palestine bị bắn chết ngay khi đang xếp hàng nhận lương thực. Tổng cộng 127 người chết vì suy dinh dưỡng, 85 trong số đó là trẻ em.
Tại Sudan, lực lượng RSF công bố thành lập chính phủ song song, chia cắt đất nước về mặt quyền lực. Một nửa dân số đối mặt với nạn đói. Ở Congo, phiến quân ADF tấn công một nhà thờ Công giáo, giết chết 38 người giữa buổi lễ cầu nguyện.
Chiến sự tại Ukraine vẫn tiếp diễn. Nga tuyên bố chiếm giữ một số khu vực ở Donetsk, mở đợt tấn công mùa xuân. Còn Ukraine kháng cự bằng từng đợt phản công nhỏ lẻ – cuộc chiến chưa lùi bước, dù thế giới dường như đã quen với nó.
Những nơi từng được gọi là “vùng tranh chấp” nay trở thành “vùng chết” – nơi ngay cả nhân đạo cũng không còn được tôn trọng như một giá trị tối thiểu.
Donald Trump – Khi chính sách ngoại giao trở thành sân golf mở rộng
Tuần này, ông Trump có mặt tại Scotland – không phải để dự hội nghị mà để chơi golf và gặp các quan chức EU. Đồng thời, ông cũng đứng ra làm trung gian đàm phán cho cuộc xung đột Thái – Miên, đưa ra kế hoạch kết hợp kinh tế – hòa bình.
Kết quả? Không bên nào tuân thủ, và người chết vẫn tăng.
Trump không cần cương vị Tổng thống để trở thành trung tâm truyền thông. Nhưng những gì đang xảy ra cũng đặt lại câu hỏi: liệu kiểu ngoại giao cá nhân hóa, phi thể chế, “thương lượng như làm deal bất động sản” có phù hợp với những tình huống đòi hỏi trách nhiệm và cam kết đa phương?
Bão Wipha – Nghệ An – Thanh Hóa: Không chỉ là gió, mà là nỗi đau
Bắt đầu từ chiều tối 21/7, bão số 3 – Wipha – đổ bộ vào các tỉnh Bắc Trung Bộ, gây ra mưa lớn, lũ quét và sạt lở đất nghiêm trọng. Tại Nghệ An, ít nhất 4 người thiệt mạng và mất tích, hơn 3.700 căn nhà bị hư hỏng, nhiều điểm trường và trụ sở cơ quan bị tốc mái.
Hàng trăm người dân ở các huyện Quế Phong, Kỳ Sơn, Tương Dương đã bị cô lập nhiều ngày. Đội cứu hộ phải băng rừng, vượt suối để tiếp cận. Những cơn mưa không chỉ mang theo nước mà còn mang theo cả tiếng khóc – vì mất nhà, vì mất người thân, vì mất phương hướng.
Bão không còn là bất ngờ. Nó là nhắc nhở về khả năng thích ứng của ta với một thế giới thời tiết cực đoan hơn mỗi năm. Câu hỏi không còn là “khi nào có bão”, mà là “chúng ta đã sẵn sàng chưa?”
Việt Nam: Điểm sáng của tri ân, học thuật và chính sách bền vững
Ngày 27/7, cả nước đồng loạt tưởng niệm Ngày Thương binh – Liệt sĩ. Tại Trường Sơn, hàng ngàn người đã có mặt dưới cơn mưa đại ngàn để thắp hương, để nghe kể lại những câu chuyện từ chiến tranh, và để nhắc nhau về nghĩa vụ gìn giữ ký ức.
Ở Bắc Ninh, An Giang, Côn Đảo, các hoạt động tri ân diễn ra đồng loạt: từ bữa cơm nghĩa tình đến xe 0 đồng, từ thăm viếng gia đình chính sách đến khám bệnh miễn phí. Lãnh đạo cấp cao – từ Tổng Bí thư đến Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội – đều có mặt tại những điểm tri ân.
Việt Nam không chỉ biết nhớ, mà biết làm cho sự nhớ ấy sống động. Đó là sức mạnh mềm – không phô trương, nhưng lan tỏa.
Giáo dục – Văn hóa – Học thuật: Những mũi nhọn lặng thầm
Bốn Huy chương Vàng Olympic Hóa học quốc tế, cùng thành tích lọt top 10 các môn Toán, Sinh học, Vật lý – Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế trong giáo dục STEM. Ba trường đại học lớn – cùng bổ nhiệm hiệu trưởng nữ, mở ra kỳ vọng về một thế hệ lãnh đạo mới với tầm nhìn cải cách.
Ở lĩnh vực văn hóa, ca sĩ Phương Mỹ Chi gây bất ngờ khi đoạt giải 3 tại cuộc thi “Sing! Asia” tại Singapore. Với chất giọng dân gian đặc trưng, cô gái từng nổi danh với “Quê em mùa nước lũ” đã đưa âm nhạc Việt chạm đến bạn bè quốc tế bằng cách riêng của mình.
Đô thị và chính sách: Từ chuồng cọp đến xe điện
TP.HCM ra quân tháo dỡ chuồng cọp khỏi hơn 1.000 căn hộ – mở lối thoát hiểm mới, và cũng là cách dẹp bỏ lối sống tiểu tiện ích từng thịnh hành.
Hà Nội công bố kế hoạch cấm xe máy chạy xăng nội đô từ 2026 – thí điểm khu phát thải thấp, hỗ trợ tài chính để người dân chuyển sang xe điện. Một sự chuyển mình thầm lặng, nhưng đáng giá.
Thành phố Hồ Chí Minh đã chọn Côn Đảo và Cần Giờ là hai khu vực tiên phong trong việc phát triển giao thông xanh. Theo đó, tại hai địa phương này, dự kiến chỉ cho phép đăng ký xe mới là xe điện hoặc xe sử dụng nhiên liệu sạch. Các phương tiện chạy xăng hiện có vẫn được giữ nguyên.
TP.HCM cũng đang nghiên cứu đề án chuyển đổi xe máy xăng sang xe máy điện cho đội ngũ tài xế công nghệ và giao hàng, dự kiến áp dụng chính sách hỗ trợ từ đầu năm 2026.
Ngoại giao: Việt Nam – Morocco và cánh cửa châu Phi
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thăm chính thức Morocco, gặp lãnh đạo hành pháp – lập pháp và ký kết các thỏa thuận hợp tác. Hai bên thống nhất trở thành “cửa ngõ” của nhau – Việt Nam đi vào châu Phi, Morocco bước vào ASEAN.
Ngoại giao không nhất thiết phải ồn ào. Chỉ cần đúng lúc, đúng người và đúng thông điệp.
Kinh tế và xã hội: Những biến số âm thầm
Giá vàng miếng SJC giữ mức 76,8 triệu đồng/lượng, vàng thế giới đứng yên tại 2.414 USD/ounce. Không lên, không xuống – như nhịp tim người đầu tư đang chờ một cơn biến động thực sự.
Trên mạng xã hội, filter “Tuổi thơ dữ dội” khuấy động ký ức thế hệ 9x, trong khi trào lưu #TôiCủa10NămSau trên Instagram khiến người trẻ nhìn lại mình – và cam kết thay đổi.
Còn ở TP.HCM, nắng gay gắt mỗi sáng và mưa dồn dập mỗi chiều vẫn là chuyện thường ngày. Nhưng giữa thời tiết đó, những ly trà đá vẫn chờ đón ta ở một vỉa hè quen – như cách thời cuộc có biến, nhưng lòng người vẫn cần điểm tựa nhỏ bé.
Kết luận: Giữ lấy vùng xanh trong lòng giữa những bản đồ đỏ
Tuần này, thế giới không có nơi nào thật sự yên ổn. Nhưng Việt Nam – bằng cách riêng của mình – vẫn giữ được một vài vùng xanh: vùng của lòng biết ơn, của học thuật bền bỉ, của chính sách âm thầm mà thiết thực.
Giữa thế giới đầy lằn ranh, có lẽ điều chúng ta cần nhất chính là những vùng giao nhau – nơi mà người ta còn muốn hiểu nhau, còn lắng nghe và còn tri ân.
