Mới đây, ban tổ chức “Giải thưởng thành tựu nhà khoa học nữ xuất sắc thế giới” do L’Oréal Enterprise Foundation và UNESCO đồng sáng lập đã công bố danh sách người chiến thắng lần thứ 24.
Năm nhà khoa học nữ xuất sắc đến từ 5 châu lục đã giành được Giải thưởng “Thành tựu nhà khoa học nữ xuất sắc thế giới” năm 2022 của L’Oréal-UNESCO vì những thành tích xuất sắc trong các lĩnh vực khoa học đời sống và môi trường.
Các nhà khoa học nữ xuất sắc đối mặt với những thách thức chưa từng có
Trong những năm vừa qua, thế giới phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, khoa học càng đóng một vai trò quan trọng hơn bao giờ hết, để khoa học phát huy được vai trò tốt hơn thì chúng ta phải dựa vào nhân tài khoa học và công nghệ, phụ nữ cũng là lực lượng chính trong nhân tài đội để đáp ứng những thách thức. Trong bối cảnh đó, L’Oréal Enterprise Foundation và UNESCO nhất quyết lựa chọn và tuyên dương các nhà khoa học nữ có đóng góp xuất sắc trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ hàng đầu. Giải thưởng năm nay tập trung vào các lĩnh vực khoa học đời sống và môi trường.
Danh sách các giải thưởng “Giải thưởng thành tựu nhà khoa học nữ xuất sắc nhất thế giới” của L’Oréal-UNESCO năm 2022
1. Giáo sư Maria Guadalupe Guzmán Tirado đại diện cho khu vực châu Mỹ Latinh và Caribe với công trình tiên phong về bệnh sốt xuất huyết và cách phòng bệnh.
2. Giáo sư Katalin Karikó đại diện cho khu vực Bắc Mỹ với công trình nghiên cứu khởi nguồn cho sự phát triển của công nghệ vắc-xin RNA ngừa bệnh Covid-19.
3. Giáo sư Hailan Hu, thuộc khu vực Châu Á – Thái Bình Dương với những khám phá quan trọng trong khoa học thần kinh, đặc biệt là bệnh trầm cảm.
4. Giáo sư Agnès Binagwaho đại điên cho khu vực Châu Phi và các Quốc gia Ả Rập, với những đóng góp đáng kể của bà trong việc cải thiện hệ thống y tế tại Rwandan.
5. Giáo sư Ángela Nieto và những khám phá về cơ sở phân tử của sự phát triển phôi thai của bà đã được chọn để đại diện khu vực Châu Âu.
Quá trình chọn lựa do Hội đồng giám khảo quốc tế gồm 11 nhà nghiên cứu xuất sắc về Khoa học Môi trường và Đời sống dưới sự chủ trì của Giáo sư Brigitte Kiefer, Giáo sư Khoa Tâm thần tại Đại học McGill (Canada) và Giám đốc Nghiên cứu tại INSERM (Pháp) thực hiện trên 59 đề cử trong danh sách gồm 358 ứng cử viên để chọn ra người đoạt giải đến từ 5 châu lục trên thế giới.
Kể từ năm 1998, L’Oréal đã hợp tác với UNESCO và cam kết tăng tỷ lệ và sự phát triển của phụ nữ trong lĩnh vực khoa học và khuyến khích nhiều phụ nữ hơn cống hiến cho khoa học. Theo Báo cáo Khoa học năm 2015 của UNESCO, trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, “hiện tượng trần kính” vẫn tồn tại: phụ nữ chỉ chiếm 29% tổng số nhà nghiên cứu khoa học và chỉ 11% các cơ sở học thuật châu Âu được tuyển dụng bởi phụ nữ cao tuổi. Trong số các vị trí, tỷ lệ nữ đoạt giải Nobel Khoa học chưa đến 4% trong lịch sử. Vẫn còn một chặng đường dài phía trước để thực sự thu hẹp khoảng cách giới trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học.
Theo Báo cáo khoa học mới nhất của UNESCO được công bố vào tháng 6-2021, mặc dù số lượng phụ nữ làm việc trong các ngành liên quan đến khoa học có sự gia tăng, nhưng vẫn chỉ đạt hơn 33% trên tổng số các nhà nghiên cứu khoa học toàn thế giới. Sự phát triển này vẫn là quá chậm và còn đó những những rào cản cho phụ nữ trong nghiên cứu khoa học. Ở châu Âu, 86% các vị trí Hàn lâm cấp cao là do nam giới nắm giữ và có chưa đến 4% giải Nobel khoa học được trao cho các nhà khoa học nữ khắp thế giới.
Sự vắng mặt của nữ giới trong các ngành Khoa học, Kỹ thuật, Công nghệ và Toán học là một trong những hệ quả của định kiến về giới tính khi cho rằng nam giới ưu việt hơn nữ giới về khả năng trong các ngành kể trên. Nghiên cứu đã cho thấy định kiến về giới tính có liên quan trực tiếp đến việc nữ giới chọn những ngành học và làm việc liên quan đến khoa học, cho dù có rất ít bằng chứng về sự vượt trội của nam giới trong các ngành này. Các định kiến về giới đang đặt ra gánh nặng cho cả hai giới, đặc biệt là phụ nữ với những rào cản trong thăng tiến sự nghiệp và phân biệt đối xử.
Mỗi năm, Quỹ L’Oréal và UNESCO cùng hợp tác để tôn vinh sự xuất sắc trong khoa học của 5 nhà nghiên cứu nữ nổi bật trên toàn thế giới. Kể từ khi thành lập chương trình vào năm 1998, đã có 122 người đạt giải và hơn 3,800 nhà khoa học trẻ tài năng, nghiên cứu sinh bậc tiến sĩ và sau tiến sĩ tới từ 110 quốc gia đã được vinh danh. Từ năm 2009 đến nay tại Việt Nam, L’Oreal đã vinh danh 32 nhà khoa học nữ có thành tích khoa học xuất sắc, trong đó có 2 nhà khoa học nữ Việt Nam được ghi tên vào danh sách Nhà khoa học nữ trẻ thế giới trong các năm 2015 và 2017.
