Hiện nay, các trung tâm thể hình thường trang bị nhiều loại máy móc nhằm hỗ trợ tối đa việc luyện tập. Tuy nhiên, theo huấn luyện viên Phạm Trường Sơn, chúng ta không nên lạm dụng máy móc trong luyện tập, xu hướng thế giới hiện nay là tập thể dục dựa trên chính trọng lượng của mình.
Tự tập với trọng lượng tốt hơn tập máy
Tham gia lớp săn chắc cơ thể của huấn luyện viên Phạm Trường Sơn tại công viên Tao Đàn (TP. Hồ Chí Minh), học viên thường được hướng dẫn luyện tập tự do bằng chính trọng lượng cơ thể, có thể sử dụng thêm dây kháng lực, tạ tay hoặc trái bóng. Theo HLV Trường Sơn, tập với máy móc thường chỉ dành cho những người mới bắt đầu luyện tập, người tập lâu thì tập máy thường không hiệu quả bằng tự tập với chính trọng lượng cơ thể. Vì máy móc giúp cố định cơ thể nên chúng ta không thể tập nhiều nhóm cơ khác nhau. Trong khi các bài tập với chính trọng lượng của mình là cách để xây dựng sức mạnh, sức bền, đây được xem như là nền móng của sức khỏe. Chẳng hạn như các bài tập chống đẩy sẽ giúp vận động nhiều nhóm cơ, như cơ lưng, cơ trung tâm (core), cơ hông, vai, tay sau, bụng, ngực… Những môn chạy bộ, bơi lội, đạp xe cũng sẽ giúp cho cơ bắp săn chắc. Còn tập với máy móc chỉ dành cho những người muốn tăng kích thước cơ bắp là chủ yếu.
“Hơn nữa tập với máy chúng ta không thể tập giữ thăng bằng. Tự tập khó hơn tập máy vì chúng ta phải giữ cân bằng, chẳng hạn như khi tập đẩy tạ bằng tay, chúng ta phải giữ cho tạ cân bằng, không ngã ra phía trước hoặc phía sau”, HLV Văn Minh Tuấn, Trung tâm thể dục Star Fitness cho biết. Chạy bộ cũng vậy, máy móc hỗ trợ rất nhiều cho người chạy, không phải dùng lực quá nhiều. Còn người chạy bộ ngoài trời không chỉ sử dụng nhiều sức hơn mà còn phải giữ cân bằng cơ thể khi chạy trên đường không bằng phẳng, chạy lên bậc thang…
Mỗi khi chúng ta đi đứng, vận động, não cần phải hoạt động liên tục để đưa ra các phản xạ để cơ, xương, khớp hoạt động làm sao cho cơ thể được thăng bằng, không bị ngã. Đây cũng là cách luyện tập não. Nếu chúng ta không thường xuyên luyện tập khả năng giữ thăng bằng, dần dần phản xạ giữ thăng bằng sẽ yếu đi, làm chúng ta dễ bị té ngã khi lớn tuổi. Năng vận động không chỉ giúp luyện tập sự giữ thăng bằng mà còn lôi kéo sự tham gia của cơ bắp, giúp đốt cháy calo, cũng như thách thức não bộ, duy trì hoạt động cho các khớp thần kinh và sự nhạy bén. “Thực tế, những người chỉ quen tập máy hay bị cứng cơ, khi ra vận động ngoài trời sẽ không nhanh nhẹn bằng những người tự tập”, HLV Văn Minh Tuấn nói.
HLV Phạm Trường Sơn còn cho biết thêm, cơ chế khoa học đã chứng minh, sự vận động của con người phải có sự liên kết giữa hệ thần kinh, cơ xương và các khớp. Nếu một trong các bộ phận này không liên kết thì sự vận động sẽ không tốt. Khi tự tập bằng trọng lượng cơ thể thì mới đảm bảo sự liên kết này. Hơn nữa, sự vận động của con người có sự liên kết hệ thần kinh, cơ, xương, khớp một cách hoàn thiện gọi là sinh cơ học, đó cũng là cách luyện tập thể thao một cách khoa học, để có thể tạo ra sức mạnh và sức bền cho người tập.
Cần thiết có huấn luyện viên cá nhân
Cũng theo HLV Phạm Trường Sơn, tập với máy móc an toàn hơn tự tập vì các bài tập thể dục tận dụng chính trọng lượng cơ thể rất dễ gây chấn thương. Vì vậy, tại các trung tâm trang bị hệ thống máy thể dục đa dạng, một số người tập không cần đến huấn luyện viên hoặc chỉ hướng dẫn trong thời gian mới tập. Còn những người tập với trọng lực thì rất cần huấn luyện viên cá nhân có đủ trình độ chuyên môn.
Các huấn luyện viên cá nhân là người thiết kế chương trình luyện tập cho mỗi người tập một cách khoa học, đánh giá và đưa ra những lời khuyên cũng như chế độ dinh dưỡng hợp lý, giúp chúng ta đạt được mục tiêu là một cơ thể khỏe mạnh, vóc dáng cân đối hay khả năng chơi một môn thể thao nào đó. Huấn luyện viên sẽ thiết lập cho người tập một chế độ tập luyện cụ thể gồm các mục tiêu, lịch tập, chế độ ăn uống như thế nào để phù hợp với cơ thể của bạn đồng thời giúp chúng ta tận dụng hết khả năng có thể của bản thân để tập luyện mà không sợ bị quá sức.
Nhiều người nỗ lực tập luyện để giảm cân trong một vài tuần hay một vài tháng nhưng không đạt được hiệu quả như mong muốn đó là do chúng ta chưa có phương pháp đúng. Lúc này, huấn luyện viên cá nhân sẽ là người hướng dẫn chúng ta giảm cân theo chương trình và chế độ ăn uống. Họ cũng nhìn ra được sự tiến bộ và sự thay đổi trên cơ thể chúng ta qua quá trình tập luyện, từ đó họ xác định được mục tiêu cần đạt trong từng giai đoạn, có trách nhiệm theo dõi quá trình tập luyện của bạn và họ biết cách tạo động lực tập luyện cho người tập. Huấn luyện viên cũng chính là động lực để người tập không bỏ cuộc giữa chừng. Họ lên mục tiêu cần đạt được trong từng giai đoạn để người tập không bị nhàm chán. Khi bạn tập không chính xác thì huấn luyện viên sẽ kịp thời phát hiện và điều chỉnh.
Trong quá trình tập luyện, việc lắng nghe cơ thể và trao đổi với huấn luyện viên vừa giúp cho bạn giải tỏa được áp lực căng thẳng cũng như nhận được nhiều lời khuyên hơn. Các huấn luyện viên còn giới thiệu những phương pháp tập luyện mới để phát huy sức mạnh của bạn cùng với các thiết bị bổ trợ mà bạn chưa bao giờ sử dụng hoặc sử dụng không đúng cách. Họ sẽ mang đến cho bạn những tiến độ mới, những thách thức mới cả về thể lực lẫn lý trí của bạn trong quá trình luyện tập.
- Bình Minh