Là một sân chơi rất mới nhưng qua gần 5 năm thành lập với 4 lần tổ chức, Tuần Lễ thiết kế Việt Nam VMARK 2023 đã thành công vinh danh 33 dự án thiết kế nội thất, kiến trúc và phong cách sống nổi bật của các tài năng trong nước và quốc tế. Tiếng tăm và uy tín của VMARK ngày càng được nâng cao qua mỗi mùa tổ chức. Nhân dịp cuối năm 2023, Doanh Nhân Plus đã có cuộc chuyện trò với một trong những “đầu tàu” của VMARK – Ông Hồ Tấn Dương, Chủ Tịch Hiệp Hội Thiết Kế TP.HCM (VDAS) – xoay quanh các hoạt động này.
___
Chào ông, đằng sau sự thành công này, ông có câu chuyện thú vị nào muốn chia sẻ với độc giả của Doanh Nhân Plus không?
Ông Hồ Tấn Dương: Có thể nói, sự phát triển nhanh chóng của VMARK một phần là nhờ vào việc nắm bắt được nhu cầu của các nhà sáng tạo cần một sân chơi có yếu tố quốc tế ngay tại Việt Nam.
Cách đây 6 năm, khi Hiệp hội Thiết kế VDAS chưa ra đời, với cương vị là Phó chủ tịch Hiệp hội Thiết kế Việt Nam, tôi liên tục được mời tham dự các sự kiện thiết kế, tuần lễ thiết kế quốc tế ở Nhật Bản, Trung Quốc, Singapore, Malaysia… Nhìn lại Việt Nam, tôi nhận ra chúng ta đang trên đà hội nhập sâu rộng vào sự phát triển của thế giới nhưng thời điểm đó vẫn chưa có một sự kiện thiết kế quốc tế uy tín như các nước bạn, vậy nên tôi đã ấp ủ suy nghĩ về một tuần lễ thiết kế Việt và theo đuổi việc xây dựng, phát triển nó tới tận hôm nay.
___
Vậy, khác biệt của VMARK so với các giải thưởng thiết kế hiện có ở Việt Nam là điểm nào?
Giải thưởng VMARK được thiết lập không chỉ như một sự kiện thiết kế thông thường mà còn như một sân chơi hội tụ những chuyên gia trong ngành thiết kế từ khắp nơi trên thế giới. Điểm nổi bật đầu tiên của VMARK chính là Hội đồng giám khảo. Xuất phát từ tôn chỉ ban đầu là xây dựng VMARK thành một giải thưởng mang tầm quốc tế, Hội đồng giám khảo của giải được lựa chọn từ những người có tiếng tăm và uy tín trong ngành, bao gồm những vị chủ tịch của các hiệp hội thiết kế, chuyên gia từ những viện, đại học chuyên về thiết kế quốc tế. Điều này không chỉ đảm bảo cho chất lượng và uy tín của giải thường mà còn mở ra cơ hội giao lưu, học hỏi cho các nhà thiết kế Việt Nam.
Suốt 4 năm qua, mỗi mùa VMARK đều có sự góp mặt của các công ty quốc tế. Trong 3 năm đầu, giải thưởng chỉ được xét cho các dự án thiết kế trên phạm vi lãnh thổ Việt Nam. Nhưng VMARK 2023 đã chứng kiến bước tiến mới vượt ra khỏi khuôn khổ khi có sự tham dự của các công ty đa quốc gia như LG với các nhóm sản phẩm tiêu dùng, Mitsubishi với những dự án thiết kế xe hay các dự án thiết kế không gian làm việc ở Hàn Quốc, Nhật Bản… đây là bằng chứng cho sự công nhận từ cộng đồng quốc tế.
___
VMARK được biết tới với các lĩnh vực như thiết kế nội thất, thiết kế kiến trúc và thiết kế tạo dáng sản phẩm; VMARK có dự định mở rộng lĩnh vực vào mùa giải năm 2024, để giải thưởng trở nên phong phú hơn?
Trong giai đoạn trước, chúng tôi tập trung vào ba lĩnh vực chính gồm thiết kế nội thất, thiết kế kiến trúc và thiết kế tạo dáng sản phẩm. Đây là những lĩnh vực đang phát triển mạnh mẽ ở Việt Nam trong bối cảnh đô thị hóa và xây dựng đang diễn ra sôi động.
Đô thị hóa kéo theo sự hình thành của hàng loạt những dự án kiến trúc sang trọng, hiện đại; đi kèm với đó là những thiết kế nội thất và sản phẩm từ đồ dùng gia đình cho đến thiết bị công nghệ. Tất cả đều cần phải hữu ích và có giá trị thẩm mỹ cao, đồng thời phải đồng bộ và tạo nên một hệ thống hoàn chỉnh, hài hòa.
VMARK có hệ thống giải thưởng đa dạng, trong mỗi lĩnh vực đó sẽ có các lĩnh vực con như trong thiết kế nội thất có thiết kế nhà ở, khách sạn, resort, văn phòng, khu công cộng…
Mùa giải 2024 tới đây, chúng tôi sẽ bổ sung ba chuyên ngành mới là thiết kế thời trang, thiết kế đồ họa và thiết kế sản phẩm. Việc mở rộng này phản ánh cam kết của chúng tôi trong việc cập nhật liên tục theo xu hướng thiết kế toàn cầu với những giải thưởng phong phú hơn, đồng thời mở rộng cơ hội cho ngành thiết kế Việt Nam phát triển và hội nhập hơn nữa.
___
So với thời gian 4 năm trước kể từ mùa giải đầu tiên, tính “quốc tế” và tầm “uy tín” của VMARK hiện nay có được như kỳ vọng?
Trong suốt bốn năm qua kể từ khi VMARK được hình thành, chúng tôi đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể về chất lượng của các công trình tham gia giải. Điều này không chỉ thể hiện ở số lượng tăng cao của các dự án từ các doanh nghiệp trong nước, mà còn ở sự tham gia ngày càng tăng của các công ty đa quốc gia.
Những năm đầu, 80% các bài tham gia dự thi là các kiến trúc sư, doanh nghiệp trong nước, chỉ có 20% là của các công ty quốc tế đang hoạt động tại Việt Nam, nhưng qua từng năm, con số này liên tục tăng lên. Cho tới thời điểm này, các dự án của những công ty quốc tế đã chiếm tới 50%. Năm 2023 vừa rồi chúng tôi có 10 dự án thiết kế nằm ngoài lãnh thổ Việt Nam như Ý, DuBai, Hồng Kông, Philippine… phục vụ cho thị trường nước họ, mà vẫn tham gia vào giải thưởng. Điều này cho thấy rõ sự quan tâm ngày càng cao từ phía cộng đồng quốc tế đối với giải thưởng VMARK.
___
Trước sự đa dạng của các bài tham gia dự thi đến từ nhiều quốc gia, việc chọn lựa một dự án hoàn hảo có lẽ cũng gây không ít khó khăn cho Ban giám khảo. Với riêng ông, dự án nào khiến ông ấn tượng?
Có hai bài thi mà tôi thấy ấn tượng. Thứ nhất là thiết kế cầu hình vầng trăng để du khách thả hoa đăng tại Hội An do một kiến trúc sư từ Thái Lan thực hiện. Cầu không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo mà còn hòa nhập hoàn hảo với không gian văn hóa của Hội An. Sự kết hợp giữa tính thẩm mỹ và tính ứng dụng thực tiễn trong thiết kế này là một ví dụ xuất sắc về cách mà thiết kế có thể cải thiện không gian sống và làm giàu thêm cho di sản văn hóa.
Bài thứ hai gây ấn tượng mạnh mẽ đối với tôi thuộc nhóm sử dụng công nghệ trong sản phẩm nhà ở. Cụ thể là một tấm gương có khả năng biến đổi thành tranh treo tường và người soi gương có thể trở thành một nhân vật trong bức tranh. Sự kết hợp giữa nghệ thuật và công nghệ trong thiết kế này không chỉ mở ra một hướng đi mới trong ngành thiết kế mà còn phản ánh xu hướng tiếp cận đa dạng hóa trong việc sử dụng không gian sống.
Từ các dự án đã thực hiện đến những ý tưởng còn trên giấy, mỗi tác phẩm tham gia VMARK đều thể hiện tầm nhìn, sự sáng tạo, và khả năng vượt qua giới hạn của các nhà thiết kế. Trong tương lai, chúng tôi sẽ tính đến việc giúp hiện thực hóa các ý tưởng thiết kế thông qua việc liên hệ, kết nối với các địa phương, tổ chức mà chúng tôi nhận thấy có nhu cầu đối với các thiết kế này.
___
Ông nghĩ thế nào về xu hướng thiết kế hiện nay? Các nhà thiết kế Việt cần làm gì để bắt kịp xu hướng này?
Xanh và Tối giản là những từ khóa hiện nay đang là xu thế trong thiết kế.
Thiết kế xanh nhấn mạnh vào việc sử dụng vật liệu bền vững và tạo ra không gian sống gần gũi với thiên nhiên nhằm bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng sống, sức khỏe cho người sử dụng. Các nhà thiết kế cần tập trung vào việc lựa chọn và sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường và thiết kế các không gian sống thoáng đãng, tận dụng ánh sáng tự nhiên và không khí trong lành.
Còn thiết kế tối giản là một xu hướng phản ánh tâm lý hiện đại – ít hơn nhưng chất lượng hơn. Đối với các nhà thiết kế, đây là một thách thức về tư duy làm sao để loại bỏ những thừa thãi, chắt lọc và sử dụng những thứ tinh túy nhất, tạo ra không gian sống đơn giản mà vẫn đầy đủ và thoải mái.
Tôi nghĩ những xu hướng này sẽ còn thịnh hành trong thời gian rất lâu. Do vậy, khi làm việc với các khách hàng, chúng ta nên tư vấn họ đi theo các xu hướng bền vững và lâu dài này.
___
VMARK sắp chạm mục tiêu tạo được “sân chơi quốc tế”, khi đã là nơi để các nhà thiết kế và doanh nghiệp Việt giao lưu, cập nhật xu hướng thiết kế trên thế giới. Ông có nghĩ VMARK sẽ không dừng lại ở đó?
Chúng tôi đã có kế hoạch đem các tác phẩm đã đạt giải ở VMARK ra sân chơi của các giải thưởng thiết kế quốc tế. Hiện giờ có một số giải hàng đầu thế giới của Trung Quốc, Canada, các nước Châu Âu… đang hợp tác với chúng tôi đã đề nghị chúng tôi làm việc này.
Ví dụ cụ thể là tháng 12 sắp tới, Hiệp hội thiết kế kiến trúc và nội thất Trung Quốc tại Bắc Kinh sẽ tổ chức giải thiết kế trẻ của Châu Á, họ đã đề nghị chúng tôi chọn một vài nhà thiết kế và tác phẩm uy tín để tham gia vào giải thưởng. Tuy kết quả chưa được công bố nhưng đây cũng là bước đầu để chúng ta tạo cơ hội cho các nhà thiết kế trẻ Việt Nam chạm tay vào những giải thưởng danh giá của châu Á. Muốn tham gia giải này, các nhà thiết kế phải được đề cử bởi các tổ chức thiết kế uy tín trên trường quốc tế, trong đó có Hiệp Hội Thiết Kế TP.HCM.
