Tiết kiệm nhiên liệu - chuyện Tây, chuyện ta

Tiết kiệm nhiên liệu giờ đây không chỉ còn là mối quan tâm của các nhà sản xuất xe Mỹ (vốn bị định kiến vì hao xăng) mà với cả các nhà sản xuất cả xe Nhật (nổi tiếng vì tiết kiệm). Đòi hỏi này không chỉ cần thiết đối với các mẫu xe phổ thông, mà còn với cả loại xe sang.

Hyundai Elantra tại Mỹ

Thử mới tin

Trong buổi ra mắt Honda Civic thế hệ mới hồi tháng 8 năm nay, nhà sản xuất chỉ công bố rằng trong điều kiện thử nghiệm, động cơ Civic 2012 có mức tiêu hao nhiên liệu giảm khoảng 6% (ở bản 1.8L) và 10,7% (bản 2.0L) so với thế hệ trước, không đưa ra con số cụ thể là bao nhiêu. Sự thận trọng của Honda Việt Nam có lý do bởi tất cả các số liệu công bố của nhà sản xuất về mức tiêu thụ nhiên liệu đều ở mức độ tiêu chuẩn, thường được áp dụng cho ba loại đường là đường cao tốc, đường trong thành phố và đường hỗn hợp (cả hai loại đường kể trên) và có những độ chênh nhất định so với thực tế do mức tiêu thụ nhiên liệu phụ thuộc vào nhiều yếu tố (chất lượng đường, điều kiện chở nặng của xe, nhiệt độ và sức gió, kỹ năng lái xe…). Nếu công bố thông tin không thận trọng, nhà sản xuất có thể gây nên những hiểu lầm, dẫn tới phản ứng từ phía khách hàng và sự thận trọng của Honda Việt Nam hoàn toàn có lý.

Ford Fiesta tiêu thụ hơn 5,3 lít xăng cho quãng đường 100km

Mới đây, Hyundai – thương hiệu xe Hàn Quốc đang “lên như diều” bất ngờ bị người tiêu dùng Mỹ kiện, mà xuất phát điểm là thông tin về mức tiêu hao nhiên liệu không rõ ràng. Hyundai đã quảng cáo mẫu xe sedan năm chỗ mới Elantra có mức tiêu thụ nhiên liệu lý tưởng (5,9 lít xăng/100km), ít hơn so với xe của các đối thủ Nhật Bản cùng phân khúc. Tuy nhiên, trong quảng cáo đó, Hyundai không nêu rõ mức tiêu thụ xăng như vậy trong trường hợp nào, khi xe chạy trên đường cao tốc, đường trong thành phố hay đường hỗn hợp. Một thử nghiệm sau đó của Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ cho thấy chiếc Elantra tiêu thụ 5,9 lít/100km trên đường cao tốc, còn trong thành phố con số nó tốn những 8,1 lít/100km và tính trung bình cho cả hai loại đường thì lên tới 7,1 lít/100km. Nhiều người tiêu dùng Mỹ cho rằng họ bị lừa khi mua Elantra. Sự không rõ ràng của Hyundai đã khiến thương hiệu của họ bịảnh hưởng không nhỏ ngay tại thị trường mà Hyundai đang chiếm lĩnh thành công.

Trong hai ngày 24 và 25-11 vừa qua, các khách hàng của Honda Civic và gần một chục nhà báo đại diện cho các tạp chí chuyên về xe hơi đã tham gia buổi thử nghiệm mức tiêu hao nhiên liệu đối với dòng xe Civic thế hệ mới ở cả ba phiên bản 1.8MT (số sàn), 1.8AT và 2.0AT (số tự động) trên cung đường dài 270km từ TP.HCM đi Phan Thiết qua Bà Rịa. Tuy nhiên, cuộc test này được thực hiện dưới hình thức thi lái xe tiết kiệm nhiên liệu hơn là kiểm nghiệm mức tiêu hao nhiên liệu của Civic. Điều này cũng đúng với thực tế vì việc đo lường chỉ được thực hiện dưới dạng thủ công, với mức độ chính xác tương đối, không thể xem kết quả thu được là chuẩn, chưa nói tới chất lượng đường test ở Việt Nam hiện nay chưa chuẩn đối với loại đường xa lộ.

Trước đây, Isuzu từng tổ chức các cuộc thi lái xe tiết kiệm nhiên liệu ở Việt Nam nhưng kết quả được thông báo lại lập lờ giữa kết quả của một cuộc thi (người dự thi sử dụng đủ cách để tiết kiệm nhiên liệu như không sử dụng máy lạnh, né gió nhờ xe khác…, chưa kể cách thức đo nhiên liệu được tiến hành thủ công như đã nói ở trên) với khả năng tiết kiệm nhiên liệu của xe Isuzu, khiến con số công bố kỷ lục 0,95 lít dầu/100km đã gây ra nghi ngờ trong suy nghĩ của người tiêu dùng. Kết cục, không chỉ cuộc thi lái xe tiết kiệm được tổ chức sớm nhất tại Việt Nam bị xóa sổ, mà những cuộc test tương tự của các thương hiệu xe khác, bất chấp được tổ chức bài bản và thực tế hơn, cũng bịảnh hưởng xấu.

Ford là một trong những hãng kiên trì với các chương trình lái thử xe tiết kiệm nhiên liệu ở Việt Nam cũng như nhiều nước khác trong khu vực. Điều này cũng xuất phát từ thực tế xe Mỹ, mà tiêu biểu là xe Ford, vốn bị người tiêu dùng châu Á định kiến về khả năng “uống xăng”, chẳng hạn mẫu xe Ford Escape 3.0 hộp số tự động trước đây từng bị cho là ngốn xăng từ 14 đến 16 lít/100km. Bởi vậy, ở những mẫu xe thế hệ One Ford hiện nay (gồm Fiesta, Ranger và Focus mới), Ford vừa nhấn mạnh đến thiết kế mới và các công nghệ vượt trội nhiều đối thủ trong cùng phân khúc, vừa tích cực quảng cáo về khả năng tiết kiệm nhiên liệu. Trong cuộc test mới nhất vừa được tổ chức trong tháng 11 vừa qua trên quốc lộ 1A, chặng đường nối Đà Nẵng đến Quảng Ngãi và Quy Nhơn dài khoảng 300km, ba mẫu xe tham gia thi thố gồm Escape, Focus (thế hệ cũ) và Fiesta đều lập những kỷ lục tiết kiệm nhiên liệu đáng nể: trên quãng đường 100km, Escape mới tiêu thụ 8,270 lít xăng, Focus dùng hết 6,906 lít và Fiesta chỉ tiêu thụ chỉ 5,373 lít. Điều đáng nói là trong điều kiện thi mô phỏng theo điều kiện sử dụng thực tế, mỗi xe chở ba người và đủ hành lý đi kèm thì có thể xem kết quả thử nghiệm thu được khá sát với thực tế.

Xe và người đua nhau tiết kiệm

Focus mới không tham gia vào chuyến test nhiên liệu nói trên, nhưng theo thông báo của nhà sản xuất, do cập nhật công nghệ mới, mẫu xe chuẩn bị bán ra thị trường Việt Nam vào tháng 12 này có công suất lớn hơn thế hệ cũ tới 20%, mà lại tiết kiệm nhiên liệu hơn. Cụ thể, Focus mới sử dụng kết hợp công nghệ phun xăng trực tiếp và công nghệ biến thiên thời gian mở hoặc đóng van nạp, van xả nên tiết kiệm được nhiên liệu. Ngoài ra, hộp số tự động sáu cấp cũng hỗ trợ giảm bớt tiêu hao nhiên liệu trong quá trình tăng tốc. Theo thử nghiệm của nhà sản xuất, phiên bản động cơ 1.6L hộp số tự động sáu cấp có mức tiêu thụ nhiên liệu 6,5 lít/100km đường hỗn hợp, còn xe gắn hộp số sàn năm cấp thì tốn có 6,2 lít/100km, trong khi bản 2.0L (hộp số tự động sáu cấp) tiêu hao trung bình 6,7 lít/100km.

Đã đến thời mà các hãng “xe nhà giàu” như Mercedes, BMW hay Audi cũng đua nhau vận dụng các công nghệ tiết kiệm nhiên liệu ở những dòng xe đời mới. Các dòng xe Mercedes C200, C250 và E250 ở Việt Nam mấy năm gần đây đều được giới thiệu gói công nghệ tiết kiệm nhiên liệu BlueEfficiency, bao gồm nhiều giải pháp tối ưu tác động trực tiếp đến động cơ, hệ truyền động, hệ quản lý điện năng, nâng cao tính khí động học, giảm trọng lượng, bánh xe cứng và nhẹ… Nhờ đó, xe C-Class với gói BlueEfficiency tiết giảm được đến 23% nhiên liệu tiêu thụ. Ngoài ra, nhiều tính năng và công nghệ mới được trang bị trên các dòng xe BMW, Audi và Mercedes đều có tác dụng giảm tiêu hao nhiên liệu, ví dụ hệ thống Stop/Start tự động (khi xe dừng đèn đỏ, động cơ tự ngắt và khi đạp ga động cơ sẽ lập tức hoạt động trở lại), chế độ lái Eco (khi kích hoạt chức năng này, khả năng tăng tốc sẽ giữ ở mức ổn định, tránh tình trạng tăng ga đột ngột là nguyên nhân chính dẫn tới tiêu tốn nhiên liệu). Giảm trọng lượng xe cũng là một trong những giải pháp hữu hiệu để tiết kiệm nhiên liệu ngay cả với những dòng xe hạng sang, vốn nổi tiếng về độ đầm chắc của thân vỏ. Một số mẫu xe mới của BMW thậm chí không trang bị lốp dự phòng, mà sử dụng loại lốp tự vá để giảm trọng lượng.

Tuy nhiên, trên thực tế, mức tiêu hao nhiên liệu còn phụ thuộc chính vào chủ nhân và người lái xe. Những nguyên nhân khiến xe “khát xăng” được phát hiện đôi khi chỉ đơn giản vì xe bị chất quá nhiều đồ không cần thiết, làm tăng trọng lượng hoặc lốp xe non hơi so với tiêu chuẩn. Đã có ước tính bánh xe non hơi làm tăng thêm ma sát nên có thể tiêu tốn thêm 6% lượng nhiên liệu, còn cứ mỗi tạ đồ dùng được chất thêm lên xe thì sẽ tốn thêm nửa lít xăng cho mỗi 100km. Riêng cách thức lái xe có thể khiến cho sự tiêu hao nhiên liệu lớn đến mức bất ngờ, ví dụ nếu tăng tốc hoặc phanh đột ngột có thể tăng tới 40% mức tiêu thụ nhiên liệu và tăng lượng khí thải ra môi trường gấp năm lần so với bình thường. Lựa chọn công suất của động cơ xe đủ mạnh, phù hợp với nhu cầu sử dụng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tiết kiệm nhiên liệu. Trong khi các nước phương Tây có nhiều đường cao tốc mà người tiêu dùng rất ưa chuộng dòng xe nhỏ, thì người tiêu dùng Việt Nam lại có xu hướng nghiêng về các dòng xe cỡ lớn để chạy trên đường sá nhỏ hẹp và bị giới hạn tốc độ (không có đường cao tốc trên 100km/g). Dung tích xilanh tỷ lệ thuận với mức tiêu thụ nhiên liệu, thế nhưng có một điều trái khoáy là chiếc GLK bán ở Việt Nam được trang bị động cơ 3.0L, nhưng ở Đức, nó chỉ trang bị động cơ 2.0L! Vì vậy mới có nhận xét hài hước rằng người Việt Nam mua xe cỡ lớn, sau đó lại lắp thêm thiết bị tiết kiệm xăng!

T.P