Từ Juneau – thủ phủ Alaska, sau một đêm trên tàu, chúng tôi cập bến Skagway vào lúc 7 giờ sáng. Bây giờ đang mùa hè nên thị trấn chưa đến ngàn dân này khá đông du khách. Skagway được yêu thích vì giữ được nguyên vẹn dáng vẻ của một thị trấn kiểu Viễn Tây giữa miền băng tuyết. Bao quanh những con phố có lề đường lót gỗ là núi non trùng điệp, rừng cây xanh ngắt. Nép mình trong một vịnh nước sâu, Skagway được biết đến như chỗ dừng chân đầu tiên của giới tìm vàng trước khi bước chân vào các mỏ vàng ở Klondike (thuộc địa phận Canada). Thời tìm vàng đã qua lâu lắm, song những giấc mộng làm giàu mãnh liệt vẫn phủ lên vùng đất này một sắc màu huyền hoặc khó cưỡng.
Đi ngắm chim ưng
Bắt nguồn từ ngôn ngữ thổ dân địa phương, cái tên Skagway có nghĩa bóng là “biển động” bởi nơi đây nằm trong một thung lũng băng hà hẹp, thường xuyên có gió thổi rất mạnh. Năm 1896, khi vàng được tìm thấy ở Klondike, một cuộc đổ xô đi tìm vàng đã làm biến đổi hẳn vùng cửa ngõ Skagway. Dân số thị trấn có khi lên đến 30 ngàn người, đưa Skagway trở thành đô thị lớn nhất Alaska.
Qua bao nhiêu thăng trầm, ngày nay thị trấn vẫn thịnh vượng nhờ nghề du lịch, săn bắn, đánh cá, nuôi cá hồi. Mấy công ty lữ hành địa phương đưa ra nhiều chương trình khám phá khá hấp dẫn như tour trượt tuyết – thăm thú rừng dài 6 tiếng, tour leo núi dài 12 tiếng, tour xem chim ưng và cá voi 8 tiếng… Ngày đầu tiên, chúng tôi quyết định mua tour xem chim ưng và cá voi với giá 98 USD/người.
Tàu chở du khách đi ngắm cá voi chạy chậm chậm dọc theo bờ biển, giữa các tảng băng trắng xóa trôi trên mặt biển nước xanh ngọc. Trong khoảng 40 phút tàu chạy, ai nấy chăm chú nhìn ra biển nhưng chẳng thấy con cá voi nào, chỉ thấy rất nhiều chim biển lông trắng và đen bay lên đáp xuống, có lúc che kín một vùng biển rộng.
Có lẽ cảnh sắc quá ngoạn mục nên không ai phàn nàn gì khi tàu cập bến mà chưa nhìn thấy cá voi! Rồi mọi người rời tàu lên xe bus đi ngắm chim ưng, lòng hy vọng lần này sẽ may mắn hơn. Sau một tiếng chạy giữa núi rừng, xe bus dừng tại trạm thông tin bên đường để du khách vào xem tranh ảnh nói về đời sống loài thú ở xứ lạnh.
Theo chân hướng dẫn viên, đoàn đi bộ đến gần núi rồi lấy ống dòm nhìn lên đỉnh để xem chim ưng vì loài chim này thường đậu những nơi cao nhất. Nhìn lên đỉnh núi tôi chỉ thấy một điểm trắng trắng chứ không rõ hình thù chim ưng. Hướng dẫn viên quả quyết đó là chim ưng đậu trên đỉnh núi, điểm trắng là đầu chim! Mọi người chụp ảnh cảnh núi rừng và điểm trắng trên đỉnh núi rồi lục tục ra về.
Trên đường về, xe dừng lại trụ sở của hội Bảo vệ chim ưng cho du khách vào xem một bảo tàng nhỏ toàn thú rừng nhồi bông và thưởng thức cá hồi nướng khói miễn phí. Đặc sản cá hồi vùng này quả là ngon tuyệt. Trên đường về bất ngờ chúng tôi thấy ba con chim ưng đậu trên một cụm cây, không cần ống nhòm cũng thấy được khá rõ. Vậy là tạm hài lòng với ngày thứ nhất!
Cung đường “Lối mòn ngựa chết”
Nơi thu hút khách du lịch nhất ở Skagway là con đường Đèo White. Đường Đèo White và đường xe lửa Yukon từng là một phần quan trọng của mỏ vàng trong quá khứ nhưng giờ chỉ dùng cho du lịch mùa hè. Xe lửa tuy tiện nghi nhưng ít dừng tại những cảnh đẹp và chỉ đi tới biên giới Canada rồi trở về. Vậy nên chúng tôi mua tour xe bus khám phá đường bộ hỏa tốc Yukon làm lại từ con đường xe ngựa ngày xưa.
Theo xe, cả đoàn được vượt qua biên giới Canada và Alaska để đến tỉnh Carcrossing ở vùng Yukon, Canada. Được mệnh danh “Lối mòn ngựa chết” (Dead Horse Trail), đường Đèo White ngày xưa là một tử lộ gây khiếp đảm trong mùa đông. Để đến được khu mỏ vàng, nhiều người phải ăn thịt ngựa chết, nhiều người hóa điên hoặc ngã bệnh chết… Vì thế chính quyền Canada bắt buộc những người vào lãnh thổ Canada bằng con đường này phải mang theo đủ 1 tấn vật dụng, lương thực nhằm phòng ngừa chết đói trong mùa đông.
Trong mùa hè, dọc theo Dead Horse Trail có nhiều thắng cảnh tuyệt đẹp. Hai bên đèo trùng điệp những dải núi hùng vĩ phủ tuyết trắng. Nhiều nơi còn thấy dấu tích của các mỏ vàng. Cuối cùng, con đường đèo kết thúc ở một chuỗi hồ nước tại đầu nguồn sông Yukon như hồ Đỉnh Núi, hồ Bernard, hồ Bennett. Từ Hồ Bennett hay các hồ lân cận, người tìm vàng mới đóng thuyền hay bè để xuôi dòng Yukon đến nơi có vàng ở quanh vùng tỉnh Dawson, Canada.
Theo xe, chúng tôi đến trạm dừng chân cuối cùng bên hồ Bennett và Narest, nơi cư trú của bộ tộc Tagish có dân số chưa đầy 300 người. Sau khi ăn trưa với món thịt nướng và bánh mì men chua, mọi người tham gia chuyến đi thử xe sled dog. Đây là cách di chuyển rất thú vị của dân địa phương: người ta huấn luyện chó kéo chiếc xe bốn bánh chạy trong rừng thông.
Loài chó ở khu vực này cực kỳ tinh khôn và khỏe mạnh, nếu mỗi ngày không được kéo xe chạy ít nhất vài giờ đồng hồ, chúng sẽủ rũ rồi sinh bệnh. Mỗi xe đều có một con chó đầu đàn dẫn đường. Không chỉ phải hiểu lệnh của chủ và biết tính chủ, chó đầu đàn còn có đủ đức tính của một đội trưởng là thông minh, dũng mãnh, quyền biến, biết chăm lo an toàn, bảo vệ sinh mạng cho đoàn chó, chủ và hành khách. Chú chó này biết phản ứng, ngay cả đổi hướng đi để tránh né những chướng ngại vật bất ngờ trên đường… Những con chó chạy sau hoàn toàn tin tưởng và tuyệt đối tuân lệnh theo con dẫn đầu.
Chủ xe của chúng tôi kể rằng anh phải cho đàn chó luyện tập chạy cả mấy chục cây số mỗi ngày, ngay cả trong những lúc có cả bão tuyết. Một lần gặp bão tuyết, con chó đầu đàn quyết định quay trở về. Dù anh ra lệnh thế nào nó cũng không chịu đi tiếp. Khi trở về thì quả thật đó là một trận bão tuyết tàn khốc gây ra thảm họa chết người.
Ngoài chó kéo xe, ở đây còn có trại nuôi thú địa phương, chẳng hạn như loài ngựa lùn lông dài và vài bảo tàng nhỏ về động vật hoang dã Alaska. Thời gian có hạn nên chúng tôi phải trở về sớm vì trên đường về còn ghé hồ Ngọc Thạch và sa mạc Carcross. Hồ Ngọc Thạch rất đẹp còn sa mạc Carcross thật ra là một dãy đụn cát có thông mọc xanh um.
Nghe hướng dẫn viên bảo sa mạc trước đây vốn là hồ băng, sau hồ cạn đi phơi ra đáy hồ toàn cát. Ngày nay các đụn cát này do gió thổi từ hồ Bennett gần đó tạo thành. Trước chuyến đi, nhiều người không hình dung được rằng ở gần Bắc cực lại có sa mạc. Thế mới thấy thiên nhiên Alaska – Canada thật kỳ thú, có lẽ đây mới chính là mỏ vàng tồn tại mãi với thời gian!
