Hơn 80% thanh niên tham gia khảo sát tin rằng họ có các kỹ năng cần thiết để tham gia lực lượng lao động nhưng gần 90% trong số họ “lo lắng” về khả năng đảm bảo việc làm sau khi hoàn thành chương trình giáo dục
Để tôn vinh Ngày Kỹ năng Thanh niên Thế giới (World Youth Skills Day) của Liên Hiệp Quốc năm nay, Tập đoàn Deutsche Post DHL (Tập đoàn DPDHL), nhà cung cấp dịch vụ logistics hàng đầu thế giới đã công bố những kết quả quan trọng từ nghiên cứu mở đầu về khả năng làm việc của thanh niên ở Châu Á. Nghiên cứu trực tuyến kéo dài 3 tuần này đã nhận được gần 950 câu trả lời từ những người trẻ trên 15 tuổi trong khu vực, trong đó có gần 480 câu trả lời từ Việt Nam. Những người trẻ tuổi từ sáu quốc gia khác gồm Campuchia, Ấn Độ, Indonesia, Malaysia, Sri Lanka và Thái Lan chiếm phần còn lại trong số những người được hỏi. Nghiên cứu tại Việt Nam được thực hiện trong khuôn khổ chương trình GoTeach của Tập đoàn DPDHL với sự hỗ trợ của đối tác là Làng trẻ em SOS.
Christoph Selig, Phó Chủ tịch phụ trách các chương trình và truyền thông bền vững của Tập đoàn DPDHL cho biết: “Nhiều người trẻ thường xuyên phải đối diện với sự bất an và cảm giác không chắc chắn về công việc khi hầu hết các nền kinh tế trong khu vực phải tiếp tục chống chọi với các làn sóng khác nhau của đại dịch Covid-19 kể cả khi đại dịch này bắt đầu lắng xuống nhờ có sự xuất hiện của vaccine. Mặc dù điều này không thể tránh khỏi sẽ ảnh hưởng đến lộ trình tuyển dụng của các doanh nghiệp ở đa ngành, nhưng chúng ta có thể nhìn thấy những điều tích cực khi giới trẻ của chúng ta đã nhận ra những thách thức phía trước, song vẫn lạc quan về sở trường và năng lực của bản thân để đảm bảo tìm một công việc sau khi hoàn thành chương trình giáo dục.”
Nghiên cứu cho thấy gần 90% thanh niên Việt Nam trả lời là “lo lắng” hoặc “rất lo lắng” về khả năng tìm việc làm của mình, trong số này gần 98% thừa nhận rằng đại dịch Covid-19 đang ảnh hưởng đến quá trình tìm kiếm việc làm của họ. Mặc dù vậy, những thanh niên châu Á này vẫn có cảm giác tự tin và lạc quan: 88% trong số họ tin rằng họ sẵn sàng” tham gia thị trường việc làm, trong đó 70% cho biết rằng họ mong đợi tìm được một công việc trong khoảng thời gian là dưới sáu tháng sau khi học xong.
Khi đánh giá một lời mời tuyển dụng, “cơ hội học hỏi và được thử thách” trong công việc là yếu tố hàng đầu cần xem xét, theo sau là “đảm bảo việc làm” với gần 20% người được hỏi trong khu vực cho là quan trọng. Tại Việt Nam, hầu hết người được hỏi đồng ý với các bạn trẻ trong khu vực về việc muốn học hỏi và được thử thách nhưng họ cho rằng “lương” là yếu tố được xem xét thứ 2. Không có gì ngạc nhiên khi khoảng 38% thanh niên được hỏi (tại Việt Nam và trong khu vực) coi các phương pháp truyền thống như thực tập rất hữu ích để tìm được việc làm, trong khi đó, giới thiệu hoặc đề xuất từ người hướng dẫn thực tập và giáo viên cũng được coi là những yếu tố quan trọng. Các cổng thông tin việc làm trực tuyến mặc dù khá phổ biến nhưng được coi là kênh kém hữu ích nhất, đơn giản là do kênh này thiếu sự kết nối cá nhân từ việc thực tập hoặc sự phê duyệt, xác nhận của người liên hệ.
Các ưu tiên lựa chọn ngành nghề làm việc
Tại Việt Nam, hơn 250 thanh niên cảm thấy rằng công việc trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe như y tá hoặc bác sĩ là công việc chắc chắn không bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế do họ là những người ở tuyến đầu đóng vai trò quan trọng kể từ khi bùng phát Covid-19 trên toàn cầu. Trong khi đó, những nghề nghiệp trong lĩnh vực giáo dục hoặc thuộc chính quyền lần lượt ở vị trí thứ hai và thứ ba. Điều thú vị là khi được hỏi sở thích chọn công việc đầu tiên của họ là gì, hơn 50% thanh niên ở Việt Nam đã chọn khởi nghiệp – cho thấy họ có ưu tiên giống như những người trẻ khác trong khu vực với hơn 20% trong số họ chọn phương án này. Nhìn chung, các công việc liên quan đến khởi nghiệp, giáo dục và khách sạn/du lịch được đánh giá thuộc ba lĩnh vực được giới trẻ ưa thích nhất trong khu vực.
Susanne Novotny, Giám đốc Hợp tác Doanh nghiệp tại Làng trẻ em SOS, nhận xét: “Những người trẻ mới tham gia lực lượng lao động đã phải chứng kiến một cuộc khủng hoảng chưa từng có, ảnh hưởng đến quan điểm của họ về môi trường làm việc. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi hầu hết đều cảm thấy rằng ngành chăm sóc sức khỏe ít bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế nhưng nói một cách công bằng, hầu hết những người trẻ tuổi đều thích khởi nghiệp kinh doanh hơn để kiểm soát tốt hơn cuộc sống, sự nghiệp và số phận của mình. Nhìn chung, chúng tôi thấy tinh thần dám nghĩ dám làm của những người trẻ tuổi rất đáng khích lệ, bên cạnh đó họ còn được hỗ trợ tích cực bởi chương trình đào tạo khởi nghiệp của GoTeach về cách bắt đầu và điều hành kinh doanh”.
Những kỹ năng cần thiết ở môi trường làm việc
Bên cạnh kỹ năng về kỹ thuật và tay nghề, hơn 60% người được hỏi ở Việt Nam cho rằng kỹ năng giao tiếp là chìa khóa của họ, trong khi 27% thì trả lời rằng kỹ năng ngôn ngữ là phù hợp với khả năng đảm bảo tìm được một công việc. Những người được hỏi khác trong khu vực cũng coi những kỹ năng này là những kỹ năng quan trọng nhất sẽ hỗ trợ họ trong hành trình tìm việc.
Từ khi được Đại Hội Đồng quyết định vào năm 2014, Ngày Kỹ năng Thanh niên Thế giới đã trở thành cơ hội cho người trẻ, cho các tổ chức giáo dục và đào tạo kỹ thuật – dạy nghề (technical and vocational education and training – TVET) cũng như các bên có liên quan trong nền kinh tế công – tư nhân, để thừa nhận và tôn vinh tầm quan trọng của việc trang bị cho những người trẻ các kỹ năng để làm việc, có được việc làm bền vững và cơ hội khởi nghiệp. Chủ đề của năm nay là “Kỹ năng cho một thanh niên kiên cường” (Skills for a resilient youth).
Với sáng kiến Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG) có từ năm 2009, GoTech đang tìm cách để cải thiện cơ hội tìm được việc làm của người trẻ, đặc biệt là những người trẻ có xuất phát điểm bất lợi về kinh tế-xã hội do bất ổn về xã hội, nghèo đói và/hoặc không có gia đình. Tập đoàn DPDHL gần đây đã đánh dấu kỷ niệm năm thứ 10 thành lập chương trình GoTech ở Việt Nam, và cam kết tiếp tục hợp tác với Làng trẻ em SOS, tổ chức phi chính phủ lớn nhất tập trung vào việc hỗ trợ trẻ em thiếu sự chăm sóc của cha mẹ hoặc gia đình gặp biến cố.
Cho đến nay, các tình nguyện viên đến từ Tập đoàn DPDHL tại hơn 60 quốc gia đã đóng góp thời gian và công sức để cùng làm việc với những người trẻ trong chương trình này. Tại khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, hơn 600 tình nguyện viên của DHL đã thực hiện một số sáng kiến trong năm 2020, bao gồm hướng dẫn, đào tạo kỹ năng làm việc, viết sơ yếu lý lịch, thực tập và trại huấn luyện thanh niên, mang lại những lợi ích đáng kể cho người trẻ trong khu vực thông qua chương trình này.
