Báo doanh nhân - DoanhnhanPlus.vn
10/08/2022
  • Đăng nhập
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
      • Chứng khoán
      • Ngân hàng
      • Bảo hiểm
      • Vàng
    • Thị trường
    • Bất động sản
      • Dự án
    • Con đường sự nghiệp
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân sự
    • Đọc báo giùm bạn
      • Thời sự
      • Điểm tin
      • Thế giới
    • DoanhNhan-Hub
      • Khuyến mãi
      • Sự kiện
      • Hội thảo
      • Đào tạo
      • Thương mại
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • DN+ trò chuyện
    • Who’s Who
    • Chia sẻ
    • Leader
    • Magazine
      • DNSGCT
      • Tạp chí Nội Thất
    • Infographic
  • Nhịp sống
    • Giáo dục
      • Du học
      • Chọn trường
      • Học bổng
    • Gia đình
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Sức khoẻ
        • Sức khoẻ tình dục
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Thể thao
        • Golf
        • Quần vợt
        • Bóng đá
    • Du lịch
      • Điểm đến
        • Tours du lịch
      • Khách sạn – Resort
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
      • Nhà hàng
        • Party
    • Không gian sống
      • Kiến trúc
      • Nhà đẹp
      • Văn phòng
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Sách
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Suy ngẫm
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
        • Thang thuốc bổ
    • Kiến thức
      • Chuyện lạ
      • Tư liệu
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Trend
    • Làm đẹp
      • Bí quyết làm đẹp
        • Tin làm đẹp
      • Mỹ phẩm
    • Góc đàn ông
    • Đồng hồ
    • Shopping
    • DoanhNhan+ chọn
  • Xe
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Khám phá
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp sống số
    • Thiết bị gia đình
CHIA SẺ
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
      • Chứng khoán
      • Ngân hàng
      • Bảo hiểm
      • Vàng
    • Thị trường
    • Bất động sản
      • Dự án
    • Con đường sự nghiệp
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân sự
    • Đọc báo giùm bạn
      • Thời sự
      • Điểm tin
      • Thế giới
    • DoanhNhan-Hub
      • Khuyến mãi
      • Sự kiện
      • Hội thảo
      • Đào tạo
      • Thương mại
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • DN+ trò chuyện
    • Who’s Who
    • Chia sẻ
    • Leader
    • Magazine
      • DNSGCT
      • Tạp chí Nội Thất
    • Infographic
  • Nhịp sống
    • Giáo dục
      • Du học
      • Chọn trường
      • Học bổng
    • Gia đình
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Sức khoẻ
        • Sức khoẻ tình dục
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Thể thao
        • Golf
        • Quần vợt
        • Bóng đá
    • Du lịch
      • Điểm đến
        • Tours du lịch
      • Khách sạn – Resort
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
      • Nhà hàng
        • Party
    • Không gian sống
      • Kiến trúc
      • Nhà đẹp
      • Văn phòng
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Sách
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Suy ngẫm
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
        • Thang thuốc bổ
    • Kiến thức
      • Chuyện lạ
      • Tư liệu
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Trend
    • Làm đẹp
      • Bí quyết làm đẹp
        • Tin làm đẹp
      • Mỹ phẩm
    • Góc đàn ông
    • Đồng hồ
    • Shopping
    • DoanhNhan+ chọn
  • Xe
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Khám phá
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp sống số
    • Thiết bị gia đình
CHIA SẺ
DoanhnhanPlus.vn

‘Bầu ơi thương lấy bí cùng’: Hiểu sao cho đúng?

PGS-TS Phạm Văn TìnhĐăng bởiPGS-TS Phạm Văn Tình
31/01/2022
Trong Sống

“Bầu ơi thương lấy bí cùng/ Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn…” – Đây là câu ca dao được nhắc đến nhiều trong những ngày cả nước ta đang chung tay chống Covid-19 với những diễn biến phức tạp khó lường.

Từ miền Bắc, từ Hà Nội, nhiều đoàn bác sĩ, hàng trăm sinh viên y khoa, hàng ngàn bộ đội đã lên đường vào TP.HCM để hỗ trợ đồng bào trong đó trong việc điều trị hay duy trì cuộc sống bình thường, thực hiện theo tinh thần Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ (giãn cách và cách ly toàn xã hội).

Có lẽ không cần giải thích nhiều, đa số người Việt đều hiểu được nội dung ngữ nghĩa mà câu ca dao (có giá trị như một tục ngữ) “Bầu ơi thương lấy bí cùng…” này.

Mượn hình ảnh hai cây quen thuộc trong vườn nhà là “bầu” (cây leo bằng tua cuốn, lá mềm rộng và có lông mịn, quả tròn dài, có loại thắt eo ở giữa, dùng làm rau ăn) và “bí” (cây cùng họ với bầu, mọc leo hay mọc bò, có nhiều loại, quả dùng làm thức ăn) dân gian muốn chuyển tải một thông điệp, một lời khuyên đầy tính nhân văn.

Rằng, tất cả chúng ta, cùng chung quốc gia, cùng chung cộng đồng dân tộc Việt Nam, cùng chung nòi giống “con Lạc cháu Hồng”. Vì lẽ đó, chúng ta phải biết thương yêu, đùm bọc, hỗ trợ nhau theo tinh thần tương thân tương ái. Lúc bình thường đã thế và những lúc “không bình thường” khó khăn, hoạn nạn lại càng hơn thế.

'Bầu ơi thương lấy bí cùng': Hiểu sao cho đúng?
Ảnh minh họa

Ngữ nghĩa như thế cứ tưởng là rõ ràng, tường minh lắm lắm (Mọi người vẫn đọc và hiểu bao đời nay, không có thắc mắc gì). Nhưng trong một buổi học online, một số sinh viên có hỏi tôi: “Thưa thầy, chúng em đang lúng túng khi đem phân tích câu “Bầu ơi thương lấy bí cùng”. Đa số mọi người đều thống nhất cho “bầu” là chủ ngữ, “thương” là vị ngữ và “bí” là bổ ngữ (trực tiếp). Nhưng từ “cùng” thì không biết xếp vào vị trí nào?

Có bạn cho rằng đây chỉ là “từ chêm xen”, đệm vào cho đủ sáu tiếng trong câu lục và hiệp vần với tiếng thứ sáu trong câu bát (“cùng” hiệp vần với “chung”).”

Lập luận như vậy, vô hình trung coi từ “cùng” trở nên “vô thưởng vô phạt”, một cách ứng xử tình thế “gỡ thế bí” trong cách gieo vần của thơ ca. Như thế thì “cùng” trở nên thừa. Thật vô duyên quá! Nó có khác gì từ “lại” và “càng” trong hai câu thơ (nhại theo phong cách Bút Tre): Tàu xe đi lại rộn ràng/ Thái Nguyên, Yên Bái lại càng Lào Cai.

“Cùng” trong tiếng Việt (vừa Hán Việt 窮, vừa thuần Việt) có nhiều chức năng từ loại và kéo theo có nhiều ngữ nghĩa khác nhau. Từ điển tiếng Việt (Trung tâm Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020) phân chia thành danh từ, tính từ, kết từ. Nhưng có lẽ, “cùng” trong câu ca dao trên (từ thuần Việt) là một kết từ với nghĩa như sau (chỉ trích một đoạn trong mục từ này):

II k. 1 từ biểu thị người hay sự vật nêu ra sau đó có mối quan hệ đồng nhất [về hoạt động, tính chất hoặc chức năng] với người hay sự vật vừa được nói đến. (Ví dụ: Nó đến cùng với bạn; Nàng về nuôi cái cùng con/ Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng. – ca dao).

Nếu thế, ta có thể diễn giải mở rộng câu “Bầu ơi thương lấy bí cùng/ Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn” là “Bầu và bí là hai cây cùng loài, cùng cảnh (cùng là cây dây leo, chung một giàn). Vậy bầu hãy có lòng thương yêu bí, đừng bỏ rơi bí trong mọi hoàn cảnh”.

Và để giải đáp thắc mắc của các bạn sinh viên (về phân tích câu), tôi nghĩ, vế 1 câu thơ trên (Bầu ơi thương lấy bí cùng) có thể viết lại là “Bầu và bí hãy CÙNG thương yêu nhau” (“cùng” sẽ là phó từ đi với động từ “thương/yêu”). Vì đảm bảo nguyên tắc hiệp vần của thơ, mà “cùng” được hoán vị và đứng ở cuối câu.

Nguồn Người đô thị Online
Từ khoá: Ca daoCovid-19lối sốngtinh thần đoàn kếttương thân tương ái

Bạn có thể quan tâm

Việt Nam sẽ 'thừa' khoảng 1.5 triệu nam giới vào năm 2034 - 3
Sống

Việt Nam sẽ ‘thừa’ khoảng 1.5 triệu nam giới vào năm 2034

26/07/2022
Sống hết mình
Sống

Sống hết mình

20/07/2022
Sự thật về Cộng đồng người độc thân tại Việt Nam – một nghiên cứu nhỏ bởi nhóm Data & Insights tại Vero
Sống

Sự thật về Cộng đồng người độc thân tại Việt Nam – một nghiên cứu nhỏ bởi nhóm Data & Insights tại Vero

11/02/2022
Tình yêu là gì?
Sống

Tình yêu là gì?

10/02/2022
Tòa nhà tháp xoắn chứa hàng chục ngàn cây xanh ở Đài Bắc
Kiến trúc

Tòa nhà tháp xoắn chứa hàng chục ngàn cây xanh ở Đài Bắc

01/04/2021
Ngôi nhà hòa quyện kiến trúc Hà Nội và Tây Nam Bộ -2
Nhà đẹp

Ngôi nhà hòa quyện kiến trúc Hà Nội và Tây Nam Bộ

07/11/2020
Ngôi nhà “đỏ gạch”nổi bật trong thị trấn ngư dân ở Phan Thiết 5
Nhà đẹp

Ngôi nhà “đỏ gạch” nổi bật trong thị trấn ngư dân ở Phan Thiết

23/01/2019
Tính chuyên nghiệp và tinh thần trẻ ở văn phòng Shopee
Văn phòng

Tính chuyên nghiệp và tinh thần trẻ ở văn phòng Shopee

17/12/2018
Đón đọc Tạp chí Nội Thất 318 phát hành ngày 01/05
Nhà đẹp

Đón đọc Tạp chí Nội Thất 318 phát hành ngày 01/05

30/04/2022

CHIA SẺ VỀCUỘC SỐNG

Giữ giọt nước mắt có đủ độ ấm
Sống

Giữ giọt nước mắt có đủ độ ấm

07/10/2021
Biết cách tạo ảnh hưởng trước người khác - 2
Sống

Biết cách tạo ảnh hưởng trước người khác

08/04/2021
Sống đẹp mùa Giáng sinh
Sống

Sống đẹp mùa Giáng sinh

20/12/2018

DOANHNHAN+ĐỀ XUẤT

Kết nối cảm xúc với bạn đời
Mối quan hệ

Kết nối cảm xúc với bạn đời

23/09/2015
5 cách hữu ích để bắt đầu một ngày mới - 0
Sống

5 cách hữu ích để bắt đầu một ngày mới

31/07/2019
Tìm động lực cho bản thân
Sống

Tìm động lực cho bản thân

18/07/2014

SỨC KHỎETÌNH DỤC

Quyền năng của “ngày thứ 14 hân hoan” 1

Quyền năng của “ngày thứ 14 hân hoan”

14/12/2021
5 lý do khiến bạn muốn “ngủ nude” ngay từ tối nay

5 lý do khiến bạn muốn “ngủ nude” ngay từ tối nay

18/10/2021
Ngoại hình tiết lộ điều gì về “chuyện chăn gối” của bạn?

Ngoại hình tiết lộ điều gì về “chuyện chăn gối” của bạn?

07/10/2021
Hiểu chuyện thầm kín qua màu sắc yêu thích

Hiểu chuyện thầm kín qua màu sắc yêu thích

23/09/2021
Đây là tần suất làm tình của hầu hết các cặp vợ chồng, theo khoa học

Đây là tần suất làm tình của hầu hết các cặp vợ chồng, theo khoa học

15/09/2021

GIÁODỤC

52 sinh viên New Zealand sẽ đến Việt Nam thực tập theo chương trình PMSA
Học bổng

Nhận học bổng thủ tướng, 52 sinh viên New Zealand chọn Việt Nam là điểm đến thực tập

02/08/2022

403 sinh viên New Zealand theo học các chuyên ngành khác nhau đã sẵn sàng cho những trải nghiệm mới...

TP.HCM năm thứ sáu liên tiếp có điểm thi tốt nghiệp THPT trung bình môn tiếng Anh cao nhất

TP.HCM năm thứ sáu liên tiếp có điểm thi tốt nghiệp THPT trung bình môn tiếng Anh cao nhất

31/07/2022
New Zealand cấp 30 suất học bổng chương trình chứng chỉ năng lực toàn cầu 2022 cho giáo viên Việt Nam

New Zealand cấp 30 suất học bổng chương trình chứng chỉ năng lực toàn cầu 2022 cho giáo viên Việt Nam

25/07/2022
Hội Đồng Anh khai trương ba điểm thi IELTS trên máy tính ở Hà Nội

Hội Đồng Anh khai trương ba điểm thi IELTS trên máy tính ở Hà Nội

13/07/2022
Bosch và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM hợp tác xây dựng Phòng thí nghiệm Hộp số truyền động vô cấp CVT - 1

Bosch và Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM hợp tác xây dựng Phòng thí nghiệm Hộp số truyền động vô cấp CVT

30/06/2022

MỚICẬP NHẬT

Khánh Ly: 'Một đời người được như tôi, còn gì phải buồn' - 5

Khánh Ly: ‘Một đời người được như tôi, còn gì phải buồn’

10/08/2022
Black hickey là ca khúc mở màn cho dự án comeback của Chi Pu

Black hickey là ca khúc mở màn cho dự án comeback của Chi Pu

09/08/2022
Bộ sưu tập máy rửa chén Malloca 2022 cải tiến công nghệ, dẫn đầu xu hướng

Bộ sưu tập máy rửa chén Malloca 2022 cải tiến công nghệ, dẫn đầu xu hướng

09/08/2022
The Royal Oak II: Một phiên bản nữ tính hơn của Royal Oak

The Royal Oak II: Một phiên bản nữ tính hơn của Royal Oak

09/08/2022
Vũ Cát Tường giới thiệu demo cho 2 ca khúc mới toanh và úp mở concert cuối năm - 1

Vũ Cát Tường giới thiệu demo cho 2 ca khúc mới toanh và úp mở concert cuối năm

09/08/2022
Nhựa Bình Minh được vinh danh trong danh sách 50 công ty niêm yết tốt nhất 2022

Nhựa Bình Minh được vinh danh trong danh sách 50 công ty niêm yết tốt nhất 2022

08/08/2022
Samsung mở rộng giải pháp cho doanh nghiệp với Hội thảo Công nghệ B2B Tech Summit 2022

Samsung mở rộng giải pháp cho doanh nghiệp với Hội thảo Công nghệ B2B Tech Summit 2022

08/08/2022
Không phải ai nhiễm H. pylori cũng thành ung thư! - 2

Không phải ai nhiễm H. pylori cũng thành ung thư!

08/08/2022
Đường lên Hương Tích - 3

Đường lên Hương Tích

08/08/2022
Khiêu vũ tới trập trùng của Đoàn Quỳnh Như - 1

Khiêu vũ tới trập trùng của Đoàn Quỳnh Như

08/08/2022
Facebook Youtube Instagram Pinterest
DoanhnhanPlus.vn

Mái nhà chung để những người bận rộn
cùng chia sẻ kinh nghiệm sống
và chuyện làm ăn.
Cầu nối cho những ý tưởng
khởi nghiệp sáng tạo.
Không gian chia sẻ, giao lưu văn hoá,
giải trí, mua sắm của doanh nhân.

DMCA.com Protection Status

VỀ CHÚNG TÔI

  • Giới thiệu
  • Liên hệ quảng cáo
  • Quy chế hoạt động
  • Nội quy

Giấy phép số 577/GP-BTTT do Bộ TTTT
cấp ngày 22/11/2017.

Chịu trách nhiệm nội dung:
Lý Mỹ
Công ty Truyền thông Nguyễn Văn Vinh
10/29 Trần Nhật Duật, Q 1, TPHCM
(84) 2838469899

ĐẶT BÁO DÀI HẠN

© 2018 DoanhNhanPlus.VN - Giấy phép số: 577/GP-BTTTT do BTTTT cấp.

  • Đăng nhập
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
      • Chứng khoán
      • Ngân hàng
      • Bảo hiểm
      • Vàng
    • Thị trường
    • Bất động sản
      • Dự án
    • Con đường sự nghiệp
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân sự
    • Đọc báo giùm bạn
      • Thời sự
      • Điểm tin
      • Thế giới
    • DoanhNhan-Hub
      • Khuyến mãi
      • Sự kiện
      • Hội thảo
      • Đào tạo
      • Thương mại
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • DN+ trò chuyện
    • Who’s Who
    • Chia sẻ
    • Leader
    • Magazine
      • DNSGCT
      • Tạp chí Nội Thất
    • Infographic
  • Nhịp sống
    • Giáo dục
      • Du học
      • Chọn trường
      • Học bổng
    • Gia đình
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Sức khoẻ
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Thể thao
    • Du lịch
      • Điểm đến
      • Khách sạn – Resort
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
      • Nhà hàng
    • Không gian sống
      • Kiến trúc
      • Nhà đẹp
      • Văn phòng
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Sách
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Suy ngẫm
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
    • Kiến thức
      • Chuyện lạ
      • Tư liệu
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Trend
    • Làm đẹp
      • Bí quyết làm đẹp
      • Mỹ phẩm
    • Góc đàn ông
    • Đồng hồ
    • Shopping
    • DoanhNhan+ chọn
  • Xe
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Khám phá
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp sống số
    • Thiết bị gia đình

© 2018 DoanhNhanPlus.VN - Giấy phép số: 577/GP-BTTTT do BTTTT cấp.

Chào mừng trở lại!

Đăng nhập vào tài khoản của bạn

Bạn quên mật khẩu?

Retrieve your password

Vui lòng nhập email hay tên đăng nhập để reset mật khẩu

Đăng nhập
Thanks for Sharing

Many thanks and highly appreciate your prompt action and the article.