Báo doanh nhân - DoanhnhanPlus.vn
01/06/2023
  • Đăng nhập
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
      • Chứng khoán
      • Ngân hàng
      • Bảo hiểm
      • Vàng
    • Thị trường
    • Bất động sản
      • Dự án
    • Con đường sự nghiệp
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân sự
    • Đọc báo giùm bạn
      • Thời sự
      • Điểm tin
      • Thế giới
    • DoanhNhan-Hub
      • Khuyến mãi
      • Sự kiện
      • Hội thảo
      • Đào tạo
      • Thương mại
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • DN+ trò chuyện
    • Who’s Who
    • Chia sẻ
    • Leader
    • Magazine
      • DNSGCT
      • Tạp chí Nội Thất
    • Infographic
  • Nhịp sống
    • Giáo dục
      • Du học
      • Chọn trường
      • Học bổng
    • Gia đình
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Sức khoẻ
        • Sức khoẻ tình dục
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Thể thao
        • Golf
        • Quần vợt
        • Bóng đá
    • Du lịch
      • Điểm đến
        • Tours du lịch
      • Khách sạn – Resort
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
      • Nhà hàng
        • Party
    • Không gian sống
      • Kiến trúc
      • Nhà đẹp
      • Văn phòng
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Sách
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Suy ngẫm
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
        • Thang thuốc bổ
    • Kiến thức
      • Chuyện lạ
      • Tư liệu
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Trend
    • Làm đẹp
      • Bí quyết làm đẹp
        • Tin làm đẹp
      • Mỹ phẩm
    • Góc đàn ông
    • Đồng hồ
    • Shopping
    • DoanhNhan+ chọn
  • Xe
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Khám phá
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp sống số
    • Thiết bị gia đình
CHIA SẺ
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
      • Chứng khoán
      • Ngân hàng
      • Bảo hiểm
      • Vàng
    • Thị trường
    • Bất động sản
      • Dự án
    • Con đường sự nghiệp
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân sự
    • Đọc báo giùm bạn
      • Thời sự
      • Điểm tin
      • Thế giới
    • DoanhNhan-Hub
      • Khuyến mãi
      • Sự kiện
      • Hội thảo
      • Đào tạo
      • Thương mại
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • DN+ trò chuyện
    • Who’s Who
    • Chia sẻ
    • Leader
    • Magazine
      • DNSGCT
      • Tạp chí Nội Thất
    • Infographic
  • Nhịp sống
    • Giáo dục
      • Du học
      • Chọn trường
      • Học bổng
    • Gia đình
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Sức khoẻ
        • Sức khoẻ tình dục
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Thể thao
        • Golf
        • Quần vợt
        • Bóng đá
    • Du lịch
      • Điểm đến
        • Tours du lịch
      • Khách sạn – Resort
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
      • Nhà hàng
        • Party
    • Không gian sống
      • Kiến trúc
      • Nhà đẹp
      • Văn phòng
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Sách
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Suy ngẫm
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
        • Thang thuốc bổ
    • Kiến thức
      • Chuyện lạ
      • Tư liệu
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Trend
    • Làm đẹp
      • Bí quyết làm đẹp
        • Tin làm đẹp
      • Mỹ phẩm
    • Góc đàn ông
    • Đồng hồ
    • Shopping
    • DoanhNhan+ chọn
  • Xe
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Khám phá
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp sống số
    • Thiết bị gia đình
CHIA SẺ
DoanhnhanPlus.vn

‘Bầu ơi thương lấy bí cùng’: Hiểu sao cho đúng?

PGS-TS Phạm Văn TìnhĐăng bởiPGS-TS Phạm Văn Tình
31/01/2022
Trong Sống

“Bầu ơi thương lấy bí cùng/ Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn…” – Đây là câu ca dao được nhắc đến nhiều trong những ngày cả nước ta đang chung tay chống Covid-19 với những diễn biến phức tạp khó lường.

Từ miền Bắc, từ Hà Nội, nhiều đoàn bác sĩ, hàng trăm sinh viên y khoa, hàng ngàn bộ đội đã lên đường vào TP.HCM để hỗ trợ đồng bào trong đó trong việc điều trị hay duy trì cuộc sống bình thường, thực hiện theo tinh thần Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ (giãn cách và cách ly toàn xã hội).

Có lẽ không cần giải thích nhiều, đa số người Việt đều hiểu được nội dung ngữ nghĩa mà câu ca dao (có giá trị như một tục ngữ) “Bầu ơi thương lấy bí cùng…” này.

Mượn hình ảnh hai cây quen thuộc trong vườn nhà là “bầu” (cây leo bằng tua cuốn, lá mềm rộng và có lông mịn, quả tròn dài, có loại thắt eo ở giữa, dùng làm rau ăn) và “bí” (cây cùng họ với bầu, mọc leo hay mọc bò, có nhiều loại, quả dùng làm thức ăn) dân gian muốn chuyển tải một thông điệp, một lời khuyên đầy tính nhân văn.

Rằng, tất cả chúng ta, cùng chung quốc gia, cùng chung cộng đồng dân tộc Việt Nam, cùng chung nòi giống “con Lạc cháu Hồng”. Vì lẽ đó, chúng ta phải biết thương yêu, đùm bọc, hỗ trợ nhau theo tinh thần tương thân tương ái. Lúc bình thường đã thế và những lúc “không bình thường” khó khăn, hoạn nạn lại càng hơn thế.

'Bầu ơi thương lấy bí cùng': Hiểu sao cho đúng?
Ảnh minh họa

Ngữ nghĩa như thế cứ tưởng là rõ ràng, tường minh lắm lắm (Mọi người vẫn đọc và hiểu bao đời nay, không có thắc mắc gì). Nhưng trong một buổi học online, một số sinh viên có hỏi tôi: “Thưa thầy, chúng em đang lúng túng khi đem phân tích câu “Bầu ơi thương lấy bí cùng”. Đa số mọi người đều thống nhất cho “bầu” là chủ ngữ, “thương” là vị ngữ và “bí” là bổ ngữ (trực tiếp). Nhưng từ “cùng” thì không biết xếp vào vị trí nào?

Có bạn cho rằng đây chỉ là “từ chêm xen”, đệm vào cho đủ sáu tiếng trong câu lục và hiệp vần với tiếng thứ sáu trong câu bát (“cùng” hiệp vần với “chung”).”

Lập luận như vậy, vô hình trung coi từ “cùng” trở nên “vô thưởng vô phạt”, một cách ứng xử tình thế “gỡ thế bí” trong cách gieo vần của thơ ca. Như thế thì “cùng” trở nên thừa. Thật vô duyên quá! Nó có khác gì từ “lại” và “càng” trong hai câu thơ (nhại theo phong cách Bút Tre): Tàu xe đi lại rộn ràng/ Thái Nguyên, Yên Bái lại càng Lào Cai.

“Cùng” trong tiếng Việt (vừa Hán Việt 窮, vừa thuần Việt) có nhiều chức năng từ loại và kéo theo có nhiều ngữ nghĩa khác nhau. Từ điển tiếng Việt (Trung tâm Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020) phân chia thành danh từ, tính từ, kết từ. Nhưng có lẽ, “cùng” trong câu ca dao trên (từ thuần Việt) là một kết từ với nghĩa như sau (chỉ trích một đoạn trong mục từ này):

II k. 1 từ biểu thị người hay sự vật nêu ra sau đó có mối quan hệ đồng nhất [về hoạt động, tính chất hoặc chức năng] với người hay sự vật vừa được nói đến. (Ví dụ: Nó đến cùng với bạn; Nàng về nuôi cái cùng con/ Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng. – ca dao).

Nếu thế, ta có thể diễn giải mở rộng câu “Bầu ơi thương lấy bí cùng/ Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn” là “Bầu và bí là hai cây cùng loài, cùng cảnh (cùng là cây dây leo, chung một giàn). Vậy bầu hãy có lòng thương yêu bí, đừng bỏ rơi bí trong mọi hoàn cảnh”.

Và để giải đáp thắc mắc của các bạn sinh viên (về phân tích câu), tôi nghĩ, vế 1 câu thơ trên (Bầu ơi thương lấy bí cùng) có thể viết lại là “Bầu và bí hãy CÙNG thương yêu nhau” (“cùng” sẽ là phó từ đi với động từ “thương/yêu”). Vì đảm bảo nguyên tắc hiệp vần của thơ, mà “cùng” được hoán vị và đứng ở cuối câu.

Nguồn Người đô thị Online
Từ khoá: Ca daoCovid-19lối sốngtinh thần đoàn kếttương thân tương ái

Bạn có thể quan tâm

Việt Nam sẽ 'thừa' khoảng 1.5 triệu nam giới vào năm 2034 - 3
Sống

Việt Nam sẽ ‘thừa’ khoảng 1.5 triệu nam giới vào năm 2034

26/07/2022
Sống hết mình
Sống

Sống hết mình

20/07/2022
Sự thật về Cộng đồng người độc thân tại Việt Nam – một nghiên cứu nhỏ bởi nhóm Data & Insights tại Vero
Sống

Sự thật về Cộng đồng người độc thân tại Việt Nam – một nghiên cứu nhỏ bởi nhóm Data & Insights tại Vero

11/02/2022
Tình yêu là gì?
Sống

Tình yêu là gì?

10/02/2022
Vỏ ốc xinh xắn
Nhà đẹp

Vỏ ốc xinh xắn

23/05/2013
Đón đọc Tạp chí Nội Thất 312 phát hành ngày 01/011
Cần biết

Đón đọc Tạp chí Nội Thất 312 phát hành ngày 01/011

01/11/2021
Không gian an toàn cho trẻ
Không gian sống

Không gian an toàn cho trẻ

23/06/2012
Nơi tập luyện chuyên nghiệp hấp dẫn
Nhà đẹp

Nơi tập luyện chuyên nghiệp hấp dẫn

09/08/2013
Qspa - chốn tĩnh lặng và thư giãn-5
Nhà đẹp

Qspa – chốn tĩnh lặng và thư giãn

03/10/2019

CHIA SẺ VỀCUỘC SỐNG

Để hôn nhân không còn là nỗi lo của bạn -2
Mối quan hệ

Để hôn nhân không còn là nỗi lo của bạn

16/11/2020
Hiểu mình qua cách tranh luận
Sống

Hiểu mình qua cách tranh luận

27/02/2014
Chia sẻ với người bất hạnh
Sống

Chia sẻ với người bất hạnh

18/11/2016

DOANHNHAN+ĐỀ XUẤT

Muốn kiếm được nhiều tiền hơn, hãy "học lỏm" 5 phương pháp tuyệt vời của các CEO tài ba
Sống

Muốn kiếm được nhiều tiền hơn, hãy “học lỏm” 5 phương pháp tuyệt vời của các CEO tài ba

20/02/2019
10 điều cần làm khi bạn cảm thấy cô đơn
Sống

10 điều cần làm khi bạn cảm thấy cô đơn

11/03/2021
Những tình huống cái duyên có thể chống lại bạn -1
Sống

Những tình huống cái duyên có thể chống lại bạn

31/05/2020

SỨC KHỎETÌNH DỤC

Quyền năng của “ngày thứ 14 hân hoan” 1

Quyền năng của “ngày thứ 14 hân hoan”

14/12/2021
5 lý do khiến bạn muốn “ngủ nude” ngay từ tối nay

5 lý do khiến bạn muốn “ngủ nude” ngay từ tối nay

18/10/2021
Ngoại hình tiết lộ điều gì về “chuyện chăn gối” của bạn?

Ngoại hình tiết lộ điều gì về “chuyện chăn gối” của bạn?

07/10/2021
Hiểu chuyện thầm kín qua màu sắc yêu thích

Hiểu chuyện thầm kín qua màu sắc yêu thích

23/09/2021
Đây là tần suất làm tình của hầu hết các cặp vợ chồng, theo khoa học

Đây là tần suất làm tình của hầu hết các cặp vợ chồng, theo khoa học

15/09/2021

GIÁODỤC

Teky công bố nhận đầu tư đến 10 triệu đô từ khi thành lập - 3
Giáo dục

Teky công bố nhận đầu tư đến 10 triệu đô từ khi thành lập

30/05/2023

Học viện Công nghệ cho trẻ em Teky công bố đã nhận đầu tư lên đến 10 triệu đô từ...

40 suất học bổng toàn phần chứng chỉ vi mô từ New Zealand - 2

40 suất học bổng toàn phần chứng chỉ vi mô từ New Zealand

25/05/2023
Sinh viên trường Đại học RMIT giành chiến thắng tại Cuộc thi Giải quyết Tình huống Kinh doanh năm 2023 - 2

Sinh viên trường Đại học RMIT giành chiến thắng tại Cuộc thi Giải quyết Tình huống Kinh doanh năm 2023

18/05/2023
Phê duyệt chủ trương thành lập Trường Đại học Tâm Anh - 1

Phê duyệt chủ trương thành lập Trường Đại học Tâm Anh

31/03/2023
STEMkidVN nâng cao khả năng tiếp cận giáo dục STEM cho học sinh vùng sâu vùng xa tại Việt Nam - 3

STEMkidVN nâng cao khả năng tiếp cận giáo dục STEM cho học sinh vùng sâu vùng xa tại Việt Nam

21/02/2023

MỚICẬP NHẬT

Audemars Piguet tiếp tục hợp tác với Marvel để ra mắt chiếc Royal Oak Concept Tourbillon 'Spider-Man' - 12

Audemars Piguet tiếp tục hợp tác với Marvel để ra mắt chiếc Royal Oak Concept Tourbillon ‘Spider-Man’

31/05/2023
Unilever được tôn vinh là Top Doanh nghiệp Công nghiệp 4.0 Việt Nam - 1

Unilever được tôn vinh là Top Doanh nghiệp Công nghiệp 4.0 Việt Nam

31/05/2023
'Ông hoàng kinh dị' Stephen King tái xuất màn ảnh rộng với The Boogeyman - 2

‘Ông hoàng kinh dị’ Stephen King tái xuất màn ảnh rộng với The Boogeyman

31/05/2023
Dân số siêu giàu tăng gấp đôi trong vòng 5 năm tại Việt Nam - 2

Dân số siêu giàu tăng gấp đôi trong vòng 5 năm tại Việt Nam

31/05/2023
Dell Technologies và NVIDIA trình làng Dự án Helix giúp triển khai Generative AI bảo mật tại chỗ - 2

Dell Technologies và NVIDIA trình làng Dự án Helix giúp triển khai Generative AI bảo mật tại chỗ

31/05/2023
ASUS Carbon Partner và giải pháp máy tính Expert Series thế hệ mới tại Computex 2023 - 2

ASUS Carbon Partner và giải pháp máy tính Expert Series thế hệ mới tại Computex 2023

31/05/2023
Kingston giới thiệu bộ nhớ DDR5 Non-Binary mới và ổ cứng SSD gắn ngoài XS1000 tại COMPUTEX 2023 - 5

Kingston giới thiệu bộ nhớ DDR5 Non-Binary mới và ổ cứng SSD gắn ngoài XS1000 tại COMPUTEX 2023

31/05/2023
Ứng dụng Baemin

Ứng dụng Baemin kỷ niệm 4 năm có mặt tại thị trường Việt Nam

31/05/2023
Sheraton Saigon mừng tết đoan ngọ với bánh bá trạng thượng hạng từ nhà hàng Li Bai - 1

Sheraton Saigon mừng tết đoan ngọ với bánh bá trạng thượng hạng từ nhà hàng Li Bai

31/05/2023
Phim hoạt hình Elemental của Pixar khép lại Liên hoan phim Cannes lần thứ 76 - 1

Phim hoạt hình Elemental của Pixar khép lại Liên hoan phim Cannes lần thứ 76

30/05/2023
Facebook Youtube Instagram Pinterest
DoanhnhanPlus.vn

Mái nhà chung để những người bận rộn
cùng chia sẻ kinh nghiệm sống
và chuyện làm ăn.
Cầu nối cho những ý tưởng
khởi nghiệp sáng tạo.
Không gian chia sẻ, giao lưu văn hoá,
giải trí, mua sắm của doanh nhân.

DMCA.com Protection Status

VỀ CHÚNG TÔI

  • Giới thiệu
  • Liên hệ quảng cáo
  • Quy chế hoạt động
  • Nội quy

Giấy phép số 577/GP-BTTT do Bộ TTTT
cấp ngày 22/11/2017.

Chịu trách nhiệm nội dung:
Lý Mỹ
Công ty Truyền thông Nguyễn Văn Vinh
10/29 Trần Nhật Duật, Q 1, TPHCM
(84) 2838469899

ĐẶT BÁO DÀI HẠN

© 2018 DoanhNhanPlus.VN - Giấy phép số: 577/GP-BTTTT do BTTTT cấp.

  • Đăng nhập
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
      • Chứng khoán
      • Ngân hàng
      • Bảo hiểm
      • Vàng
    • Thị trường
    • Bất động sản
      • Dự án
    • Con đường sự nghiệp
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân sự
    • Đọc báo giùm bạn
      • Thời sự
      • Điểm tin
      • Thế giới
    • DoanhNhan-Hub
      • Khuyến mãi
      • Sự kiện
      • Hội thảo
      • Đào tạo
      • Thương mại
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • DN+ trò chuyện
    • Who’s Who
    • Chia sẻ
    • Leader
    • Magazine
      • DNSGCT
      • Tạp chí Nội Thất
    • Infographic
  • Nhịp sống
    • Giáo dục
      • Du học
      • Chọn trường
      • Học bổng
    • Gia đình
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Sức khoẻ
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Thể thao
    • Du lịch
      • Điểm đến
      • Khách sạn – Resort
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
      • Nhà hàng
    • Không gian sống
      • Kiến trúc
      • Nhà đẹp
      • Văn phòng
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Sách
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Suy ngẫm
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
    • Kiến thức
      • Chuyện lạ
      • Tư liệu
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Trend
    • Làm đẹp
      • Bí quyết làm đẹp
      • Mỹ phẩm
    • Góc đàn ông
    • Đồng hồ
    • Shopping
    • DoanhNhan+ chọn
  • Xe
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Khám phá
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp sống số
    • Thiết bị gia đình

© 2018 DoanhNhanPlus.VN - Giấy phép số: 577/GP-BTTTT do BTTTT cấp.

Chào mừng trở lại!

Đăng nhập vào tài khoản của bạn

Bạn quên mật khẩu?

Retrieve your password

Vui lòng nhập email hay tên đăng nhập để reset mật khẩu

Đăng nhập
Thanks for Sharing

Many thanks and highly appreciate your prompt action and the article.