Báo doanh nhân - DoanhnhanPlus.vn
09/02/2023
  • Đăng nhập
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
      • Chứng khoán
      • Ngân hàng
      • Bảo hiểm
      • Vàng
    • Thị trường
    • Bất động sản
      • Dự án
    • Con đường sự nghiệp
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân sự
    • Đọc báo giùm bạn
      • Thời sự
      • Điểm tin
      • Thế giới
    • DoanhNhan-Hub
      • Khuyến mãi
      • Sự kiện
      • Hội thảo
      • Đào tạo
      • Thương mại
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • DN+ trò chuyện
    • Who’s Who
    • Chia sẻ
    • Leader
    • Magazine
      • DNSGCT
      • Tạp chí Nội Thất
    • Infographic
  • Nhịp sống
    • Giáo dục
      • Du học
      • Chọn trường
      • Học bổng
    • Gia đình
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Sức khoẻ
        • Sức khoẻ tình dục
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Thể thao
        • Golf
        • Quần vợt
        • Bóng đá
    • Du lịch
      • Điểm đến
        • Tours du lịch
      • Khách sạn – Resort
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
      • Nhà hàng
        • Party
    • Không gian sống
      • Kiến trúc
      • Nhà đẹp
      • Văn phòng
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Sách
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Suy ngẫm
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
        • Thang thuốc bổ
    • Kiến thức
      • Chuyện lạ
      • Tư liệu
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Trend
    • Làm đẹp
      • Bí quyết làm đẹp
        • Tin làm đẹp
      • Mỹ phẩm
    • Góc đàn ông
    • Đồng hồ
    • Shopping
    • DoanhNhan+ chọn
  • Xe
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Khám phá
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp sống số
    • Thiết bị gia đình
CHIA SẺ
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
      • Chứng khoán
      • Ngân hàng
      • Bảo hiểm
      • Vàng
    • Thị trường
    • Bất động sản
      • Dự án
    • Con đường sự nghiệp
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân sự
    • Đọc báo giùm bạn
      • Thời sự
      • Điểm tin
      • Thế giới
    • DoanhNhan-Hub
      • Khuyến mãi
      • Sự kiện
      • Hội thảo
      • Đào tạo
      • Thương mại
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • DN+ trò chuyện
    • Who’s Who
    • Chia sẻ
    • Leader
    • Magazine
      • DNSGCT
      • Tạp chí Nội Thất
    • Infographic
  • Nhịp sống
    • Giáo dục
      • Du học
      • Chọn trường
      • Học bổng
    • Gia đình
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Sức khoẻ
        • Sức khoẻ tình dục
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Thể thao
        • Golf
        • Quần vợt
        • Bóng đá
    • Du lịch
      • Điểm đến
        • Tours du lịch
      • Khách sạn – Resort
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
      • Nhà hàng
        • Party
    • Không gian sống
      • Kiến trúc
      • Nhà đẹp
      • Văn phòng
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Sách
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Suy ngẫm
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
        • Thang thuốc bổ
    • Kiến thức
      • Chuyện lạ
      • Tư liệu
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Trend
    • Làm đẹp
      • Bí quyết làm đẹp
        • Tin làm đẹp
      • Mỹ phẩm
    • Góc đàn ông
    • Đồng hồ
    • Shopping
    • DoanhNhan+ chọn
  • Xe
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Khám phá
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp sống số
    • Thiết bị gia đình
CHIA SẺ
DoanhnhanPlus.vn

‘Bầu ơi thương lấy bí cùng’: Hiểu sao cho đúng?

PGS-TS Phạm Văn TìnhĐăng bởiPGS-TS Phạm Văn Tình
31/01/2022
Trong Sống

“Bầu ơi thương lấy bí cùng/ Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn…” – Đây là câu ca dao được nhắc đến nhiều trong những ngày cả nước ta đang chung tay chống Covid-19 với những diễn biến phức tạp khó lường.

Từ miền Bắc, từ Hà Nội, nhiều đoàn bác sĩ, hàng trăm sinh viên y khoa, hàng ngàn bộ đội đã lên đường vào TP.HCM để hỗ trợ đồng bào trong đó trong việc điều trị hay duy trì cuộc sống bình thường, thực hiện theo tinh thần Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ (giãn cách và cách ly toàn xã hội).

Có lẽ không cần giải thích nhiều, đa số người Việt đều hiểu được nội dung ngữ nghĩa mà câu ca dao (có giá trị như một tục ngữ) “Bầu ơi thương lấy bí cùng…” này.

Mượn hình ảnh hai cây quen thuộc trong vườn nhà là “bầu” (cây leo bằng tua cuốn, lá mềm rộng và có lông mịn, quả tròn dài, có loại thắt eo ở giữa, dùng làm rau ăn) và “bí” (cây cùng họ với bầu, mọc leo hay mọc bò, có nhiều loại, quả dùng làm thức ăn) dân gian muốn chuyển tải một thông điệp, một lời khuyên đầy tính nhân văn.

Rằng, tất cả chúng ta, cùng chung quốc gia, cùng chung cộng đồng dân tộc Việt Nam, cùng chung nòi giống “con Lạc cháu Hồng”. Vì lẽ đó, chúng ta phải biết thương yêu, đùm bọc, hỗ trợ nhau theo tinh thần tương thân tương ái. Lúc bình thường đã thế và những lúc “không bình thường” khó khăn, hoạn nạn lại càng hơn thế.

'Bầu ơi thương lấy bí cùng': Hiểu sao cho đúng?
Ảnh minh họa

Ngữ nghĩa như thế cứ tưởng là rõ ràng, tường minh lắm lắm (Mọi người vẫn đọc và hiểu bao đời nay, không có thắc mắc gì). Nhưng trong một buổi học online, một số sinh viên có hỏi tôi: “Thưa thầy, chúng em đang lúng túng khi đem phân tích câu “Bầu ơi thương lấy bí cùng”. Đa số mọi người đều thống nhất cho “bầu” là chủ ngữ, “thương” là vị ngữ và “bí” là bổ ngữ (trực tiếp). Nhưng từ “cùng” thì không biết xếp vào vị trí nào?

Có bạn cho rằng đây chỉ là “từ chêm xen”, đệm vào cho đủ sáu tiếng trong câu lục và hiệp vần với tiếng thứ sáu trong câu bát (“cùng” hiệp vần với “chung”).”

Lập luận như vậy, vô hình trung coi từ “cùng” trở nên “vô thưởng vô phạt”, một cách ứng xử tình thế “gỡ thế bí” trong cách gieo vần của thơ ca. Như thế thì “cùng” trở nên thừa. Thật vô duyên quá! Nó có khác gì từ “lại” và “càng” trong hai câu thơ (nhại theo phong cách Bút Tre): Tàu xe đi lại rộn ràng/ Thái Nguyên, Yên Bái lại càng Lào Cai.

“Cùng” trong tiếng Việt (vừa Hán Việt 窮, vừa thuần Việt) có nhiều chức năng từ loại và kéo theo có nhiều ngữ nghĩa khác nhau. Từ điển tiếng Việt (Trung tâm Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020) phân chia thành danh từ, tính từ, kết từ. Nhưng có lẽ, “cùng” trong câu ca dao trên (từ thuần Việt) là một kết từ với nghĩa như sau (chỉ trích một đoạn trong mục từ này):

II k. 1 từ biểu thị người hay sự vật nêu ra sau đó có mối quan hệ đồng nhất [về hoạt động, tính chất hoặc chức năng] với người hay sự vật vừa được nói đến. (Ví dụ: Nó đến cùng với bạn; Nàng về nuôi cái cùng con/ Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng. – ca dao).

Nếu thế, ta có thể diễn giải mở rộng câu “Bầu ơi thương lấy bí cùng/ Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn” là “Bầu và bí là hai cây cùng loài, cùng cảnh (cùng là cây dây leo, chung một giàn). Vậy bầu hãy có lòng thương yêu bí, đừng bỏ rơi bí trong mọi hoàn cảnh”.

Và để giải đáp thắc mắc của các bạn sinh viên (về phân tích câu), tôi nghĩ, vế 1 câu thơ trên (Bầu ơi thương lấy bí cùng) có thể viết lại là “Bầu và bí hãy CÙNG thương yêu nhau” (“cùng” sẽ là phó từ đi với động từ “thương/yêu”). Vì đảm bảo nguyên tắc hiệp vần của thơ, mà “cùng” được hoán vị và đứng ở cuối câu.

Nguồn Người đô thị Online
Từ khoá: Ca daoCovid-19lối sốngtinh thần đoàn kếttương thân tương ái

Bạn có thể quan tâm

Việt Nam sẽ 'thừa' khoảng 1.5 triệu nam giới vào năm 2034 - 3
Sống

Việt Nam sẽ ‘thừa’ khoảng 1.5 triệu nam giới vào năm 2034

26/07/2022
Sống hết mình
Sống

Sống hết mình

20/07/2022
Sự thật về Cộng đồng người độc thân tại Việt Nam – một nghiên cứu nhỏ bởi nhóm Data & Insights tại Vero
Sống

Sự thật về Cộng đồng người độc thân tại Việt Nam – một nghiên cứu nhỏ bởi nhóm Data & Insights tại Vero

11/02/2022
Tình yêu là gì?
Sống

Tình yêu là gì?

10/02/2022
Cân bằng cho phòng tắm hiện đại-8
Phong thủy

Cân bằng cho phòng tắm hiện đại

11/10/2019
“Cha đẻ” của tòa kim tự tháp bằng kính trong suốt ở lối vào bảo tàng Louvre đã qua đời
Kiến trúc

“Cha đẻ” của tòa kim tự tháp bằng kính trong suốt ở lối vào bảo tàng Louvre đã qua đời

18/05/2019
Tương lai của mô hình không gian làm việc chung – Coworking space
Văn phòng

Tương lai của mô hình không gian làm việc chung – Coworking space

17/07/2021
6 vật dụng “nâng tầm” phòng khách nhà bạn
Nhà đẹp

6 vật dụng “nâng tầm” phòng khách nhà bạn

05/09/2012
Những mái nhà đẹp nhất thế giới - 14
Kiến trúc

Những mái nhà đẹp nhất thế giới

10/08/2019

CHIA SẺ VỀCUỘC SỐNG

Thông tin là hàng hóa
Sống

Thông tin là hàng hóa

17/10/2018
Trung thực là tấm vé đi đến thành công chứ không phải bằng cấp
Sống

Trung thực là tấm vé đi đến thành công chứ không phải bằng cấp

22/07/2018
Mạng cũng là đời
Sống

Mạng cũng là đời

21/08/2013

DOANHNHAN+ĐỀ XUẤT

Chuyện cái gắp
Sống

Chuyện cái gắp

27/04/2019
Chất bôi trơn có thực sự cần cho cuộc yêu thăng hoa? - 01
Sức khoẻ tình dục

Chất bôi trơn có thực sự cần cho cuộc yêu thăng hoa?

18/11/2018
Người đàn ông làm việc trong trạng thái uể oải
Sống

14 mẹo nhỏ giúp bạn tràn đầy năng lượng vào ngày thứ Hai đầu tuần

19/11/2018

SỨC KHỎETÌNH DỤC

Quyền năng của “ngày thứ 14 hân hoan” 1

Quyền năng của “ngày thứ 14 hân hoan”

14/12/2021
5 lý do khiến bạn muốn “ngủ nude” ngay từ tối nay

5 lý do khiến bạn muốn “ngủ nude” ngay từ tối nay

18/10/2021
Ngoại hình tiết lộ điều gì về “chuyện chăn gối” của bạn?

Ngoại hình tiết lộ điều gì về “chuyện chăn gối” của bạn?

07/10/2021
Hiểu chuyện thầm kín qua màu sắc yêu thích

Hiểu chuyện thầm kín qua màu sắc yêu thích

23/09/2021
Đây là tần suất làm tình của hầu hết các cặp vợ chồng, theo khoa học

Đây là tần suất làm tình của hầu hết các cặp vợ chồng, theo khoa học

15/09/2021

GIÁODỤC

Visa tổ chức chương trình Kỹ năng Quản lý Tài chính cho sinh viên - 1
Giáo dục

Visa tổ chức chương trình Kỹ năng Quản lý Tài chính cho sinh viên

09/01/2023

Visa đã tổ chức chương trình giáo dục quản lý tài chính hợp tác tổ chức cùng khoa Tài chính - Ngân...

Viện Giáo Dục Shichida Việt Nam kỷ niệm 10 năm hoạt động - 1

Viện Giáo Dục Shichida Việt Nam kỷ niệm 10 năm hoạt động

04/01/2023
Lễ tốt nghiệp 2022 của Học viện Pace với chủ đề "Năng lực mới cho lãnh đạo trong bối cảnh mới" - 1

Lễ tốt nghiệp 2022 của Học viện Pace với chủ đề ‘Năng lực mới cho lãnh đạo trong bối cảnh mới’

13/12/2022
Toyota Việt NaM trao tặng 200 suất học bổng hỗ trợ sinh viên chuyên ngành kỹ thuật và âm nhạc năm 2022

Toyota Việt Nam trao tặng 200 suất học bổng hỗ trợ sinh viên chuyên ngành kỹ thuật và âm nhạc năm 2022

30/11/2022
Triển lãm du học quy tụ 14 trường đại học Canada

Triển lãm du học quy tụ 14 trường đại học Canada

22/11/2022

MỚICẬP NHẬT

Ưu đãi tốt dành cho hội nghị và ẩm thực tại khách sạn 5 sao Eastin Grand Saigon - 1

Ưu đãi tốt dành cho hội nghị và ẩm thực tại khách sạn 5 sao Eastin Grand Saigon

09/02/2023
Panasonic khai trương Trung tâm đào tạo Panasonic Air-Conditioning Việt Nam đầu tiên tại Cần Thơ

Panasonic khai trương Trung tâm đào tạo Panasonic Air-Conditioning Việt Nam đầu tiên tại Cần Thơ

09/02/2023
Đạo diễn Tạ Nguyên Hiệp trở lại sau Trái Tim Quái Vật, đưa xu hướng làm phim hài mới vào Biệt Đội Rất Ổn - 3

Đạo diễn Tạ Nguyên Hiệp trở lại sau Trái Tim Quái Vật, đưa xu hướng làm phim hài mới vào Biệt Đội Rất Ổn 

09/02/2023
Khuyến mãi mới tại Eastin Grand Sài Gòn - 4

Khuyến mãi mới tại Eastin Grand Sài Gòn

08/02/2023
The Point Man: Đánh dấu sự trở lại của Hyun Bin với diện mạo khác lạ - 2

The Point Man: Đánh dấu sự trở lại của Hyun Bin với diện mạo khác lạ

08/02/2023
Panasonic đồng hành tổ chức lễ phát động Tết trồng cây - 1

Panasonic đồng hành tổ chức lễ phát động Tết trồng cây

08/02/2023
Samsung Electronics giới thiệu Kỷ nguyên Màn hình hiển thị mang tính bền vững tại ISE 2023 - 1

Samsung Electronics giới thiệu Kỷ nguyên Màn hình hiển thị mang tính bền vững tại ISE 2023

07/02/2023
Vinfast và U.S. Bank hợp tác cung cấp giải pháp cho thuê và vay mua xe tại Mỹ

Vinfast và U.S. Bank hợp tác cung cấp giải pháp cho thuê và vay mua xe tại Mỹ

07/02/2023
Du lịch cân bằng cảm xúc - Xu hướng phổ biến của năm 2023 - 5

Du lịch cân bằng cảm xúc – Xu hướng phổ biến của năm 2023

07/02/2023
Dai-ichi Life Việt Nam trao giải cho khách hàng trúng thưởng chương trình khuyến mại trong năm 2022 - 2

Dai-ichi Life Việt Nam trao giải cho khách hàng trúng thưởng chương trình khuyến mại trong năm 2022

06/02/2023
Facebook Youtube Instagram Pinterest
DoanhnhanPlus.vn

Mái nhà chung để những người bận rộn
cùng chia sẻ kinh nghiệm sống
và chuyện làm ăn.
Cầu nối cho những ý tưởng
khởi nghiệp sáng tạo.
Không gian chia sẻ, giao lưu văn hoá,
giải trí, mua sắm của doanh nhân.

DMCA.com Protection Status

VỀ CHÚNG TÔI

  • Giới thiệu
  • Liên hệ quảng cáo
  • Quy chế hoạt động
  • Nội quy

Giấy phép số 577/GP-BTTT do Bộ TTTT
cấp ngày 22/11/2017.

Chịu trách nhiệm nội dung:
Lý Mỹ
Công ty Truyền thông Nguyễn Văn Vinh
10/29 Trần Nhật Duật, Q 1, TPHCM
(84) 2838469899

ĐẶT BÁO DÀI HẠN

© 2018 DoanhNhanPlus.VN - Giấy phép số: 577/GP-BTTTT do BTTTT cấp.

  • Đăng nhập
  • Trang chủ
  • Kinh doanh
    • Doanh nghiệp
    • Chuyện làm ăn
    • Hàng không
    • Tài chính
      • Chứng khoán
      • Ngân hàng
      • Bảo hiểm
      • Vàng
    • Thị trường
    • Bất động sản
      • Dự án
    • Con đường sự nghiệp
      • Khởi nghiệp
      • Quản trị
      • Marketing
      • Nhân sự
    • Đọc báo giùm bạn
      • Thời sự
      • Điểm tin
      • Thế giới
    • DoanhNhan-Hub
      • Khuyến mãi
      • Sự kiện
      • Hội thảo
      • Đào tạo
      • Thương mại
  • Doanh nhân
    • Góc nhìn
    • DN+ trò chuyện
    • Who’s Who
    • Chia sẻ
    • Leader
    • Magazine
      • DNSGCT
      • Tạp chí Nội Thất
    • Infographic
  • Nhịp sống
    • Giáo dục
      • Du học
      • Chọn trường
      • Học bổng
    • Gia đình
      • Chuyện nhà tôi
      • Sống
      • Mối quan hệ
    • Sống khoẻ
      • Sức khoẻ
      • Dinh dưỡng
      • Y tế
      • Thư gởi người bận rộn
      • Thể thao
    • Du lịch
      • Điểm đến
      • Khách sạn – Resort
    • Ẩm thực
      • Món ngon
      • Hương vị quê nhà
      • Thức uống
      • Nhà hàng
    • Không gian sống
      • Kiến trúc
      • Nhà đẹp
      • Văn phòng
  • Văn hoá
    • Giải trí
      • Âm nhạc
      • Phim
      • Sân khấu
      • Sao & Showbiz
      • Truyền hình
    • Nghệ thuật
      • Hội họa
      • Nhiếp ảnh
    • Sách
    • Tản mạn
      • Truyện ngắn
      • Suy ngẫm
      • Trà dư tửu hậu
      • Thư giãn
    • Kiến thức
      • Chuyện lạ
      • Tư liệu
  • Lịch lãm
    • Thời trang
      • Bộ ảnh thời trang
      • Trang sức
      • Phụ kiện
      • Style guide
      • Trend
    • Làm đẹp
      • Bí quyết làm đẹp
      • Mỹ phẩm
    • Góc đàn ông
    • Đồng hồ
    • Shopping
    • DoanhNhan+ chọn
  • Xe
    • Xe hơi
    • Góc Biker
    • Du thuyền
    • Khám phá
  • Công nghệ
    • Điện thoại
    • Máy tính
    • Máy tính bảng
    • Nghe nhìn
    • Máy ảnh
    • Nhịp sống số
    • Thiết bị gia đình

© 2018 DoanhNhanPlus.VN - Giấy phép số: 577/GP-BTTTT do BTTTT cấp.

Chào mừng trở lại!

Đăng nhập vào tài khoản của bạn

Bạn quên mật khẩu?

Retrieve your password

Vui lòng nhập email hay tên đăng nhập để reset mật khẩu

Đăng nhập
Thanks for Sharing

Many thanks and highly appreciate your prompt action and the article.