Khi nghe những người bạn Ba Lan kể về chuyện tình giữa công chúa Hungary và hoàng tử Ba Lan, chúng tôi quyết phải đến cho được Wieliczka.
Chuyện kể rằng vào thế kỷ 13, công chúa của Hungary tên là Kinga đã nhận lời cầu hôn của hoàng tử Ba Lan tên là Boleslas.
Nàng được chàng tặng một chiếc nhẫn đính hôn tuyệt đẹp nhưng vì bất cẩn, nàng đánh rơi chiếc nhẫn xuống giếng.
Chiếc giếng này được khoan thông xuống một mỏ muối. Cha của công chúa là vua Béla đã cho khánh thành mỏ muối này để làm quà tặng đám cưới nàng.
Thế rồi công chúa Kinga từ biệt quê hương lên đường sang Ba Lan làm dâu. Trên đường đi, thời tiết khắc nghiệt, đoàn tùy tùng không còn đủ nước uống. Gần đến kinh đô Krakow của Ba Lan, mọi người khát lả.
Công chúa Kinga ra lệnh đào một cái giếng lấy nước tại làng Wieliczka. Đào hoài không thấy nước, chỉ thoảng ra hương vị mặn của muối.
Đến khi đào sâu xuống mỏ, người ta thấy có nhiều phiến đá được kết tụ lại từ muối và bên trong một phiến đá muối, chiếc nhẫn kim cương của công chúa Kinga lóe sáng rực rỡ. Nàng đã tìm lại được chiếc nhẫn đính hôn tại quê hương Ba Lan của chồng!
Mỏ muối dưới lòng thành phố…
Wieliczka là một thành phố nhỏ nằm cách cố đô Krakow chỉ vài phút đi xe hơi. Chúng tôi đến mỏ muối vào một buổi sáng mùa xuân tươi đẹp, nắng không vàng mà hồng rực, cây cỏ xanh tươi, chim chóc hót líu lo đó đây.
Vì trời đẹp nên mỏ muối đón nhiều khách đến thăm từ nhiều quốc gia. Có những em học sinh mặc đồng phục xanh, những bà sơ già mặc áo choàng xám.
Chúng tôi đăng ký chỗ và được biết gần hai tiếng sau mới đến lượt xuống mỏ. Vậy cũng hay vì có thời giờ đi dạo thành phố nhỏ xinh này.
Xung quanh khu mỏ là những dãy quán bán hàng lưu niệm, nhà nguyện, dưỡng đường và vườn hoa. Tất cả đều theo quy hoạch trật tự, được chăm chút, có gắn bảng chỉ đường cặn kẽ.
Dưỡng đường trị bệnh dựa trên muối của Wieliczka là nơi duy nhất trên thế giới dùng phương pháp trị liệu thủ công, chuyên trị các bệnh về phổi, tai, mũi và họng.
Năm 1978, nơi đây đã được UNESCO công nhận là di sản thế giới. Người bạn là bác sĩ đi cùng nói rằng phương pháp cổ truyền này trị bệnh rất hiệu quả, vì thế giá nằm trị tại dưỡng đường Wieliczka là 550 USD cho một đợt trị kéo dài 17 ngày. Hiện có nhiều bệnh nhân từ khắp nơi trên thế giới về đây trị bệnh.
- Xem thêm: Đi tìm hồn trung cổ ở Ba Lan
Cuối cùng cũng tới lúc chúng tôi xuống thăm mỏ muối. Cô hướng dẫn người Ba Lan nói tiếng Pháp rất trôi chảy, cho biết có đến 200 hướng dẫn viên làm việc tại mỏ muối này. Họ nói được nhiều loại ngôn ngữ, từ tiếng Anh, Pháp, Đức, Ý, Tây Ban Nha đến tiếng Nhật, Hoa.
Chúng tôi sẽ xuống từng tầng, để đến tận đáy mỏ muối với độ sâu 327 mét và sẽ đi dạo khắp các công trình có chiều dài những… 300 cây số!
Nói ra có vẻ lớn, thật ra đó là diện tích của mỏ muối, còn khách chỉ tham quan một phần nhỏ, dài khoảng 3,5km. Mỏ muối được phát hiện vào thế kỷ thứ 13, nhưng cho đến nay vẫn còn được khai thác.
Wieliczka được xem là một trong những mỏ muối cổ xưa nhất vẫn tồn tại trên thế giới (mỏ cổ nhất cũng thuộc Ba Lan).
Để xuống mỏ muối, chúng tôi được yêu cầu mặc thêm áo khoác vì nhiệt độ dưới sâu thấp hơn nhiều so với trên mặt đất. Không như tưởng tượng, chúng tôi chẳng tìm ra một nhúm muối trắng nào, mà chỉ thấy những tảng đá cẩm thạch đen.
Đường hầm có bề ngang chừng 1 mét, hai bên là hai bức tường bằng đá cẩm thạch đen, dưới chân cũng được lót bằng đá đen.
Muối thì phải mặn. Vậy là chúng tôi lè lưỡi ra liếm thử vào những bức tường đen. Chao ôi, một vị mặn là lạ, thanh tao, không chát trên đầu lưỡi! Đúng là muối thật!
Những bức tượng muối
Vậy là muối không nhất thiết phải ở dạng bột có màu trắng. Muối ở dưới mỏ còn được điêu khắc thành những bức tượng tinh xảo nữa.
Chính những người thợ mỏ là những nhà điêu khắc trên muối. Những bức tượng to bằng người thật, được điêu khắc rồi đánh bóng, trông không khác gì những bức tượng bằng cẩm thạch.
Chúng tôi được dẫn đến thăm một nhà nguyện nhỏ mà mọi thứ đều được làm bằng muối, từ tượng Đức Mẹ đến bàn, ghế, những bức tranh khảm trên tường.
Thì ra tâm điểm của tour tham quan mỏ muối chính là giáo đường rộng lớn với mái vòm, các bức tranh điêu khắc tinh xảo, những họa tiết tinh vi… bằng muối, muối 100%. Những bức tranh đều được khắc trong một niềm yêu kính Chúa bằng bàn tay của những người thợ mỏ Ba Lan vốn rất mộ đạo.
Nhiều người cùng đi tỏ ra rất thích chiếc hồ nhỏ được thắp sáng lung linh, có nhạc Chopin vang lên lãng mạn.
Trong khung cảnh thần tiên mơ mộng đó, chúng tôi cũng được hướng dẫn viên kể về cuộc đời những người khai thác mỏ và công việc hết sức vất vả của họ.
Ngày nay người ta dùng máy móc để khai thác, dùng thang máy để đưa muối ra ngoài, nhưng những mô hình tả lại quá trình khai thác muối trong những thế kỷ trước vẫn còn đó, với những chú ngựa, xe thồ và nhất là những người thợ mỏ còng lưng đau đớn.
- Xem thêm: Nét duyên Wroclaw
Sau khi đã xuống đến bậc thang thứ 378 với độ sâu 64 mét, chúng tôi dùng thang máy để đi lên. Mỗi lần thang lên, chở 36 người và chỉ trong vòng 30 giây là đã lên đến mặt đất. Thật phấn khởi khi lại thấy ánh mặt trời rực rỡ sau khoảng thời gian dạo dưới lòng mỏ.
Tạm biệt Wieliczka, mỗi người chúng tôi mua một lọ muối để làm kỷ niệm, chứ ít ai nghĩ để hít khi… bị xỉu. Tôi vẫn hay nghĩ về nàng Kinga và chiếc nhẫn tình cờ được tìm thấy của nàng. Chắc truyền thuyết đó được người đời thêu dệt, nhưng mỏ muối Wieliczka với những công trình tuyệt đẹp thì đã in dấu con người sau bao thế kỷ.
