Viết Và Sống – Giữ lại một phần người mình trong thời đại gấp gáp

Trong nhịp sống bị kéo căng bởi công việc và công nghệ, viết lách đang quay trở lại như một hành vi chậm rãi để con người nhìn lại chính mình. Từ những trang sách đã sống hơn ba thập kỷ của Anne Lamott, Viết và Sống trở thành lời nhắc tinh tế về cách chúng ta giữ lại phần “người” nhất giữa một thế giới tối ưu hóa bằng máy móc. Viết — đôi khi chỉ vài dòng — cũng đủ mở ra một cửa sổ bình an trong lòng.

Buổi sáng thường bắt đầu bằng ánh sáng lặng lẽ rơi xuống mặt bàn, tách cà phê còn nóng và trang giấy trắng đang chờ được chạm tới. Đó là những khoảnh khắc nhỏ, nhẹ đến mức dễ bị lướt qua, nhưng lại giống như một khe sáng khiến ta nhìn thấy chính mình rõ hơn. Dù cuộc sống đã trở nên tiện lợi hơn, nhanh hơn, thông minh hơn nhờ công nghệ, nhu cầu con người được trở về với cảm xúc sâu nhất của mình vẫn luôn hiện hữu.

Trong một buổi sáng như thế, tôi mở lại Viết và Sống (Bird by Bird) của Anne Lamott — cuốn sách được Nhà xuất bản Thế Giới đưa về Việt Nam với bản dịch mới, nhưng bản chất của nó thì chưa bao giờ cũ. Lamott viết bằng đời sống thật: những nỗi lo âu, những lần bà gãy đổ, những đoạn bà không biết phải đi tiếp như thế nào. Từ những điều đời thường nhất, bà rút ra một triết lý mềm mại: hãy bắt đầu từng con chim một thôi. Một điều nhỏ. Một bước nhỏ. Một dòng nhỏ.

Có thể vì vậy mà cuốn sách đã sống hơn ba mươi năm. Nó không hướng dẫn người ta viết theo kỹ thuật, mà dạy cách giữ lại sự thành thật trong tâm hồn — điều mà nhịp sống hiện đại dễ làm ta đánh mất.

Viết, theo cách Lamott kể, không phải để làm đẹp câu chữ. Viết là một hành vi lắng nghe. Một khoảng dừng. Một cách để hỏi chính mình xem hôm nay cảm xúc đang nằm ở đâu. Một cách kéo bản thân ra khỏi sự ồn ào liên miên của thế giới để trở về với vùng tâm trí riêng tư nhất.

Thỉnh thoảng chỉ cần vài dòng.
Một câu ghi lại thời tiết đầu ngày.
Một cảm xúc vụt qua rồi biến mất.
Một mệt mỏi không biết giải thích cùng ai.

Những điều tưởng vụn vặt ấy, khi đặt xuống trang giấy, lại trở thành chiếc bản đồ dẫn ta tới những lớp cảm xúc sâu hơn mà lâu nay ta bỏ quên. Có những nỗi buồn hóa ra không quá lớn. Có những vướng mắc hóa ra chỉ là mệt. Có những hoang mang vốn chỉ cần được gọi tên để bớt nặng nề.

Viết đều đặn — không phải như một nhiệm vụ, mà như một điểm tựa — khiến ta nhìn thấy sự chuyển động bên trong mình. Như cách Lamott mô tả: mỗi ngày viết một chút, và ta sẽ nhận ra mình đang thay đổi từng chút.

Có lẽ vì vậy mà Viết và Sống không chỉ là cuốn sách dành cho người viết, mà cho bất kỳ ai đang sống. Nó nhắc chúng ta rằng mọi trải nghiệm đều xứng đáng được lắng nghe; đặc biệt là những trải nghiệm của chính mình, thứ mà nhiều khi ta quên chăm sóc vì bận quá, sợ quá, hoặc đơn giản là không biết bắt đầu từ đâu.

Và nếu viết có thể trở thành một hành vi nuôi dưỡng, thì nó cũng là một cách để sống đẹp hơn — trọn vẹn hơn — của mỗi người trong thời đại gấp gáp này.

PS. Có những tối tôi không đọc được trang nào, chỉ đặt cuốn sách của Lamott lên bàn như một vật nhỏ để lòng dựa vào. Có lẽ trong đời ai rồi cũng cần đến một “điểm chạm nhẹ” như vậy. Nếu hôm nay bạn thấy lòng mình hơi rối, hãy thử viết vài dòng thật nhỏ. Từng con chim một thôi — đôi khi chỉ thế cũng đủ làm êm lại một ngày.

___

THÔNG TIN SÁCH

Tác giả: Anne Lamott — nhà văn, nhà tiểu luận Mỹ nổi tiếng với phong cách viết chân thành, hài hước và sâu sắc.
Tên gốc: Bird by Bird: Some Instructions on Writing and Life
Tên tiếng Việt: Viết và Sống
Nhà xuất bản: Nhà xuất bản Thế Giới
Đơn vị phát hành: AZ Việt Nam