Khoảng 22 năm trước, khi cuộc triển lãm xe hơi đầu tiên diễn ra ở Bắc Kinh, chỉ có 216 chiếc xe được trưng bày, mà chủ yếu là xe máy. Năm nay, sự kiện này đã ghi nhận một kỷ lục với hơn 1.120 mẫu xe đến từ các nhà sản xuất nội địa và quốc tế. Hầu hết các “ông lớn” trong ngành công nghiệp sản xuất ôtô đều hiện diện tại triển lãm kéo dài đến cả chục ngày, thu hút khoảng hơn một triệu khách tham quan này. Diện tích sàn trưng bày của triển lãm năm nay cũng rất rộng, lên tới 230.000m2.
Quy mô và tầm quan trọng ngày càng tăng của Triển lãm ôtô Bắc Kinh là dấu hiệu khác về sự tăng trưởng nhảy vọt trong hai thập niên qua và cũng là bằng chứng cho thấy Trung Quốc đã trở thành thị trường xe hơi lớn nhất thế giới. Năm ngoái, với lượng xe bán ra trên toàn quốc là 18,5 triệu chiếc (theo số liệu của Hiệp hội Các nhà sản xuất xe hơi Trung Quốc), Trung Quốc giữ vị trí số 1 về tiêu thụ xe hơi trong ba năm liên tiếp.
Đông đảo xe nước ngoài
Volkswagen – nhà sản xuất xe du lịch lớn nhất tại Trung Quốc đã thuê một khu nhà rộng hơn 9.600m2 để trưng bày những model của tập đoàn này dưới các nhãn hiệu Volkswagen, Audi, Bentley, Bugatti, Lamborgini, SEAT, Skoda và Porsche. Cả thảy 31 chiếc xe mang thương hiệu Volkswagen, trong đó có xe điện E-Bugster, Cross Coupé và Lavida lần đầu tiên ra mắt tại Trung Quốc.
Volkswagen đang triển khai dự án đầu tư 14 tỉ euro trong giai đoạn 2012-2016 để nâng tổng sản lượng xe sản xuất tại Trung Quốc lên cao hơn, cụ thể là đạt ba triệu chiếc ngay trong năm tới. Ford cũng tăng cường đầu tư hai dự án gần 1,5 tỉ USD tại các liên doanh của hãng này ở Trung Quốc nhằm đạt sản lượng 1,2 triệu chiếc vào năm 2015. Năm ngoái, Ford đã cam kết đến năm 2015 đưa 15 model mới tới Trung Quốc và tại triển lãm này, họ đã công bố chiếc Focus hoàn toàn mới cùng ba mẫu SUV khác.
Vắng mặt trong triển lãm trước, năm nay, nhà sản xuất Italia Fiat trở lại sân khấu năm nay với Viaggio – chiếc xe đầu tiên được sản xuất tại nhà máy liên doanh với Tập đoàn Guangzhou Automobile. Fiat tin rằng khi ra mắt thị trường Trung Quốc vào cuối năm nay, Viaggio được thiết kế trên cơ sở của chiếc Dodge Dart sẽ phù hợp với các gia đình thành phố có thu nhập trung bình. Cả Bentley, Rolls-Royce, Ferrari, Audi, BMW, Mercedes, Toyota, Honda, Nissan và Hyundai đều có những mẫu xe mới đáng chú ý dành cho thị trường Trung Quốc.
Xe nhái của các nhãn hiệu trong nước
Đối với các nhà sản xuất xe hơi Trung Quốc, tình hình khó khăn đã bắt đầu từ năm ngoái do nhu cầu giảm mạnh và mức thuế đánh vào xe nhỏ tăng lên. Các nhãn hiệu nội địa đã từng hưởng lợi chủ yếu từ việc khuyến khích xe nhỏ nhưng hầu hết đều bị hụt hẫng kể từ khi chính sách ưu đãi ấy hết hiệu lực. Trong ba tháng đầu năm nay, thị phần xe du lịch bản địa, bao gồm cả minivan, đã giảm tới 42,9% từ mức 3,2% của năm trước. Tuy nhiên, điều đó càng khiến các nhà sản xuất phải chú trọng hơn tới chất lượng. Tại triển lãm năm nay, dễ nhận thấy nhiều sản phẩm mới của các nhà sản xuất trong nước và sự thay đổi chiến lược của họ. Tuy nhiên, điểm yếu của các hãng xe Trung Quốc vẫn là sao chép từ các mẫu xe nước ngoài cũng như quá chạy theo số lượng.
Hãng xe Chery trưng bày 20 mẫu xe, bao gồm ba mẫu hoàn toàn mới. Ba mẫu Cowin 5, Riich G2 và Eastar đang nâng cao sức cạnh tranh cho Chery tại thị trường nội địa. Chery cũng giới thiệu hai chiếc concept nhằm phô diễn trình độ và tiến bộ của họ trong thiết kế và công nghệ. Chiếc SUV TX Concept sở hữu một thân xe mượt mà, được lấy cảm hứng từ sức căng bề mặt của giọt nước. Còn chiếc @ant chạy điện với các thành phần được kết nối để tăng quãng đường vận hành. Tập đoàn BAIC – đối tác với Daimler AG và Hyundai thì giới thiệu chiếc sedan hạng sang C80K, được cho là đối thủ của Audi A8 dù nó không được đánh giá cao bởi khách tham quan và giới chuyên môn vì mang phong cách pha tạp, thiếu tính thẩm mỹ.
Người Trung Quốc rất mê SUV
Triển lãm ôtô Bắc Kinh năm nay cho thấy một thực tế là người Trung Quốc đang bị ám ảnh bởi những chiếc SUV cao lớn và đồ sộ. Hầu hết các nhãn hiệu xe hơi, cả sang trọng lẫn đại trà, đều trưng bày những chiếc SUV rắn chắc của họ. Sau Geneva 2012, Bentley công bố chiếc EXP 9 F Concept và nó sẽ được sản xuất nếu các nhà quản trị của hãng này đong đếm được nhu cầu của thị trường Trung Quốc thông qua thái độ của đông đảo khách tham quan. Maserati cũng có chiếc crossover Kubang sẽ được đưa ra thị trường trong năm tới. Trong khi đó, Lamborghini chọn Bắc Kinh để giới thiệu chiếc SUV rất được kỳ vọng là Urus Concept. Nếu Mercedes tiếp thị chiếc G-Class thế hệ mới và phiên bản G63 AMG tại Bắc Kinh lần này thì Audi, Land Rover và BMW đều có SUV. Trước triển lãm ba ngày, Nissan tuyên bố rằng hãng sẽ sản xuất thương hiệu hạng sang Infinity tại Trung Quốc từ năm 2014 và dù họ không khẳng định rõ các model sẽ được sản xuất, nhưng nhiều khả năng sẽ có dòng SUV FX.
Trong phân khúc SUV phổ thông còn có Ford Kuga, Mazda CX-5, Buick Encore, Citroen C4 Aircross. Các nhà sản xuất nội địa như Geely và Chang’an cũng giới thiệu những chiếc SUV đầu tiên của họ. Như vậy, khoảng 30 mẫu SUV mới có khả năng sẽ gia nhập thị trường xe hơi lớn nhất thế giới trong năm nay và chúng sẽ tạo nên một sự bùng nổ. Năm ngoái, Trung Quốc tiêu thụ gần 1,6 triệu chiếc SUV, tăng 20% so với năm 2010. Các nhà phân tích dự đoán rằng thị trường này sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm năm nữa do nhiều gia đình Trung Quốc bắt đầu mua chiếc xe thứ hai. Tuy nhiên, do giá nhiên liệu tăng, doanh số của những chiếc SUV có “tài ngốn xăng” có thể bị chậm lại trong năm 2015, tương tự như tình trạng hiện nay tại châu Âu.
Xe điện lên ngôi
Chỉ năm ngày trước khi triển lãm diễn ra, Chính phủ Trung Quốc đã phê chuẩn kế hoạch phát triển xe tiết kiệm nhiên liệu và sử dụng năng lượng mới, theo đó, tới năm 2015 sẽ có khoảng 500 ngàn xe điện và hybrid plug-in được bán ra và tới năm 2020, con số ấy sẽ thành hơn 5 triệu. Ngoài ra, các nhà sản xuất được kêu gọi tới năm 2015 cố gắng giảm mức tiêu thụ nhiên liệu của xe du lịch xuống còn 6,9 lít/100km, tới năm 2020 chỉ còn 5 lít/100km. Do đó không có gì đáng ngạc nhiên khi tại triển lãm năm nay có đến gần 90 mẫu xe chạy điện.Toyotacùng các liên doanh và thương hiệu Lexus trưng bày 50 mẫu xe, mà một phần ba là hybrid và xe điện. Đã có kinh nghiệm và tự tin nhờ sự thành công của Prius, Toyota đang chuyển công nghệ tiết kiệm năng lượng về các nhà máy tại Trung Quốc và còn chuẩn bị một dự án dài hơi cho xe hybrid với mục tiêu chiếm 20% thị phần ở nước này.
Riêng Honda cũng mang tới Bắc Kinh hai chiếc CR-Z và Insight. Nghe nói chúng sẽ được nhập khẩu nguyên chiếc vào Trung Quốc từ cuối năm nay. Ngoài ra, Honda còn chuẩn bị thực hiện kế hoạch sản xuất chiếc Fit chạy điện tại nhà máy liên doanh với Tập đoàn Guangzhou Automobile.
Các nhà sản xuất nội địa cũng đang cạnh tranh trong phân khúc này. SAIC Motor trưng bày chiếc Roewe 550 hybrid plug-in và một chiếc xe hoàn toàn chạy điện Roewe E50. BYD – hãng sản xuất xe và pin được hậu thuẫn bởi tỉ phú Warren Buffett – có kế hoạch cho ra đời chiếc xe điện hai chế độ F3DM thế hệ thứ hai mang tên Qin. Xe này mang một bộ pin nặng chỉ bằng một nửa so với thế hệ trước và tiêu thụ nhiên liệu khoảng 2 lít/100km.
Triển lãm ôtô Bắc Kinh 2012 tất nhiên cũng là nơi gặp mặt của các nhà quản trị, nhà thiết kế, nhà chế tạo để bàn thảo xung quanh những vấn đề quan trọng của ngành công nghiệp xe hơi. Nhiều kế hoạch sản xuất được công bố bên lề triển lãm cho thấy tham vọng to lớn của các “ông lớn” đang đặt cược vào Trung Quốc – thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới nhưng cũng là thị trường được dự đoán sớm có nguy cơ khủng hoảng thừa.
Quang Hiệp